🌟 ئــاگــاداری 🌟

بە ناوی خوای گەورە و میهرەبان

بە خۆشحاڵییەوە خولی لەبەرکردنی ٤٠ فەرموودەی پیرۆز
لەسەر کتێبی "چلینەی بوخاری" 📖 دەکەینەوە .

🎯 تایبەتمەندییەکانی خولەکە:
• بۆ هەردوو ڕەگەزە (کوڕان و کچان)
• ⁠بۆ هەموو تەمەنێکە
• خولەکە بە خۆڕاییە
• ⁠پەرتووکەکە بەخوراییە (⁠٤٠ فەرموودەی کورت و پوختە )
• ⁠تاقیکردنەوە دەکرێت لە کۆتایی خولەکە ٢٠/٣/٢٠٢٥

📅 ماوەی خولەکە:
• دەستپێک: ١٠/٢/٢٠٢٥
• کۆتایی: ٢٠/٣/٢٠٢٥


🏆 دیاری و خەڵات:
• خەڵاتی تایبەت بۆ یەکەم تا دەیەمی خولەکە دابین دەکرێت
⁠
• بڕوانامەی بەشداربوون بەسەر دەرچووان دابەش دەکرێت

📝 بۆ ناو نووسین ئەم فورمە پڕبکەنەوە:

https://surveyheart.com/form/679798987af9d95002b275e0

————————
- گروپی واتس ئەپی بەشی پیاوان:
https://chat.whatsapp.com/KTSjFao0LPLCx1cIYWhm6d

————————
- گروپی واتس ئەپی بەشی ئافرەتان:
https://chat.whatsapp.com/DEM1gRSbN5aHOYUOxsEfeF



🌹 بە هیوای بەشداریکردنتان 🌹

٥١٦ـ ئەو شتانەی روژوو بەتاڵ دەکەنەوە چین؟؟

وەڵام/  هەشت هۆکار روژوو بەتاڵ ئەکەنەوە کە بریتین لەمانە:

١_الجماع: جوتبونی ژن و مێرد.
٢_ الأکل: خواردن.
٣:الشرب:خواردنەوە.
٤_إنزال المني بشهوة: هاتنە خوارەوەی مەنی بە شەهوەتەوە(ئاو بەدەست هێنانەوە).

بەلگە لەسەر ئەم چوارە ئایەتی ١٨٧ی سورەتی البقرة کە خوای گەورە ئەفەرموێت:....فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ......  واتە:.....كه‌وابوو له ئێسته به‌دواوه (له شه‌وگاردا) نزیكییان بكه‌ن و ئه‌وه داوابكه‌ن خوا بۆی بڕیار داون (له نه‌وه‌ی چاك و خواناس)، ده بخۆن و بخۆنه‌وه هه‌تا به ڕوونی به‌ره‌به‌یان و سپێده‌تان بۆ ده‌رده‌كه‌وێت و له ڕۆژهه‌ڵاته‌وه دیارده‌دات و تاریكی شه‌و لاده‌بات، له‌وه‌ودوا ڕۆژووه‌كه‌تان ببه‌نه سه‌ر تا شه‌و دادێت و (خۆرئاوا ده‌بێت)..... .

دەلیلی (ئاو بەدەست نانەوە) حەدیسی قودسی کە پێغەمبەر علیه السلام ئەفەرموێت: یدع طعامه و شرابه و شهوته من أجلي. واتە: واز لە خواردن و خواردنەوە و شەهوەتی خۆی دەهێنێت لەبەر من(خوای گەورە).

٥_ ما کان بمعنی الاکل و الشرب: هەر شتێک کە مانای خواردن و خواردنەوە بێت یان جێی خواردن و خواردنەوە بگرێتەوە: وەک ئەو دەرزییانەی کە بو نەخۆش دادەنرێت لەجیاتی خواردن و خواردنەوە، وە جەستە بەو دەرزیانە تێر خواردن ئەبێت٬ بەڵام ئەگەر دەرزییەکە لەجیاتی خواردن و خواردنەوە  نەبێت ئەو کات روژوو ناشکێنێت.

٦_ القيء عمدا: رشانەوە بە بێ هۆ( بە ئەنقەست): پێغەمبەر علیه السلام ئەفەرموێت: (من استقاء عمدا فليقض و من ذرعه القيء فلا قضاء عليه). اخرجه ابو داود.
واتە: کەسێ بە بەخۆی خۆی برشێنتەوە ئەبێ روژوەکەی بگرێتەوە، ئەگەر بەبێ ویستی خۆی برشێتەوە و هیچ لەو رشانەوەیە نەچێتەوە ناو زگی روژوەکەی  ناشکێت.

٧_ خروج دم الحیض و النفاس: دەرچونی خوێنی سوری مانگانە و خوێنی مناڵبوون:
پێغەمبەر علیه السلام ئەفەرموێت: (....أليس إذا حاضت لم تصل و لم تصم؟) واتە: ....ئەی ئەوەنییە کە ئافرەت توشی حیض ئەبێت نە نوێژ ئەکات و نە روژوو  ئەگرێ؟ (واتە نابێت بگرێت). زانایان ئەفەرمون خوێنی نیفاس وەک خوێنی حیض وایە لەم مەسەلەیەدا.

٨_ خروج الدم بالحجامة: هاتنەدەرەوەی خوێن بەهۆی حیجامە کردن: هەرچەندە جیاوازی هەیە لەنێو زانایان،

ابن قیم و ابن باز و ابن عثیمین و زور لە زانایان ئەفەرمون روژووەکەی ئەشکێت لەبەر حدیسی( أفطر الحاجم و المحجوم). اخرجه بخاری معلقا و الترمذي.

واتە: کەسێ حیجامە بکات و ئەوەی حیجامەی بو دەکرێ روژوەکەی ئەشکێت. لەبارەی ئەو حدیسەی کە پێغەمبەر  علیه السلام  ئەفەرموێت:احتجم النبي و هو صائم، کە بخاری و مسلم گێراویانەتەوە ابن قیم ئەفەرموێت حەدیسەکە نەسخ بوتەوە بە حەدیسەکەی افطر الحاجم و المحجوم.

ابن عثیمین ئەفەرموێت: کەسێ خوێن لە لاشەی بێت وەک خوێن بەربون لە لوتی یان لە سەری روژوو ناشکێنێت ئەگەر خوێنەکە زوریش بێت بەڵام ئەگەر حیجامە(کەلەشاخ) بکات ئەو کات روژوەکەی ئەشکێت.

گرنگ جیاوازی هەیە لەنێو زانایان، بەلام کەسێ لای وابێت حیجامە روژو ناشکێنێت دەلیلیان هەیە و هیچ کێشەی تێدا نییەو ئەبێ رێز لە رای بەرامبەر بگرێت.

ابن عثیمین ئەفەرموێت: هەموو ئەو هۆکارانەی سەرەوە روژو  ئەشکێنن بەسێ مەرج:
١_ عیلمی هەبێت: بزانێ کە ئەو هۆکارانە روژو  ئەشکێت، بەڵام ئەگەر نەزانێت روژوەکی دروستە.

٢_ بیری بێتەوە: واتە ئەگەر بزانێ خواردن روژو  ئەشکێنێت بەڵام لەبیری کرد و شتێکی خوارد روژوەکەی دروستە و نەشکایە.

٣_ مەبەستی ئەوە بێت روژوەکەی بشکێنێت: واتە ئەگەر کەسێ بە بێ  ویستی خۆی شتێک بچێتە ناو قورگی روژوەکەی ناشکێت. والله اعلم.
__
سەرچاوە:
المجموع_ النووي
تهذيب السنن_ ابن قیم.
مجموع فتاوى ابن باز.
مجموع فتاوى ابن عثيمين.

٥١٧ـ ئایا دەتوانیت لەکاتی بە ڕۆژو بوون سیواك بکەیت؟

سیواك کردن سونەتە چ بە ڕۆژو بیت چ بە ڕۆژو نەبیت لەپێش نیوەڕۆ بیکەیت یان دوای نیوەڕۆ ( ئەوانەی دەلێن دوای نیوەڕۆ نابێت کەسی ڕۆژووان سیواك بکات فەرموودەیەك دەهێنن، بەڵام فەرموودەکە لاوازە کاری پێناکرێت و دەتوانیت دوای نیوەڕۆش بیکەیت)

مجموع الفتاوی للعثیمین ۱۹/۲۲۸.

٥٨٤ـ ئايا قووت دانی بلغەم رۆژوو دەشكێنێت 

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرموێت : (( جیاوازی هەیە لە نێوان زانایانی مرجعی قورئان و سونەت ، ئەگەر ئێمە بە گومان بین لە كردەوەیەك ئایا پووچە یان نە ؟

ئەسل وایە پووچ نی یە ، كەوایە قووت دانی بلغەم رۆژوو ناشكێنێت ئەوەی گرنگ بێت مروڤ واز لە بلغەم بهێنێت هەول نەدات لە خوارەوەی گەروو بهێنێتە ناو دەمی بەلام ئەگەر هاتە ناو دەمی با فرێ بدات جا چ بەروژوو بێت یان بێ روژوو بێت ، سەبارەت بە شكانی رۆژوو بە بەلغەم پێویستی بە بەلگەیە .....)) المجموعە فنتاوی ابن عثیمین ج۱۹ لاپەرە ۳٥٦

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دفەموویت : (( وتەی ڕاست بلغەم ڕۆژوو ناشكێنێت هەتا ئەگەر بگاتە ناو دەم و قووتی بدات ، بەلام مروڤ نابێت قوتی بدات چونكە زانایان بە حەرامیان داناوە چونكە شتێکی بە بێزە نابێت مروڤ قوتی بدات )) القاء الباب المفتوح

شێخ الألبانی پرسیاری لێکراوە سەبارەت بە بلغەم لە لووت دێتە خوارەوە بۆ گەروو ئایا رۆژوو دەشكێنێت ؟

لە وەلام دا گوتی : لە لووتەوە راستەوخۆ بۆ گەروو رۆژوو ناشكێنێت ))

٥١٨/ ئایا بەکارهێنانی قەترەی چاو لەکاتی بەڕۆژو بوونی مانگی ڕەمەزان دروستە؟

و/ بەڵێ دروستە و ڕۆژو بەتاڵ ناکاتەوە، لەوتەی ڕاستەی زانایان.

اللجنە الدئمە للبحوث العلمیە والٳفتاء.

٥١٩/ لە چ کاتێك دوعای ڕۆژو شکاندن دەکرێت؟

پێغەمبەر علیه السلام کاتێك ڕۆژوی بشکاندبا ڕاستەوخۆ دەیفەرموو: ذهب الضمٲ وابتلت العروق وثبت الٲجر ٳن شاء الله)

واتە هەرکاتێك ڕۆژوەکەی بشکاندبا ئەم دوعایەی دەکرد ڕاستەوخۆ.

شرح سنن ٲبی داود عبد المحسن العباد ۱۹/۲۷۲

٥١٥ـ حوکمی کەسێك چیە مەلەوانی دەکات و خۆی لەئاو نقووم دەکات لەکاتی بە ڕۆژو بوون؟

و/ چی تیان نیە بۆ کەسی ڕۆژووان خۆی نقووم بکات بۆ ناو ئاو، یان مەلەوانی بکات ــ لەبەر ئەوەی ئەمانە لەو شتانە نین کە ڕۆژو بەتاڵ دەکەنەوە،

ٲصل و بنچینەش لە مەلەوانی لەکاتی بە ڕۆژو بوون حەلالە تاوەکوو بەڵگەیەك دەهێنیت کە بلێت باش نیە، یان حەرامە، وەهیچ بەڵگەیەکیش نیە کەبڵێت مەلەوانی لەکاتی بەڕۆژو بوون حەرامە وەیان باش نیە،

ئەوەی کە هەندێك زانا دەڵێن باش نیە لەترسی ئەوەیە نەوەك ئاو بچیتە قورگیان و هەستیشی پێنەکەن.

مجموع فتاوی ورسائل للعثیمین ۱۹/۲۸٥.

١١٥ـ ئایە قورئان خوێندن درستە بێ ئەوەی لێوت بجوولێنی؟

ابن رشد دەفەرمووێت :

(( ئیمام مالک پرسیار لێکراوە کەسێک لەناو نوێژ قورئان دەخوێنێ بەلام کەس گوێی لێ نییە و ئەویش گوێی لە خۆی نییە وە زمانی خۆی ناجوولێنیت ووتی : ئەمە خوێندنەوە نییە بەلکو خوێندنەوە ئەوەیە کە زمان بجولێت ))

البیان و التحصيل  ج١ لاپەڕە ٤٩٠

ابن عثيمين ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( خوێندنەوە دەبێت ئیلا بە زمان بێت ، ئەگەر بخوێنێتەوە بە دڵ لەناو نوێژ دروست نییە و بۆی حساب ناکرێت ، وە زیکرەکانی تریش بە ھەمان شێوە دەبێت ئیلا زمان و لێوەکانی بجولێنێت ، چونکە وتەکان ناھێنە دی ئیلا بە جولانی زمان و لێو ))

مجموعة فتاوی ابن عثيمين ج١٣ لاپەڕە ١٥٦

ابن باز ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت :(( ھیچ ڕێگری نییە سەیری قورئان بکەیت بێ ئەوەی بخوێنیتەوە بەلام بە خوێنەر حساب ناکرێت کە بە زمان دەردەبڕێت .....))

٥١٧ـ ئایا دەتوانیت لەکاتی بە ڕۆژو بوون سیواك بکەیت؟

سیواك کردن سونەتە چ بە ڕۆژو بیت چ بە ڕۆژو نەبیت لەپێش نیوەڕۆ بیکەیت یان دوای نیوەڕۆ ( ئەوانەی دەلێن دوای نیوەڕۆ نابێت کەسی ڕۆژووان سیواك بکات فەرموودەیەك دەهێنن، بەڵام فەرموودەکە لاوازە کاری پێناکرێت و دەتوانیت دوای نیوەڕۆش بیکەیت)

مجموع الفتاوی للعثیمین ۱۹/۲۲۸.

٥٢٠ـ ئایا ئەتوانین لەمانگی رەمەزان روژوو بشکێنین ئەگەر زور برسی یان تێنو بین؟؟

وەڵامدانەی ئەم پرسیارە لەلایەن امام نووی رحمه الله:
کەسێ زور زور برسی و تێنو بێت و بترسێ بەهۆی ئەوەوە لەناو بچێت ئەبێ روژووەکەی بشکێنێت لەبەر ئایەتی قورئان کە ئەفەرموێت:

(ولا تقتلوا أنفسكم إن الله كان بكم رحيما) واتە: خۆتان مه‌کوژن و (یه‌کتر به‌ناحه‌ق مه‌کوژن، کاتێک بێزاریی و بێتاقه‌تی ڕووتان تێده‌کات یان تووشی زیانێک ده‌بن)، به‌ڕاستی خوا میهره‌بانه پێتان.

بەڵام ئەگەر تەنها برسی بون و تێنوبونی زور بێت بەلام کاری لێ نەکات نابێت روژووەکەی بشکێنێت

المجموع (258/6)

٥٢٠ـ ئایا بە تامکردنی خواردن روژوو بەتال ئەبێتەوە ؟

وەڵامدانەوەی ابن عثیمین رحمه الله:

روژوو بەتاڵ نابێتەوە بە تامکردنی خواردن بە مەرجێک ئەو شتەی تام ئەکات لە قورگی نەچێتە خوارەوە،

وە ئەگەر بەبێ ویستی کەسەکە ئەو شتەی تام ئەکات بچێتە خوارەوە روژەکەی تەواوە و ناشکێت.

بەڵام باشتر وایە ئەم کارە نەکرێت الا ئەگەر زور پێویست بێت.

فتاوی أرکان الاسلام_ابن عثيمين_  ص٤٨٤

٥٢١ـ لە فەرموودە هاتووە:(( هەرکەسێك ڕۆژو بەڕۆژووانێك بکاتەوە ئەوە پاداشتی ڕۆژووانەکەی بۆ دێت بێ ئەوە لەپاداشتی کەسی ڕۆژووان کەمببێتەوە)) ئایا ئەگەر تەنیا ئاو یان قەسپێکی پێبدەیت تا ڕۆژوەکەی بشکێنێت پاداشتەکەت بۆ دێت؟

و/ زانایان جیاوازیان هەیە.

هەیانە دەڵێت: مەبەستی فەرموودەکە ئەوەیە تۆ ڕۆژوی پێبشکێنیت ئەگەر بەکەمترین شتیش بێت وەك دەنکە قەسپێك ئەوە پاداشتەکەت بۆدێت.

وەهەندێك لەزانایان دەفەرموون: مەبەست پێی ئەوەیە کەتۆ کەسێكی ڕۆژووان تێر بکەیت بەشتێك کەسوودی پێبگەینێت برسیاتی نەمینێت ئینجا پاداشتەکەت بۆدێت.

بەڵام ئەوەی لەفەرموودەکە دیاردەکەوێت ئەگەر بێ و ڕۆژو بە ڕۆژوانێك بکەیتەوە تەنانەت بەقەسپێکیش ئەوە پاداشتی ڕۆژووانت بۆدێت.

بۆیە پێویستە لەسەر مرۆڤەکان سووربن لەسەر ئەوەی ڕۆژو بەڕۆژوانێك بکەنەوە بەپێی توانا، بەتایبەت ئەو بەڕۆژوانە کەفەقیرن و پێویستن گەر بەوان ببەخشی پاداشتەکەی گەورەترە.

مجموع فتاوی ورسائل العثیمین ۲۰/۹۳

٥٢٢ـ حیکمەت لەبەڕۆژو بوون چیە؟

و/ کەمکردنەوەی خواردن و خواردنەوەو وەوازهێنان لێیان لەوکاتەی دیاری کراوە کە لەگەڵ بانگی بەیانی دەست پێدەکات تا ڕۆژ ئاوابوون،

وا لە مرۆڤ دەکات هەست بەچاودێری خودای گەورە لەسەرخۆی بکات،
وەترسی خودای گەورەی هەبێت و
وە خودای گەورە زۆر بەگەورە دابنێت.

تٲسیس الٲحکام لشیخ ٲحمد بن یحیی النجمی رحمه الله ۲۰۸ـ۳/۲۰۹.

٥٢٣/ ئایا ئەگەر کەسێك بەڕۆژو ببێت بەنموونە باوکی زۆری لێبکات، وەئەویش لەبەر باوکی بەڕۆژو دەبێت، ئایا پاداشتی ڕۆژوی بۆ هەیە؟

و/ پاداشتی ڕۆژوی بۆ نیە، لەبەر ئەوەی پێغەمبەر علیه السلام دەفەرموێ:((هەرکەسێك مانگی ڕەمەزان بەڕۆژو بێت ئیمانی پێی هەبێت و وەچاوەڕێی پاداشتیش بکات ئەوە خودای گەورە لەگوناهی پێشووی خۆش دەبێت))

کەواتە دەبێت ئیمانی بەواجب بوونی ڕەمەزان هەبێت و
وەچاوەڕێی پاداشتیش بکات.

بەڵام واجبەکەی لەسەر لادەکەوێت و وەپێویست بەگرتنەوەی ڕۆژوەکە ناکات.

شریط ٲسئلە بنی قیس بحاشد، ۱۱ شیخ مقبل

٥٢٢ـ حیکمەت لەبەڕۆژو بوون چیە؟

و/ کەمکردنەوەی خواردن و خواردنەوەو وەوازهێنان لێیان لەوکاتەی دیاری کراوە کە لەگەڵ بانگی بەیانی دەست پێدەکات تا ڕۆژ ئاوابوون،

وا لە مرۆڤ دەکات هەست بەچاودێری خودای گەورە لەسەرخۆی بکات،
وەترسی خودای گەورەی هەبێت و
وە خودای گەورە زۆر بەگەورە دابنێت.

تٲسیس الٲحکام لشیخ ٲحمد بن یحیی النجمی رحمه الله ۲۰۸ـ۳/۲۰۹.

٥٢٣/ ئایا ئەگەر کەسێك بەڕۆژو ببێت بەنموونە باوکی زۆری لێبکات، وەئەویش لەبەر باوکی بەڕۆژو دەبێت، ئایا پاداشتی ڕۆژوی بۆ هەیە؟

و/ پاداشتی ڕۆژوی بۆ نیە، لەبەر ئەوەی پێغەمبەر علیه السلام دەفەرموێ:((هەرکەسێك مانگی ڕەمەزان بەڕۆژو بێت ئیمانی پێی هەبێت و وەچاوەڕێی پاداشتیش بکات ئەوە خودای گەورە لەگوناهی پێشووی خۆش دەبێت))

کەواتە دەبێت ئیمانی بەواجب بوونی ڕەمەزان هەبێت و
وەچاوەڕێی پاداشتیش بکات.

بەڵام واجبەکەی لەسەر لادەکەوێت و وەپێویست بەگرتنەوەی ڕۆژوەکە ناکات.

شریط ٲسئلە بنی قیس بحاشد، ۱۱ شیخ مقبل

٥٢٨ـ ئایا ئافرەت دەتوانێت نوێژی تەراویح بکات، وەئەگەر تووشی سوڕی مانگانە بوو دەتوانێت دوای ئەوەی خاوێن بووەوە تەراویحەکەی بگێڕتەوە؟

و/ بەڵێ دەتوانێت ئافرەت نوێژی تەراویح بکات چ لەماڵ یان لە مزگەوت.

وەهەرکاتێك تووشی حیض بوو ئەوە تەراویحەکە ناگێڕتەوە قەللا ناکاتەوە، لەبەرئەوەی کەسێك تووشی حەیض بێت نوێژ گێڕانەوەی لەسەر نیە کاتێک خاوێن بووەوە چا نوێژی سوونەت بێت یان واجب.

مجموع الفتاوی للعثیمین ۱٤/۲۰۹.

٥٢٩/ ئەگەر لەکاتی ڕۆژو شیرینی و ئاوت لەلابێت بەکامیان ڕۆژوەکەت دەشکێنیت کاتی بەربانگ؟

و/ لەکاتی ڕۆژو شکاندن واباشترە بە روطاب ڕۆژوەکەت بشکێنیت، الحمد لله ئێستا قەسپی روطاب زۆرە، ئەگەر روطاب بەدەست نەکەوت نەبوو، ئەوا بەئاو بشکێنە ڕۆژوەکەت ،

وەپرسیارەکەش وایە کەدەڵێی روطابم لەلا نەبێ تەنیا ئاو پاقلاوەو شیرنیم لەلابێ بەکامیان دەشکێنیت؟

بەئاوەکە بیشکێنە؛ لەبەر ئەوەی پێغەمبەر علیه السلام دەفەرموێ: گەر روطاب نەبوو ئەوا بەئاو بیشکێنە، نەیوت بەشیرنی بیشکێنە، بۆیە شکاندن بەئاو باشترە لە شیرنێکی تر، وەپاش ئەوەی شکاندت جا چیت حەز لێ بوو دەتوانیت بیخۆیت.

اللقاء الشهری ۸/٦۱.