.
🟨داستان آرش کمانگیر
به فراخورِ ۱۰تیرماه که در تقویم ایران باستان جشن تیرگان نامگذاری شده است.
افراسیاب پادشاه بزرگ تورانی به دلیل سرزمین گشایی به ایرانزمین لشکر میکشد و منوچهر پیشدادی، شاه ایران، را به مدت دوازده سال درتبرستان به محاصره میگیرد.
نبردهای طولانی و پی در پی بسیاری صورت میگیرد و هر بار نبرد بدتر و بدتر میشود تا اینکه ایران سرانجام تن به صلح داده و شکست را میپذیرد.
اما از آنجایی که منوچهر حاضر به تسلیم کامل نبود؛ این دو به پیشنهاد منوچهر، پیمان میبندند که افراسیاب به اندازه تیرْپرتابی که یکی از کمانداران ایرانی بیفکند، عقبنشینی کند و سرزمینهای اشغالشده را به ایرانیان واگذارَد.
افراسیاب که این ایده را تحقیری برای ایران بزرگ میدانست، قبول میکند که از این طریق مرزهای ایران را کوچک کرده و پیروز اصلی این نبرد بزرگ شود.
آرش تیر را پرتاب میکند
بعد از تصمیم دو پادشاه، آرش که کمانگیری بزرگ بود، به عنوان کمانگیر انتخاب میشود. آرش برهنه میشود و تن خود را به شاه و مردم مینمایاند و میگوید: «ای مردم! اینک بنگرید که تندرستم و در تنم نشانی از آسیبدیدگی نیست ولی، چون تیر از کمان رها کنم، پارهپاره خواهم شد».
پس تیری را که افراسیاب بر آن نشان نهاده بود در کمان مینهد و خورشید که از فراز کوه نمایان میگردد، دست بر قبضه کمان میبرد و با همه نیرو کمان را میکشد و تیر را پرتاب میکند و خود بیجان بر خاک میافتد.
تیر آرش به پرواز درمیآید و در حالی که نزدیک بود در بادغیس فرود آید، فرشته باد به فرمان اورمزد دوباره آن را به پرواز درمیآورد تا آنکه، به هنگام غروب خورشید پس از پیمودن هزار فرسنگ، به سرزمین خُلم در بلخ در کرانه جیحون بر بـُنِ درخت گردویی، مینشیند.
تیر را از خُلم به طبرستان نزد افراسیاب میآورند و افراسیاب، چون نشان خود را بر تیر میبیند، از پیمانشکنی میهراسد و تا کرانه جیحون در بلخ عقبنشینی میکند و بدینسان، مرز ایران و توران معین میشود.
محل دقیق فرود تیر
منابع درباره محلی که آرش از آنجا تیر افکند، جای فرود آمدن تیر و چگونگی پرواز تیر و نیز سرانجامِ آرش، با یکدیگر اختلاف دارند.
به گزارش ابوریحان بیرونی، آرش تیر را از کوه رویان افکند و خداوند باد را فرمان داد تا تیر او را به اقصای خراسان، جایی واقع در فرغانه و طبرستان (اولی احتمالاً تصحیف فرخار و دومی تصحیف طالقان یا طخارستان است) برساند.
تیر آرش، که افراسیاب آن را نشان کردهبود، هزار فرسخ رفت و سرانجام بر درخت گردوی بزرگی فرود آمد.
به گزارش ثعالبی، تیر آرش به هنگام طلوع آفتاب پرتاب شد، از مازندران گذشت و به بادغیس رسید و چون خواست فرود آید، به فرمان خداوند، فرشتهای آن را به پرواز درآورد و به خُلْم در سرزمین بلخ بُرد و در هنگام غروب در کوزین (تصحیف گوزبن، ناحیهای میان گوزگان و جیحون) فرود آورد.
📝
@ersaleakharinkhabar2
۱۴۰۴/۴/۱۰
>>Click here to continue<<