✅ موشک و همبستگی ملّی
چين باستان برای حفاظت از كشورش دیوار عظیم چین را ساخت، دیواری که بر اساس فناوری‌های آن دوران، هیچ لشکری نمی‌توانست از آن بالا برود یا تخریبش کند، امّا در صد سال اول بعد از ساخت ديوار چين و بدون اینکه به ایجاد فناوری و سلاح جدیدی نیاز باشد، دشمنان خارجی سه بار از این دیوار عبور کردند!
لشکر مهاجمان برای عبور از دیوار نه نیاز داشتند دیوار را تخریب کنند و نه اینکه از آن بالا بروند! آنها به نگهبانان رشوه می‌دادند و خیلی راحت از دروازه وارد می‌شدند، زيرا در چین شکاف طبقاتی و تبعیض، شدید و همبستگی ملّی و حسّ تعلّق ضعیف بود.
به عبارت دیگر، رویکرد دیوارسازی فقط برای مهاجمان بیرونی نبود؛ چین برای کنترل مردم خود (جلوگیری از انتقاد، اعتراض و طرح دیدگاه‌های مختلف) نیز دیوارهای سترگی ساخته بود، هرچند نامشهود!
دشمن خارجی با استحکام دیوار چین متوقف می‌شد و سربازان، نگهبانان، مردم تحت فشار اقتصادی، عدالت‌خواهان، منتقدان و قائلان به دیدگاه‌های متفاوت (از حاکمان) نیز با فشار دیوارهایی دیگر مجبور می‌شدند نسبت به نارضایتی‌ها لب فرو بندند و وظایف محوّل‌شده از جانب حکومت را انجام دهند!
موشک خوب و لازم است، تکنولوژی‌ها و نهادهای اطّلاعاتی و امنیتی خوب و لازم است، امّا مهم است بدانیم که اینها هرچقدر هم که پیشرفته و توانمند باشند، به‌هیچ‌وجه جای همبستگی ملّی را نمی‌گیرند.
برای برقراری هر نوع نظمی به کاربرد مقداری زور نیاز است، امّا به‌اندازه‌ای که حاکمان برای حرکت دادن کشتی جامعه در مسیر مورد نظر خود به سرنشینان زور و فشار بیش‌ازحد اعمال کنند، درست به همان اندازه به سرمایه اجتماعی، انسجام درونی، حسّ تعلّق و همبستگی ملّی لطمه وارد می‌کنند!
طی این ۱۲ روز جامعه نشان داد که تفاوت شرایط جنگی با غیر آن را خیلی خوب می‌فهمد؛ بسیاری از کسانی که حکومت آنها را با انواع دیوارهای مختلف پس زده و محدود کرده بود، حملات اسرائیل جنایتکار و آمریکای غاصب را محکوم و از سربازان وطن حمایت و یا لااقل سکوت پیشه کردند (طرح گلایه‌ها و نقدهای خود را متوقف کردند).
صدا و سیما هم تصاویر و محتواهایی نشان داد که سال‌هاست بین خود و آنها دیوار کشیده است: تصنیف استاد شجریان، استوری استاد شفیعی کدکنی، صدای معین، خانوم‌هایی با پوششی که برایشان پیامک حجاب ارسال و اتومبیل‌شان جریمه می‌شود (و وای به حالشان اگر به تور گشت ارشاد بیفتند!) و غیره (البته حتّی در چنین شرایطی نیز صدا و سیما و ساختار رسمی همچنان به برخی دیوارهایی که در داخل کشیده‌اند پایبند بودند!).
به هر حال، باید ببینیم آیا حاکمیت از این دوران درس می‌گیرد و دیوارهای داخلی را بر می‌دارد (یا لااقل کم و کوتاه می‌کند) یا خدایی ناکرده همین چند گام کوچکی را هم که به سمت جامعه برداشته بود دوباره به عقب باز می‌گرداند؟!
آیا حکومت «جمهوریت» نظام را پررنگ می‌کند یا دوباره در شرایط غیرجنگی قواعد شرایط جنگ مسلّحانه را با استفاده از واژه‌سازی‌های مختلف بر جامعه تحمیل و مسیرهای زیانبار تک‌صدایی، خالص‌‌گرایی و یکدست‌سازی را در پیش می‌گیرد؟!
اگر چنین کند (که امیدوارم چنین نباشد)، انتظار اینکه در بحران‌های احتمالی مشابه دوباره وطن‌دوستانِ پشت دیوارهای داخلی به میدان بیایند انتظار نامعقولی است.
بیشترین چیزی که به همبستگی ملی صدمه می‌زند این است که مردم از رفتار حکومت چنین برداشت کنند که حکومت برای ملیّت و نمادها و سرمایه‌های ملی ارزش خاصی قائل نیست اما در مواقع بحران و نیاز، برای همراه کردن مردم و در جهت منافع خودش از آنها به‌صورت نمایشی و موقت بهره‌برداری می‌کند.
امیدوارم ایران اسلامی هم در قدرت بازدارندۀ نظامی و هم در انسجام و همبستگی ملّی به اوج برسد و این مسیر را با حفظ تعادل میان این دو بال سپری کند.
به امید فردایی بهتر
به امید ایرانی آباد
کانال وحید احسانی
https://hottg.com/notesofvahidehsani
>>Click here to continue<<