TG Telegram Group & Channel
ئەنجومەنی فەرهەنگی-ئەدەبیی مەریوان | United States America (US)
Create: Update:

📣- ڕاپۆرتی:”زنجیرەوانەیەك لەسەر ڕاڤەی شێوەکاریی منداڵان"

”کومیتەی فەرهەنگی" ـی
ئەنجومەنی فەرهەنگی_ئەدەبیی مەریوان


👈- شرۆڤەكار: ڕێزدار د.ئەنوەر نەویدیان
وانەی یەکەم
سێشەمە
۱۳ی جۆزەردانی ٢٧٢٥ی كوردی
١٤٠٤/٠٣/١٣

- ڕۆژی سێشەمە كاتژمێر ٤:٠٠ی پاشنیوەڕۆ
بەئامادە بوونی بەشداربووانێک لە؛
مامۆستایانی باخچەی منداڵان و سەرەتایی، دایکان و باوکان، وێڕای بەخێرهاتنی ڕێزدار دكتۆر نەویدیان، دەستی پێ‌كرد.

- لەسەرەتادا دكتۆر بەناساندنی كتێبی"
نقاشى كودكان
كاربرد تست ترسيم خانواده در كلينيك
ل. كرمن
دكتر پريرخ دادستان - دكتر محمود منصور"

- وتی:”پێویستە سەرجەمی مامۆستایان و باوکان و دایكان، ئەو كتێبە بخوێنینەوە”.
لەم كتێبەدا باس لەسەر هزر و هۆش و زانست و هەڵسوكەوت و ئەخلاقی منداڵان كراوە. فێرمان دەكات چۆن دەتوانین لەڕێگەی وێنەكێشانەوە ئاگامان لە ئەخلاق و هەڵسوكەوت و ڕق و خۆشەویستی و توڕەیی و هێوەریی منداڵەكان بین. پێمان دەڵێت لە چ كاتێكدا پێویستە دەكات منداڵەكانمان ببەینە لای ڕاوێژكارێكی دەروونی.

-پاشان پەرژایە سەر تەوەرە سەرەكییەكانی باسی وێنەكێشانی منداڵان و بەسەر حەوت قۆناخی تەمەنیدا دابەشی كردن:

١- قۆناخی پێش لە ٢ساڵ (قۆناخی سەردەمی شامپانزەیی)
٢- قۆناخی ٢ بۆ ٣ساڵ (سەردەمی لاساییكردنەوە)
٣- قۆناخی٣ بۆ ۵ ساڵ (سەردەمی مرۆڤی-بەئاوەز)چی پێ بڵێی دەیكێشێ
٤- قۆناخی ۵ بۆ ٧ساڵ(خۆی خاوەنی بیری وێنەكێشانە)
٥- قۆناخی ٧ بۆ ٩ساڵ (خۆی بەوردبینییەوە وێنە دەكێشێ)
یا گەیشتن بە قۆناخی گاردنێر.
كادری چوارچێوەی وێنەكێشانەكە دەزانێت
٦- قۆناخی ٩ بۆ ١١ساڵ (قۆناخی ڕێئالیستی) واتە ڕێك وەك خۆی
٧- قۆناخی ١١ تا هەڵكشان بەرەوسەر (دەورانی گەشەكردن)

لەدرێژەدا هەركام لە تەوەرەكانی بە تێروتەسەلی شرۆڤە كردن، كە تێیدا ئاماژەی بە چەند خاڵێكی گرینگ كرد.
🔹”وێنەكێشانی منداڵان لە هەركام لەم قۆناخانەدا دەرخەری گۆڕانگاری جەستەیی و هزرییە لە منداڵاندا. پێویستە وریای ئەم ڕەوتی گەشەسەندنە بین. چاوخڵافخستن لەداهاتوودا دەبێتە هۆكاری گرفتێكی تاكەكەسی و بنەماڵەیی و لە ئاكامدا كۆمەڵگایەك تووشی قەیرانی كۆمەڵایەتی دەبێت.”

🔹 لە بەشێكی قسەكانیدا دكتۆر ئاماژەی بەوە کرد کە :”ئێمە با بەهەڵە تێنەگەین، دەروونناس و توێژەریی دەروون ئەگەرچی لەسەر یەك چەمك دەدوێن بەڵام كاری توێژەریی دەروون  لەگەل دەروونناسیدا زۆر جیاوازە. ”
دەروونناس لە چوارچێوەی خشتەی تۆماركراو لەگەل نیگاركێشیی منداڵاندا هەڵسوكەوت دەكات بەڵام توێژەری دەروونی بۆ توێژینەوە زانستی لە نیگاركێشیی منداڵان ئازادە و بە مناڵەكان ڕێگە دەدات چییان پێ‌خۆشە بەوێنەی بكێشن.

🔹 لە قۆناخی ٢ بۆ ٣ساڵیدا منداڵ بێ ئامانج بۆ خۆی خەت دەكێشێ بەڵام توێژەری دەروونی لە شێوازی ڕاكێشانی پێنووسەكە و لار و خواریی خەتەكان، باری هزری و دەروونیی ئەو منداڵە هەڵدەسەنگێنێت.
بەوە دەڵێت ئێستا ئەم منداڵە وەك شامپانزە بێ ئامانج خەت دەكێشێ .
🔹لە قۆناخی ٣ بۆ ۵ ساڵدا مێشكی منداڵ بڕێك پێشكەوتووترە هەندێك ئەزموونی نوێی دێدایە، بۆیە ئیدی لە هەڵگرتنی پێنووسەكە و شێوازی كیشانی خەتدا باشتر لە پێشووترە. بەڵام بۆخۆی شتێكی ئەوتۆی بۆ وێنەكێشان پێ نییە.
ئەگەر پێی بڵێی ئەوەم بۆ بكێشە هەرچەند ناتەواویش بێت دەینووسێت.

🔹لە قۆناخی ۵بۆ٧ساڵیدا
ئیدی منداڵ بڕێك هێمای هەیە بۆ وێنەكێشان و بە هزر و بیری خۆی كار دەكات.

🔹لە قۆناخی ٧ بۆ ٩ساڵدا
خۆی جگە لە كێشانی ئیدەی كەسانی دیكە بۆ خۆیشی خاوەنی شێوازی تایبەتە. گاردنێر بۆ ئەم قۆناخە چەندین خاڵی داناوە بۆ باری كەسێتی ئەومنداڵە.

🔹لە قۆناخی ٩ تا ١١ساڵێدا، ئیتر زۆر شت جیاوازە(قۆناخی ڕێئاڵیستی)
لەم دەورانەدا منداڵ وێنەی ڕاستەقینەی ژیانی خۆی دەكێشێ.
خەم، وشادی، خۆشی و ناخۆشی،ئوات و ئارەزووەكانی و هتد.... بەوێنە دەكێشێ.
لەڕاستیدا بە ئەوپەڕی سەخاوەتەوە خودی خۆی و بەسەرهاتەكانی نیشان ئەدات.

لەدرێژەدا ڕێزدار نەویدیان وێڕای گوێگرتن بۆ پرسیار و لێدوانەكانی بەشداربووان، چەند تەوەرێكی دیكەی هێنایە بەرباس وەك:

-ڕەوتی گۆڕانگاری و گەشەكردن
-ڕەوتی چاوەدێری كردن(بالینی)
- ڕەوتی زۆر هەڵنان (فرافكنی)

✔️هەروەها پاش شرۆڤەی ئەو خاڵانەی سەرەوە، ئاماژەی كرد، كە ١٩٤٠ دەروونناسیی مەدەنی بوو بە ڕۆژەڤ. ئەوە نیشانەی ئەوەبوو كە هەست دەكرا كێشەی دەرخەری كێشەی ناوخۆیی بنەماڵەكانە.


🔸وەك ماڵاوایی لە ئامادەبووان و ماندووبوونەكانی ڕێزدار ئەنوەر نەویدیان، كاك سیروان موسەنیفی(بەرپرسی كومیتەی فەرهەنگی) 
سپاسی هەموو لایەكی كرد و هیوای خواست وانەكان بەردەوام بن، کە دکتۆر ئاماژەی بەوە کرد تا چەن دانیشتنێکی تر بەردەوام دەبێت.


🆔 @meriwan_edebi

📣- ڕاپۆرتی:”زنجیرەوانەیەك لەسەر ڕاڤەی شێوەکاریی منداڵان"

”کومیتەی فەرهەنگی" ـی
ئەنجومەنی فەرهەنگی_ئەدەبیی مەریوان


👈- شرۆڤەكار: ڕێزدار د.ئەنوەر نەویدیان
وانەی یەکەم
سێشەمە
۱۳ی جۆزەردانی ٢٧٢٥ی كوردی
١٤٠٤/٠٣/١٣

- ڕۆژی سێشەمە كاتژمێر ٤:٠٠ی پاشنیوەڕۆ
بەئامادە بوونی بەشداربووانێک لە؛
مامۆستایانی باخچەی منداڵان و سەرەتایی، دایکان و باوکان، وێڕای بەخێرهاتنی ڕێزدار دكتۆر نەویدیان، دەستی پێ‌كرد.

- لەسەرەتادا دكتۆر بەناساندنی كتێبی"
نقاشى كودكان
كاربرد تست ترسيم خانواده در كلينيك
ل. كرمن
دكتر پريرخ دادستان - دكتر محمود منصور"

- وتی:”پێویستە سەرجەمی مامۆستایان و باوکان و دایكان، ئەو كتێبە بخوێنینەوە”.
لەم كتێبەدا باس لەسەر هزر و هۆش و زانست و هەڵسوكەوت و ئەخلاقی منداڵان كراوە. فێرمان دەكات چۆن دەتوانین لەڕێگەی وێنەكێشانەوە ئاگامان لە ئەخلاق و هەڵسوكەوت و ڕق و خۆشەویستی و توڕەیی و هێوەریی منداڵەكان بین. پێمان دەڵێت لە چ كاتێكدا پێویستە دەكات منداڵەكانمان ببەینە لای ڕاوێژكارێكی دەروونی.

-پاشان پەرژایە سەر تەوەرە سەرەكییەكانی باسی وێنەكێشانی منداڵان و بەسەر حەوت قۆناخی تەمەنیدا دابەشی كردن:

١- قۆناخی پێش لە ٢ساڵ (قۆناخی سەردەمی شامپانزەیی)
٢- قۆناخی ٢ بۆ ٣ساڵ (سەردەمی لاساییكردنەوە)
٣- قۆناخی٣ بۆ ۵ ساڵ (سەردەمی مرۆڤی-بەئاوەز)چی پێ بڵێی دەیكێشێ
٤- قۆناخی ۵ بۆ ٧ساڵ(خۆی خاوەنی بیری وێنەكێشانە)
٥- قۆناخی ٧ بۆ ٩ساڵ (خۆی بەوردبینییەوە وێنە دەكێشێ)
یا گەیشتن بە قۆناخی گاردنێر.
كادری چوارچێوەی وێنەكێشانەكە دەزانێت
٦- قۆناخی ٩ بۆ ١١ساڵ (قۆناخی ڕێئالیستی) واتە ڕێك وەك خۆی
٧- قۆناخی ١١ تا هەڵكشان بەرەوسەر (دەورانی گەشەكردن)

لەدرێژەدا هەركام لە تەوەرەكانی بە تێروتەسەلی شرۆڤە كردن، كە تێیدا ئاماژەی بە چەند خاڵێكی گرینگ كرد.
🔹”وێنەكێشانی منداڵان لە هەركام لەم قۆناخانەدا دەرخەری گۆڕانگاری جەستەیی و هزرییە لە منداڵاندا. پێویستە وریای ئەم ڕەوتی گەشەسەندنە بین. چاوخڵافخستن لەداهاتوودا دەبێتە هۆكاری گرفتێكی تاكەكەسی و بنەماڵەیی و لە ئاكامدا كۆمەڵگایەك تووشی قەیرانی كۆمەڵایەتی دەبێت.”

🔹 لە بەشێكی قسەكانیدا دكتۆر ئاماژەی بەوە کرد کە :”ئێمە با بەهەڵە تێنەگەین، دەروونناس و توێژەریی دەروون ئەگەرچی لەسەر یەك چەمك دەدوێن بەڵام كاری توێژەریی دەروون  لەگەل دەروونناسیدا زۆر جیاوازە. ”
دەروونناس لە چوارچێوەی خشتەی تۆماركراو لەگەل نیگاركێشیی منداڵاندا هەڵسوكەوت دەكات بەڵام توێژەری دەروونی بۆ توێژینەوە زانستی لە نیگاركێشیی منداڵان ئازادە و بە مناڵەكان ڕێگە دەدات چییان پێ‌خۆشە بەوێنەی بكێشن.

🔹 لە قۆناخی ٢ بۆ ٣ساڵیدا منداڵ بێ ئامانج بۆ خۆی خەت دەكێشێ بەڵام توێژەری دەروونی لە شێوازی ڕاكێشانی پێنووسەكە و لار و خواریی خەتەكان، باری هزری و دەروونیی ئەو منداڵە هەڵدەسەنگێنێت.
بەوە دەڵێت ئێستا ئەم منداڵە وەك شامپانزە بێ ئامانج خەت دەكێشێ .
🔹لە قۆناخی ٣ بۆ ۵ ساڵدا مێشكی منداڵ بڕێك پێشكەوتووترە هەندێك ئەزموونی نوێی دێدایە، بۆیە ئیدی لە هەڵگرتنی پێنووسەكە و شێوازی كیشانی خەتدا باشتر لە پێشووترە. بەڵام بۆخۆی شتێكی ئەوتۆی بۆ وێنەكێشان پێ نییە.
ئەگەر پێی بڵێی ئەوەم بۆ بكێشە هەرچەند ناتەواویش بێت دەینووسێت.

🔹لە قۆناخی ۵بۆ٧ساڵیدا
ئیدی منداڵ بڕێك هێمای هەیە بۆ وێنەكێشان و بە هزر و بیری خۆی كار دەكات.

🔹لە قۆناخی ٧ بۆ ٩ساڵدا
خۆی جگە لە كێشانی ئیدەی كەسانی دیكە بۆ خۆیشی خاوەنی شێوازی تایبەتە. گاردنێر بۆ ئەم قۆناخە چەندین خاڵی داناوە بۆ باری كەسێتی ئەومنداڵە.

🔹لە قۆناخی ٩ تا ١١ساڵێدا، ئیتر زۆر شت جیاوازە(قۆناخی ڕێئاڵیستی)
لەم دەورانەدا منداڵ وێنەی ڕاستەقینەی ژیانی خۆی دەكێشێ.
خەم، وشادی، خۆشی و ناخۆشی،ئوات و ئارەزووەكانی و هتد.... بەوێنە دەكێشێ.
لەڕاستیدا بە ئەوپەڕی سەخاوەتەوە خودی خۆی و بەسەرهاتەكانی نیشان ئەدات.

لەدرێژەدا ڕێزدار نەویدیان وێڕای گوێگرتن بۆ پرسیار و لێدوانەكانی بەشداربووان، چەند تەوەرێكی دیكەی هێنایە بەرباس وەك:

-ڕەوتی گۆڕانگاری و گەشەكردن
-ڕەوتی چاوەدێری كردن(بالینی)
- ڕەوتی زۆر هەڵنان (فرافكنی)

✔️هەروەها پاش شرۆڤەی ئەو خاڵانەی سەرەوە، ئاماژەی كرد، كە ١٩٤٠ دەروونناسیی مەدەنی بوو بە ڕۆژەڤ. ئەوە نیشانەی ئەوەبوو كە هەست دەكرا كێشەی دەرخەری كێشەی ناوخۆیی بنەماڵەكانە.


🔸وەك ماڵاوایی لە ئامادەبووان و ماندووبوونەكانی ڕێزدار ئەنوەر نەویدیان، كاك سیروان موسەنیفی(بەرپرسی كومیتەی فەرهەنگی) 
سپاسی هەموو لایەكی كرد و هیوای خواست وانەكان بەردەوام بن، کە دکتۆر ئاماژەی بەوە کرد تا چەن دانیشتنێکی تر بەردەوام دەبێت.


🆔 @meriwan_edebi


>>Click here to continue<<

ئەنجومەنی فەرهەنگی-ئەدەبیی مەریوان






Share with your best friend
VIEW MORE

United States America Popular Telegram Group (US)