🔻 توییت کاربران توییتر✍ تنها ۹ روز پس‌از ۷ اکتبر، متنی سیاست‌گذارانه برای فعال‌سازی گسل اقوام در ایران منتشر شد: کرد، عرب، بلوچ، ترک.
💬 هدف؟ تکه‌تکه‌کردن سرزمین و تمامیت ارضی ایران برای نابودی حماس؛ بازی خطرناکی که حالا در ۲۰۲۵، جدی‌تر از همیشه پیگیری می‌شود.
💬 درحالی‌که جهان هنوز در شوک حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل بود، تنها ۹ روز بعد، در تاریخ ۱۵اکتبر۲۰۲۳، مارک ای. هلر (Mark A. Heller)، پژوهشگر ارشد در مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل (INSS) و پژوهشگر میهمان در مؤسسه خاورمیانه در واشینگتن، به‌همراه شومیت گانگولی (Sumit Ganguly)، استاد ممتاز علوم سیاسی در دانشگاه ایندیانا و پژوهشگر وابسته به مؤسسه هوور در استنفورد، در مقاله‌ای مشترک پیشنهاد احیای یک سیاست قدیمی اما مناقشه‌برانگیز را مطرح کردند: به‌کارگیری و فعال‌سازی اقوام غیرفارس و غیرشیعه در ایران برای تضعیف جمهوری اسلامی.
💬 این پیشنهاد که در مقاله‌ای با عنوان "To Destroy Hamas, the Regime in Iran Must Fall" منتشر شد، از نقطه‌ای فراتر از میدان جنگ غزه آغاز می‌کرد: نگاه به تهران به‌عنوان «پشتیبان تاریخی و راهبردی» حماس.
💬 نویسندگان بر این باور بودند که نابودی ساختاری حماس تنها زمانی ممکن خواهد بود که رژیمی که آن را تغذیه و حمایت می‌کند –یعنی جمهوری اسلامی ایران– از بین برود.
💬 در این چهارچوب، هلر و گانگولی از اقوامی چون کردها، بلوچ‌ها، عرب‌های خوزستان، و آذری‌ها نام می‌برند و آن‌ها را گروه‌هایی معرفی می‌کنند که بسیاری‌شان نسبت به نظام مرکزی تهران بی‌اعتماد، ناراضی یا حتی خصمانه‌اند.
💬 آنان پیشنهاد می‌کنند که بازیگران خارجی –ازجمله اسرائیل و متحدان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن– می‌توانند با حمایت‌های مالی، فناوری، لجستیکی و سیاسی، این اقلیت‌ها را به مطالبه حقوق فرهنگی، اقتصادی و زبانی تشویق کنند. الگویی که آن‌ها پیشنهاد می‌دهند، وضعیت خودمختار اقلیم کردستان عراق است.
💬 آن‌ها نوشتند: «چگونه جهان را از جمهوری اسلامی خلاص کنیم؟ گزینه‌های چندانی وجود ندارد، اما یک نقطه‌ضعف احتمالی شایان توجه است: ترکیب جمعیتی ایران.
💬 تنها حدود ۵۰ تا ۶۰درصد جمعیت ایران، فارس‌های شیعه هستند. حتی در این گروه که به‌طور بالقوه پذیرنده‌ترِ پیام‌های عوام‌فریبانه درباره عظمت تاریخی ایران است، نارضایتی فراوانی وجود دارد.
💬 به هر حال، همین گروه هسته اصلی طبقه نخبگان مدرن ایران را پیش‌از انقلاب اسلامی تشکیل می‌داد. اما در مناطق پیرامونی کشور، اقلیت‌های غیرفارس یا غیرشیعه بزرگی وجود دارند: آذری‌ها در شمال به‌سمت قفقاز، کردها در غرب میانه، عرب‌ها در منتهی‌الیه خلیج فارس، بلوچ‌ها در شرق و چندین گروه دیگر.
💬 بسیاری از این گروه‌ها از رژیم بیزارند یا دست‌کم دل خوشی از آن ندارند، و اکثر آن‌ها از کشورهای همسایه یا از دریا قابل دسترسی هستند.
💬 کنش‌گران خارجی که از رفتار ایران احساس تهدید می‌کنند، می‌توانند از مطالبات این جمعیت‌ها حمایت کنند؛ اگر نه به‌طور مشخص برای جدایی یا تجزیه کشور (که ممکن است باعث شود فارس‌ها گرد پرچم رژیم جمع شوند)، لااقل برای ایجاد یک حکومت که نسبت به نیازهای فرهنگی، زبانی و اقتصادی آن‌ها مدارامحورتر و محترمانه‌تر رفتار کند. چیزی شبیه وضعیت خودمختار کردستان در عراق.
💬 آن‌چه اهمیت بالقوه این ایده را نشان می‌دهد، واکنش خشمگینانه به قتل مهسا امینی است که در سراسر کشور گسترش یافت، اما در زادگاه او، کردستان، چشمگیرتر بود.»
💬 با این حال، هلر و گانگولی نیز اذعان می‌کنند که چنین سیاستی بدون آمادگی برای مرحله دوم –یعنی حمایت نظامی، اطلاعاتی و احتمالی در سطح عملیاتی– نه‌تنها بی‌نتیجه، بلکه از منظر اخلاقی نیز خطرناک خواهد بود؛ به‌ویژه اگر مانند تجربه کردها در عراق، اقلیت‌های ایرانی در میانه راه تنها گذاشته شوند.
💬 نکته قابل‌تأمل، زمان‌بندی این پیشنهاد است. طرح چنین ایده‌ای، تنها یک هفته پس‌از فاجعه انسانی و نظامی در اسرائیل و غزه، نشان می‌دهد که بخشی از نخبگان استراتژیک در غرب، نگاه خود را به نقطه‌ای فراتر از بحران جاری معطوف کرده‌اند: تغییر بازی در سطح منطقه با آغاز از تهران.
💬 امروز که در فروردین ۱۴۰۴ (آوریل ۲۰۲۵) هستیم، روشن است که آن مقاله صرفاً یک تحلیل نظری یا پیشنهاد دانشگاهی نبوده، بلکه بخشی از یک روند جدی سیاست‌گذاری در سطوح بالا بوده است.
💬 تحرکات سیاسی، رسانه‌ای و میدانی در مناطقی چون آذربایجان غربی و شرقی، کردستان، خوزستان، سیستان‌وبلوچستان و حتی برخی مناطق مرکزی کشور نشان می‌دهد که این خطوط فکری اکنون به مرحله اجرا نزدیک شده‌اند.
👤 حسین قتیب
#توییت_گردی
✅ @masaf 
