اگر همین الآن خبر برسد که یک سیارک قطعاً به زمین برخورد خواهد کرد، ایران، اسرائیل، آمریکا، چین، روسیه، اکراین، اتحادیۀ اروپا و فلسطین چه باید بکنند؟ به مناسبتِ اجلاسِ COP28 در امارت
https://www.npr.org/2023/03/10/1162659328/asteroid-2023-dw-nasa-earth-impact
اگر همین الآن بفهمیم که در ۱۴ فوریۀ ۲۰۴۶، سیارک 2023 DW نه با احتمال ۰.۱۸ درصد بلکه با احتمال ٩۹.٨٢ درصد به زمین برخورد خواهد کرد، کشورهای یاد شده چه باید بکنند؟ حتی احتمال ۰.۱۸ درصد هم خیلی زیاد است.
وقتی سیارکی فرضی به زمین برخورد کند، همانند سیارک chicxulub که حدود ٦٦ میلیون سال پیش با شبه جزیرۀ یوکاتان در خلیج مکزیک برخورد کرد، هیچ موجود زندهای احتمالاً فرصت واکنش نخواهد یافت و شاید همه در دم بمیریم. اما بلایی بزرگتر و خیلی زودتر از سیارک 2023 DW در راه است و آن گرمایش زمین و خشکسالی، و در ادامۀ آن ناهیدی (سیارۀ زهره) شدن کرۀ زمین است. ناهید یک میلیارد سال پیش احتمالاً اقیانوسی قابل سکونت داشت.
تغییرات اقلیمی و عوارض آن از جمله خشکسالی بلایی بزرگتر است و قبل از انقراض جمعی ناشی از آن، بیم آن می‌رود که انسانها بر سر آب و محیط زیست سخت به جان هم بیفتند و بشر زودتر از آن بلا، با زجرکش کلکِ خودش را بُکََند. حتی فکرِ رخداد آن در مقیاسی بسیار کوچک، آن هم در منطقۀ پرمناقشۀ خاورمیانه لرزه بر تن هر انسانِ دارای عقل سلیم میاندازد.
اهمیت ارتباط متقابل دانشمندان و سیاستمداران
وجود ارتباط متقابل بین دانشمندان و سیاستمداران ضروری است. باید درنظر گرفت که بسیاری تصمیمات سیاسی اثرات زیست‌محیطی دارد که هر دو گروه باید مراقب آن باشند. استراتژیهایی نظیر خودکفایی در محصولاتی که آببریِ بالایی دارند، نظیر گندم با مصرفِ ١٣٠٠ لیتر آب برای هر کیلوگرم و شیر با مصرفِ ١٠٠٠ لیتر آب در هر کیلوگرم (١)، در کشورهایی با منابعِ نایابِ آب میتواند اثراتی مخرّب بر جا بگذارد. افزون‌براین، فعالیتهایی که به‌ظاهر برای حفظِ آب انجام میشود، نظیر سدّسازی در کشورهای گرمسیری و نیمه‌گرمسیری، ممکن است عواقب بدی داشته باشد. خشک شدن عمدۀ دریاچههای داخلی در ایران را باید نقّادانه وارسی کرد. سدهای بالادست در رودخانه‌های دجله و فرات در ترکیه ممکن است موجب خشک شدن مناطق پایین‌دست در جنوب عراق شود و توفانهای وحشتناک شن را در منطقه برانگیزد. استان سیستان‌وبلوچستان که در پایین‌دست رودخانۀ هیرمند است، احتمالاً به‌خاطر سدهایی که در بالادست بر روی این رودخانه در افغانستان زدهاند، چنان آسیب دیده که با خشک شدنِ دریاچۀ هامون، ماهیگیری و پرورش ماهی و پرورش دام در منطقه نابود و مشکل امرارمعاش موجب مهاجرت گستردۀ مردم بومی شده است. توصیه میشود که سیاست سدّسازی یا به‌عبارت‌بهتر، جنون سدّسازی حداقل در خاورمیانه، جایی که مستعد منازعه بر سر آب است، بازبینی شود. درحالحاضر، بحث بر سرِ حذف و تخریب سدها در جوامع علمی در ایالات متّحده در جریان است (٢).
تصویب قوانین و اخذ تصمیمهای کلان در مقیاس کشوری، منطقهای و جهانی همیشه باید در زیر چتر پایداریِ محیط‌زیست انجام شود. دستیابی به یک حسّ وفاقِ بینالمللی ضروری است تا امور مربوط به بهداشت و پایداری محیط زیست از منازعات سیاسی داخلی و یا بینالمللی، ازجمله تحریم‌ها معاف باشد (٣). این حس مشترک حتی بین دشمنان نیز باید برقرار شود.
در برابر خشکسالی و تغییرات اقلیمی، سرسختترینِ دشمنان باید خود را در معرض اصابت یک سیارک تمام کننده به زمین فرض کنند. آن سیاستی منطقی است که به جای آرزوها، واقعیات دردناک را در نظر بگیرد. نشستهایی مثل COP28 شایسته و بایسته است که معاف از منازعات سیاسی و نظامی باشد.
کامران شریفی
دانشکدۀ دامپزشکی
دانشگاه فردوسی مشهد
١٤٠٢/٠٩/١١
https://hottg.com/ksharifiRRB
======================================================
مراجع:
1. Hoekstra, AY. (2008). The water footprint of food, in J. Förare (ed) Water For Food, The Swedish Research Council for Environment, The Swedish Research Council Formas, Stockholm, 54.
2. Vahedifard, F., Madani, K., AghaKouchak, A., Thota, SK. (2021). Are we ready for more dam removals in the United States? Environmetnal Research: Infrastructral Sustainability. 1 013001 https://doi.org/10.1088/2634-4505/abe639.
٣) بخش عمدۀ این مطلب از صفحۀ ١٨٤ فصل ١١ کتابِ "تأملی بر آموزش دامپزشکی: ازتئوری تا مشی حرفهای" است.
>>Click here to continue<<
