🔵 آب کم جو، تشنگی آور به دست
در حاشیه‌ی احداث مسجد در پارک قیطریه
🔻 در بررسی مسجدسازی در پارک‌ها، توجه به دو نکته‌ی اساسی، اهمیت بالایی دارد که عبارت است از:
❗️۱. تداخل محیط‌ها و فضاهای شهری
یکی از ویژگی‌های جهان کنونی، تمایزگذاری، تفکیک و استقلال محیط‌ها از یکدیگر است. هر مکان و فضایی که ساخته می‌شود باید فقط برای همان کارکردی طراحی گردد که قرار است برعهده‌اش بگذارند. تمایز محیط‌ها و تفکیک فضاها به این علت است که نوع کنش و ماهیت رفتار و حضور آدمیان و در نهایت کارکردهای‌شان متفاوت است. نمی‌توان چند کارکرد را از یک پروژه انتظار داشت. ما از مدرسه انتظاری داریم که از مسجد نداریم، از پارک‌ها انتظاری داریم که از دانشگاه نداریم و قس‌علیهذا سایر محیط‌ها چنین است. هر محیط و فضایی را برای کاری می‌سازند.
✅ تداخل و درهم‌رفتگی فضاها، سبب دو اشکال اساسی می‌گردد:
الف) از ریخت افتادن مورفولوژیک و ظاهر فضاها و اماکن شهری
ب) تداخل کارکردهای ناهمسو با یکدیگر
ج) فرسایش و تضعیف کارکردها
معنای آن‌چه گفته شد این است که، مسجد، مدرسه، دانشگاه، آرامستان، بوستان، ساختمان‌های اداری، ورزش‌گاه‌ها، بازار، کوهستان و سایر محیط‌های اجتماعی، باید از یکدیگر مستقل و کاملا تمایز یافته باشند. زیرا هر محیط و ساختاری، واجد نوعی کارکرد است که بر عهده گرفته و زندگی اجتماعی و مناسبات را تنظیم می‌کند.
اگر در معماری پیشینیان دقت کنیم، در می‌یابیم که گرچه مسجد جامع شهر و بازار را کنار یکدیگر می‌ساختند، اما این دو بنا در نهایت دو محیط متمایز از یکدیگر بودند.
✅ یکی از رفتارهای آسیب‌زای نظام سیاسی که بعد از انقلاب آغاز گردید و تا کنون ادامه دارد، اصرار بر تداخل محیط‌ها و عناصر زندگی اجتماعی است. در همان ابتدا، مساجد محل، به فروش نفت، تهیه‌ی خواروبار و تامین جهیزیه، کلاس‌های تقویتی برای دانش‌آموزان و امثال این‌ها رو آورد. مدرسه‌ها به لحاظ شکل ظاهری، بیشتر شبیه امام‌زاده شدند. دیوار نوشته‌های مدارس مملو از احادیث و آیات و سخنان بزرگان گردید. دانش‌آموزان به خواندن دعاها و شعارهای سیاسی در صف‌ها تشویق شدند. دانشگاه تهران، محل نماز جمعه شد. در پارک‌ها مسجد ساختند و پس از چندی، اجساد برخی شهدا را در فضاهای شهری غیر از آرامستان دفن کردند. با ساخت نمازخانه‌ها و مساجد در ادارات، کارمندان در میانه‌ی روز، وظیفه‌ی اداری خود را رها کرده و بعضا به قصد نماز، ارباب رجوع را معطل گذاشتند.
تداخل و درهم فرورفتگی فضاهای شهری و وظایف و کارکردهای هر محیط، در نهایت علاوه بر از ریخت افتادن فضاها، سبب از دست رفتن شفافیت ساختاری و آشفتگی و پریشانی گردید.
❗️۲. علاوه براین‌که مساجد باید در محیط مناسب و متمایز از سایر اماکن باشد، اما یک نکته را نیز باید لحاظ کرد و آن ضرورت ساخت مسجد است.
ضرورت ساخت مسجد باید دقیقا از قانون "عرضه و تقاضا" تبعیت کند. آیا مساجد فعلی، مملو از جمعیت است و پاسخگوی نیاز جامعه نیست که اقدام به مسجدسازی می‌کنند؟
در نگرش‌سنجی منتشر شده از سوی وزارت ارشاد در سال ۱۴۰۲، از میان پاسخگویان، ۵۵ درصد گفته‌اند که همیشه و یا اکثرا، نماز می‌خوانند. در مقابل، ۳۲ درصد از جمعیت کشور، اظهار کرده‌اند که نماز نمی‌خوانند.
از همین ۵۵ درصدی که اظهار کرده‌اند نماز می‌خوانند، پرسیده‌اند آیا نمازشان را به جماعت و در مساجد می‌خوانند؟ فقط ۱۸/۵ درصدشان پاسخ داده‌اند که نماز را در مساجد به جماعت می‌خوانند.
وضعیت آماری در استان تهران پایین‌تر از میانگین کشور است. ۵۲ درصد پاسخگویان گفته‌اند نماز می‌خوانند. (۳درصد کمتر از میانگین کشوری) هم چنین از میان آنان که گفته‌اند نماز می‌خوانند، ۱۱/۵درصدشان برای اقامه‌ی نماز به مسجد می‌روند.
ننیجه آن که اگر (طبق آمار شهرداری تهران)، یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار نفر را که هنوز به سن تکلیف نرسیده از جمعیت ۸ و نیم میلیونی شهر تهران کم کنیم، سپس باقی مانده را در ۵۲ درصد نمازخوان ضرب کنیم، حدود ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر ابراز نموده‌اند که نماز می‌خوانند. در نهایت اگر ۱۱ و نیم صد از نمازگزاران که نمازشان را در مساجد می‌خوانند، در کل جمعیت نمازگزار ضرب کنیم، معلوم می‌شود فقط ۶ درصد ساکنان شهر تهران (یعنی ۴۲۶ هزار نفر)، برای اقامه‌ی نماز به مسجد می‌روند.
اگر پاسخ کسانی را که اظهار کرده‌اند، برای نماز به مسجد می‌روند، صادقانه تلقی کنیم، بر تعداد ۲۰۰۰ مسجد تهران تقسیم کنیم، سهم هر مسجد به نحو میانگین ۲۱۳ نفر خواهد بود.
این در حالی است که مسئولین رسیدگی به امور مساجد، انتظار دارند که به ازای هر ۵۰۰ نفر، یک مسجد وجود داشته باشد. اگر چنین باشد، طی محاسبات آماری، جمعیت هر مسجد کمتر از نصف استاندارد اعلام شده است.
❓در این صورت، چه احتیاجی به ساخت جدید مسجد، آن هم در پارک است؟
✍️ علی زمانیان - ... ۱۴۰۳/۰۱/۱۴
@kherade_montaghed
>>Click here to continue<<