@indianstudies
رویای بر باد رفته ایران برای تبدیل شدن به هاب گازی منطقه*
برخلاف بازار نفت که یک بازار جهانی است، بازار گاز یک بازار منطقهای محسوب میشود و تجارت گاز علاوه بر ابعاد اقتصادی دارای لایههای پیچیده سیاسی نیز میباشد که در شکلگیری روابط ژئوپلوتیک بین کشورها موثر است. در نتیجه یکی از سیاستهای دولتها این است که با ایجاد روابط تجاری در حوزه گاز با کشورهای همسایه، تعاملات سیاسی خود را تقویت کنند و در این راستا با انعقاد قراردادهای بلندمدت گازی این هدف محقق میشود. با توجه به اینکه ایران دومین دارنده مخازن گازی جهان است باید ازین فرصت خدادادی نهایت استفاده را کرده و با تبدیل شدن به هاب گازی منطقه جایگاه خود را در تعاملات اقتصادی و سیاسی منطقه تثبیت کند.
از جمله بازارهای گازی ایران میتوان به بازار گاز کشورهای پاکستان و افغانستان در شرق کشور و بازارهای عراق و ترکیه در غرب کشور اشاره کرد. البته به غیر از کشورهای همسایه، سایرهای بازارهای گازی از جمله بازار گاز هند، چین و اروپا نیز میتواند در تیررس ایران قرار گیرد.
پاکستان به عنوان پرجمعیتترین همسایه ایران فرصت مناسبی برای صادرات گاز کشور است. قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان در سال 2009 به مدت 25 سال منعقد شد. بنا به این قرارداد گاز ایران از سال 94 باید از طریق خط لوله صلح به پاکستان صادر شود. اما در حال حاضر با وجود گذشت بیش از پنج سال از موعد شروع اجرای این قرارداد هیچ صادرات گازی از طرف ایران به پاکستان انجام نشده است.
از طرفی با روی کارآمدن بیژن زنگنه در وزارت نفت پروژه احداث خط لوله صلح برای صادرات گاز ایران به پاکستان از سال 92 متوقف شده است. در صورت تکمیل این خط لوله گاز ایران به پاکستان صادر خواهد شد و در صورتی که طرف پاکستانی قادر به دریافت گاز نباشد باید معادل 70 درصد گاز صادراتی را به ایران غرامت دهد. شواهد نشان میدهد که در صورت عزم ایران برای صادرات گاز به پاکستان این اتفاق محقق خواهد شد ولی در سایه بیتدبیری وزارت نفت پرونده صادرات گاز ایران در حالت معلق باقیمانده است و در این بین LNG قطر جایگزین گاز ایران در پاکستان شده است.
کشور افغانستان برای تامین گاز موردنیاز خود تنها با دو گزینه مواجه است. گزینه اول این کشور دریافت گاز از ترکمنستان از طریق خط لوله تاپی است. احداث این خط لوله علیرغم حمایتهای آمریکا و عربستان به دلیل تنش سیاسی و امنیتی گروه طالبان متوقف شده است. گزینه دوم برای کشور افغنستان تامین گاز موردنیاز از مسیر کشور ایران است. در این بین ایران با توجه به داشتن دست برتر در معامله با افغانستان میتواند گاز خود یا گاز دریافتی از ترکمنستان را از طریق شبکه خط لوله گسترده خود به افغانستان برساند. اما متاسفانه این بازار صادراتی نیز به دلیل بیتوجهی وزارت نفت ودستگاه دیپلماسی کشور در هالهای از ابهام قرار گرفته است.
کارشناسان معتقدند ایران با سوآپ کردن گاز ترکمنستان به افغانستان میتواند علاوه بر به حاشیه بردن انگیزه اقتصادی ترکمنستان برای احداث خط لوله تاپی، جایگاه خود را به عنوان کریدور انرژی منطقه تثبیت کند. البته اخیرا مسئولین شرکت گاز اعلام کردهاند که طرح اولیه صادرات گاز ایران به افغانستان آماده شده است که در انتظار ورود دستگاه دیپلماسی به مذاکرات مانده است.
خبرگزاری دانشجو
* این گزارش دارای سوگیری بالایی است و مانند بقیه موارد منتشر شده از گزارش ها و تحلیل ها در این کانال صرفا جهت آگاهی و بهره برداری از نظرات گوناگون بوده است
>>Click here to continue<<