📜 وقت و تفکر
فیلسوفان بعد از دوره یونانی تا عصر جدید به زمان و تاریخ چندان اعتنا نداشتند. با پیش آمد رنسانس و عهد منورالفکری قرن هیجدهم بشر دیگری با عقل و فهم و وظیفه و مأموریت دیگر به دنیا آمد که میبایست آینده را بسازد؛ گویی زمان و تاریخ با وجود این بشر در هم آمیخته بود. تا این زمان ساحات زمان در تفکر فلسفی طرح نشده بود. در حقیقت فکر آینده با فکر تاریخی به وجود آمده است. یعنی آیندهبینی و آیندهنگری با تجدد مناسبت دارد، نه اینکه تقسیم زمان به گذشته، حال و آینده با تجدد به وجود آمده باشد. در فکر متفکران همه دورهها، آینده به نحو مبهم و اجمالی و غالبا نادانسته وجود داشته است و نمیتوانسته است که نباشد، زیرا تفكر بالذات به آینده و زمان تعلق دارد. تفکر در وقت صورت میگیرد و وقت حداقل به چهار معنا در زبان آمده است؛ یکی وقتی است که پیامبر (ص) فرمود: من وقتی با خدا دارم. این وقت، وقت زاینده و بنیانگذار و زمانی است که آینده با ابتدای از آن ظهور و بسط پیدا میکند. دیگری بسط و تفصيل و دوام چیزی است که در این وقت یافت می شود. این وقت، وقت نشاط و درک و عمل مناسب است. که آن را وقت تمدنها نیز میتوان خواند. وقت به معنی اول، وقت پیامبران و فیلسوفان و شاعران است. با این وقت آینده پدید میآید. به عبارت دیگر آینده ابتدا در احوال ، یعنی در وقت متفکران قوام مییابد و سپس در علم نظری و حکمت عملی ظاهر میشود و به بهرهدهی میرسد و این وقت دوم است. رونقی که غرب در آخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم داشت با وضع قرن هفدهم و هجدهم قابل قیاس نیست. علم و تکنولوژی اخیر غرب را هم نمی توان با تکنولوژی قرن هفدهم و هجدهم قیاس کرد.صورت سوم وقت، وقت تکرار است، یعنی زمانهای که روزها از پی هم تکرار میشوند و ما فقط شاهد گردش شب و روزیم. وقت دیگر، وقت انحطاط است که در آن مردمان وقت را به پر مدعایی و لفاظی و پرحرفی و بیهودهگویی و ژاژخانی میگذرانند. در این زمان علم و جهل و عدل و ظلم و قهر وکین و راستی و دروغ در هم میآمیزند. این زمان، زمان بدی است. زمان دوزخ است و خدا نکند که هیچ قومی در این زمان گرفتار شود.
#رضا_داوری_اردکانی
جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی میگردد:
📗 کتاب "فلسفه و آیندهنگری" اثر رضا داوری اردکانی
📕کتاب " غرب و غربزدگی و بحران حوالت تاریخی آن" اثر سید احمد فردید
📘کتاب " خرد سیاسی در زمان توسعه نیافتگی" اثر رضا داوری اردکانی
@goftman_ir
>>Click here to continue<<