آیا هوش مصنوعی می‌تواند احساسات را بهتر از ما درک کند؟
پژوهشی جدید از دانشگاه ژنو که در نیچر منتشر شده نشان می‌دهد که هوش مصنوعی مولد، مانند مدل‌هایی نظیر چت‌جی‌پی‌تی، در آزمون‌های هوش هیجانی عملکردی بهتر از انسان‌ها دارد.
شش مدل هوش مصنوعی مولد در آزمون‌های استاندارد هوش هیجانی که برای انسان‌ها طراحی شده‌اند، شرکت کردند. نتایج نشان داد که این هوش‌های مصنوعی به طور میانگین به ۸۲ درصد پرسش‌ها پاسخ صحیح دادند، در حالی که این رقم برای انسان‌ها ۵۶ درصد بود. این یعنی هوش مصنوعی نه تنها احساسات را درک می‌کند، بلکه رفتار هوشمندانه از نظر احساسی را نیز تشخیص می‌دهد.
علاوه بر پاسخگویی، هوش مصنوعی (مشخصاً چت‌جی‌پی‌تی-۴) توانست آزمون‌های هوش هیجانی جدیدی با سناریوهای تازه و با کیفیتی مشابه آزمون‌های انسانی (که ساخت و جرح و تعدیل در آنها سال‌ها طول کشیده) در زمانی بسیار کوتاه تولید کند.
این یافته‌ها درهای جدیدی را برای استفاده از هوش مصنوعی در زمینه‌هایی مانند آموزش، مربیگری و مدیریت اختلافات باز می‌کند. البته در متن تاکید شده که استفاده از آن باید تحت نظارت متخصصان باشد.
آزمون تورینگ و جایزه لوبنر
آزمون تورینگ، ایده‌ای از دانشمند کامپیوتر، آلن تورینگ، است که در سال ۱۹۵۰ مطرح شد. هدف این آزمون، سنجش توانایی یک ماشین (کامپیوتر یا هوش مصنوعی) در به نمایش گذاشتن رفتاری هوشمندانه است که از رفتار انسان قابل تشخیص نباشد.
به زبان خیلی ساده، آزمون به این شکل است که یک داور انسانی داریم و این داور به طور همزمان با دو موجود دیگر از طریق متن (مثلاً چت) صحبت می‌کند، بدون اینکه آنها را ببیند.
یکی از این دو موجود، یک انسان واقعی است و موجود دیگر، یک ماشین (هوش مصنوعی) است.
وظیفه داور این است که بر اساس گفتگوها تشخیص دهد کدام یک انسان و کدام یک ماشین است. اگر داور نتواند با اطمینان ماشین را از انسان تشخیص دهد (یا به اشتباه ماشین را انسان تشخیص دهد)، گفته می‌شود که آن ماشین آزمون تورینگ را گذرانده است.
این آزمون به دنبال سنجش آگاهی یا درک واقعی ماشین نیست، بلکه صرفاً توانایی آن در تقلید قانع‌کننده از رفتار هوشمندانه انسان در گفتگو را می‌سنجد.
جایزه‌ی لوبنر که از سال 1990 تا 2019 در چندین نوبت برگزار شد به سازنده‌ی ماشینی اهدا می‌شد که بتواند آزمون تورینگ را با موفقیت پشت سر گذارد.
ارتباط یافته‌های مطالعه در مورد هوش هیجانی با آزمون تورینگ
یافته‌های مطالعه‌ای که در آن هوش مصنوعی در آزمون‌های هوش هیجانی بهتر از انسان عمل کرده، به طور غیرمستقیم با آزمون تورینگ مرتبط است، هرچند یک گذراندن آزمون تورینگ به معنای کلاسیک آن نیست.
آزمون تورینگ به نوعی یک سنجش کلی از توانایی تقلید هوش انسانی است. هوش هیجانی (درک، تفسیر و پاسخ مناسب به احساسات) بخش مهمی از هوش و تعاملات انسانی است. وقتی یک هوش مصنوعی می‌تواند در این زمینه خاص، نه تنها با انسان برابری کند بلکه از او پیشی بگیرد، نشان می‌دهد که در یکی از جنبه‌های مهمی که برای گذراندن آزمون تورینگ لازم است، پیشرفت چشمگیری داشته است. اگر در یک آزمون تورینگ، بخشی از مکالمه به موقعیت‌های احساسی و نحوه واکنش به آنها مربوط شود، هوش مصنوعی که در این مطالعه بررسی شده، احتمالاً پاسخ‌هایی می‌دهد که داور آنها را نه تنها انسانی، بلکه بسیار «هوشمندانه از نظر احساسی» تلقی می‌کند. این امر تشخیص ماشین از انسان را دشوارتر می‌کند.
اینکه هوش مصنوعی توانسته آزمون‌های هوش هیجانی جدید و معتبری ایجاد کند، نشان‌دهنده سطحی از درک یا استدلال در مورد مفاهیم هیجانی است، نه فقط یادگیری الگوهای پاسخ. این توانایی می‌تواند به تولید پاسخ‌های خلاقانه‌تر و انسانی‌تر در یک گفتگوی باز (مانند آزمون تورینگ) کمک کند.
به طور خلاصه، هرچند این یافته‌ها مستقیماً به این معنا نیست که هوش مصنوعی آزمون تورینگ را گذرانده است، زیرا آزمون تورینگ معمولاً یک گفتگوی عمومی و گسترده‌تر را شامل می‌شود، اما نشان می‌دهد که هوش مصنوعی در یکی از حوزه‌های بسیار پیچیده و انسانی یعنی هوش هیجانی، به سطحی از توانایی رسیده که می‌تواند به طور قابل توجهی به توانایی آن در گذراندن آزمون تورینگ در آینده کمک کند. گویی هوش مصنوعی یک آزمون تورینگ تخصصی برای هوش هیجانی را با موفقیت پشت سر گذاشته است که مطابق فهم عرفی سخت‌ترین بخش آزمون بوده است. اکنون شاید زمان برگزاری مجدد آزمون تورینگ فرا رسیده باشد. در گروه آزمایش از آزمودنی‌ها خواسته شود در چت کردن با انسان و هوش مصنوعی تشخیص دهند کدام انسان بوده و کدام هوش مصنوعی. دو گروه کنترل نیز نیاز است که در یکی تمامی چت‌ها با انسان و در دیگری تمامی چت‌ها با هوش مصنوعی باشد. این‌بار احتمال اینکه یک هوش‌مصنوعی مولد جایزه لوبنر را ببرد بسیار بالا است.
هادی صمدی
@evophilosophy
>>Click here to continue<<