درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
پارالوژیهای کانتی؛
بررسی شرح استراوسون از نظریهی «نفس» در کانت
بههدایت پوریاگلشناس
روزهای شنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۴ جلسه)
شروع دوره: ۲۷ اردیبهشتماه ۱۴۰۴
کانت پس از بنیادگذاری بخش ایجابی فلسفهی نقادیاش، در بخش دوم نقد نخست، نقد و بررسی رویکردهای سنتی متافیزیکی را میآغازد. یکی از بنیادیترین دستاوردهای فلسفهی نقادی کانت زمانی آشکار میگردد که با «من میاندیشم» دکارتی رویارو میشود. «نفس» (soul) یا «خود» (self) در فلسفهی نقادی کانت چه جایگاهی دارد؟ کانت در این بخش، انگارهی دکارتی «من» بهسان جوهر نفسانیِ بسیط و نامادی و دارای هویت شخصی را بهسان «پارالوژیها» یا «دلیلورزیهای نادرست» پیش مینهد و امکان اثبات نفس دکارتی و روانشناسی عقلانی را از نگرگاه فلسفهی نقادی و در سپهر خردِ نگرورز انکار میکند و در عوض، روانشناسی تجربی را بهجای آن مینشاند.
به دیگر سخن، در فلسفهی کانت «من» نه هیچ شیء جداشناخته و موجود واقعی بلکه صرفاً شرط محض تجربه و نشانگر یگانگی آگاهی است. اما مفهوم «خود» نقشی بسیار بنیادین در سپهرهای گوناگون اندیشهی آدمی میآفریند؛ این پرسشها را به دیده آورید: «من کیستم؟» پیشنهادن پرسش «من چیست؟» بهسان یک پایندگار یا جوهر. آیا میتوانم من فینفسه را به تصور آورم یا تصور من همواره با ادراکهای دیگر در پیوند است؟ آیا از راه دروننگری و تأمل دکارتی و بر پایهی شهود درونی و عقلانی میتوانم به وجود یک موجود اندیشنده پی ببرم؟ «آیا من یک چیز ساده و بسیط هستم؟» پیشنهادن پرسش از «من» بهسان امری نامادی و تقسیم ناپذیر. «آیا من میتوانم به دو شخص تقسیم شوم؟» آیا من دارای یک هویت شخصی پایدارم؟ و از دیگر سو، اگر نفس نامادی است، پس نامیرا است: «چگونه میتوانم به مرگ خویش بیندیشم؟»
پارالوژیهای کانت توجه بسیاری از فیلسوفان جدید از جمله پی.اف. استراوسون و جاناتان بنت را به خود جلب کرده است. استراوسون که خوانشی تجربهگروانه از کانت پیش مینهد، پارالوژیها را گواهی گویا مییابد برای اثبات بنیاد شرح بازسازانهی خودش از فلسفهی کانت که آن را بهسان یک تجربهگرایی پیچیده تفسیر میکند و ایدهگروی ترافرازندهی کانت را از رهگذر همین خوانش نقد میکند. در این کارگاه پس از شرح پارالوژیهای کانت به شرح استراوسون خواهیم پرداخت.
جلسهی نخست- بازنگری عمومی: شناخت تجربی چگونه ممکن است؟
شرح بنیادهای کانت در منطق ترافرازنده دربارهی امکان تجربه.
جلسهی دوم- روانشناسی عقلانی چیست؟
آیا من یک جوهر بسیط نامادی دارای هویت شخصیام؟ بررسی دلیلورزیهای دکارتی و شرح پیوند «من» با «یگانگی خوداندریافت» در استنتاج ترافرازنده.
جلسهی سوم- پارالوژیهای کانت
شرح «من» بهسان شرط محض امکان تجربه: تیر خلاص به دکارت.
جلسهی چهارم- متافیزیک تجربه
شرح خوانش استراوسون از پارالوژیهای کانت.
پوریا گلشناس زادهی ۱۳۷۱، دانشآموختهی کارشناسی ارشد «منطق» از دانشگاه علامه طباطبائی و دانشجوی دکتری «فلسفهی معاصر غرب» در همان دانشگاه است. عنوان پایاننامهی ارشد او «صدق در فلسفهی ترافرازندهی کانت» و عنوان رسالهی دکتری او «ارزیابی انتقادی خوانش تحقیقگروانهی استراوسون از کانت» است. حوزههای کاری او فلسفهی تحلیلی، فلسفهی کانت و تجربهگروی انگلیسی است و از میان آثاری که به فارسی ترجمه کرده است میتوان به «نظریهی همخوانی صدق در فلسفهی کانت» اثر لوری جی آندروود (۱۴۰۰)، «مارکس و اخلاق» اثر آلن وود و دیگران (۱۳۹۸)، «یادداشتهایی دربارهی سوسیالیسم» اثر جان استوارت میل (۱۴۰۲)، «پرسشهایی دربارهی قانون طبیعت» اثر جان لاک (۱۴۰۲)، «هنر، شناخت و ارزش» اثر پیتر لامارک و دیگران (۱۴۰۳)، «تحلیل و متافیزیک» اثر پی. اف. استراوسون (۱۴۰۳) اشاره کرد. او همچنین در دانشگاه آزاد تهران غرب به عنوان استاد مهمانْ فلسفه و زیباشناسی درس میدهد.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: hottg.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
>>Click here to continue<<
