درسگفتار (آفلاین)
اقتصاد سیاسی فضا؛
رویه‌های قلمروسازی و قلمروزدایی در شهرهای ایران
به‌هدایت احمد یزدانیان
۴ جلسه
اگر برنامه‌ریزی را به‌مثابه عقلانیت تنظیم‌کننده‌‌ی روابط در نظر بگیریم، آن‌وقت هر شکلی از برنامه‌ریزی در شهرها خواه‌ناخواه به منازعات فضایی پیوند خورده است. اقتصادسیاسی، روزنه‌ای است که برای ما مناسبات نامرئی فضا را رویت‌پذیر می‌کند. اگرچه می‌دانیم هر شکلی از دیدن هم‌زمان که امری گفتمانی است، اساسا مسأله‌ای روش‌شناختی نیز هست. تجربه‌های فضایی، میانجی‌هایی‌اند که به‌گونه‌ای روش‌مند می‌توانند پیش‌انگاره‌های ذهنی ما را نسبت به روابط انضمامی فضا به پرسش بکشند.
در این دوره تلاش می‌کنیم از خلال خوانش اقتصادسیاسی و به‌واسطه برخی از طرح‌های توسعه شهری به تحلیل منازعاتی بپردازیم که در فضا بین بازیگران مختلف شکل می‌گیرد. هدف از چنین مواجه‌ای درک رویه‌های تضاد منافع بازیگرانی است که در ساحت سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری وجود دارند. به‌واقع درک و دریافت توپوگرافی چندسطحی طرح‌ها و برنامه‌های شهری در این سطوح می‌تواند به شناخت دقیق‌تر کنشگران شهری و اجتماعی از مناسبات و روابط تعیین‌کننده در هرکدام از سطوح نام‌برده کمک کند. آنچه از آن تحت‌عنوان اکتیویسم شهری یاد می‌شود به‌واقع حاصل فهم درون‌ماندگار مجموعه روابط برسازنده‌ای است که در فضا جریان دارند.
جلسه‌ی اول: ده‌ونک: رویه‌های برون‌رانی و سلب‌مالکیت
جلسه‌ی دوم: طرح توسعه دانشگاه تهران: مکانیسم‌های قدرت و مقاومت در فضا
جلسه‌ی سوم: طرح توسعه‌ی محله‌ی نفرآباد: منازعات گفتمانی و اعیانی‌سازی
جلسه‌ی چهارم: کنشگری شهری: استراتژی‌ها و روش‌ها
احمد یزدانیان دانش‌آموخته شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس است. پژوهش‌های او بیشتر از منظر اقتصادسیاسی فضاست. او و از همین زاویه در جایی که فرم و کالبد آرام و بی‌نزاع به نظر می‌رسد، به بررسی مجموعه روابط و نیروهای برسازنده‌ای بپردازد که به شیوه‌های مختلفی در لایه‌های زیرین فضا جریان دارند. او درحین تحصیل وارد قلمروی حرفه‌ای شد و آنچه در دانشگاه آموخته بود را در معرض آزمون و امتحان قرار داد. در فرایند کار، چندسالی نیز در دفاتر خدمات نوسازی در محلات جنوب تهران به‌‌عنوان کارشناس شهرساز و کارشناس اجتماعی مشغول به کار شد. به تعریف خودش آنچه تاکنون آموخته است، متعلق به تجربه‌های فضایی این دوره بوده که تا به امروز با تجربه‌های فضایی متعددی هم‌پیوند شده است. اجتماعات محلی، نوسازی شهری، سلب‌مالکیت و برون‌رانی، تبارشناسی و سکونتگاه‌های غیررسمی از جمله موضوع‌های مورد پژوهش وی هستند. او در مقاله‌ای با عنوان «فضا را چگونه بخوانیم؟ از خوانش پدیدارشناسانه تا خوانش انتقادی فضا»، از نگاه اقتصادسیاسی به ناتوانی‌های نگاه پدیدارشناسانه و غالب شدن این نگاه در میدان دانش شهرسازی ایران می‌پردازد و برای فهم منازعات موجود در فضا به نوعی از نگاه انتقادی فرامی‌خواند.
علاوه بر این «نوسازی یا برون‌رانی؟» یکی دیگر از پژوهش‌هایی است که به دنبال تجربه‌های کاری در محلات جنوب تهران انجام داده است. وی در این نوشتار به نقد سازوکارهای نوسازی شهری که منتهی به انواع مختلف برون‌رانی و سلب‌مالکیت می‌گردد، پرداخته است. «دگرگونی باغات شهری: نئولیبرالیسم و تضادهای کاربری زمین در باغات قصردشت شیراز» نام پژوهشی است که او در آن تلاش کرده ضمن ترسیم رویه‌های تاریخی تغییرکاربری باغات قصردشت در شیراز، به تبیین سازوکارهای آسفالته شدن و باغ‌زدایی در آنجا بپردازد. درحال حاضر او بیشتر مشغول «تنظمیات فضایی و نوسازی شهری در ایران؛ تولد بافت‌های مسأله‌دار با تأکید بر شهر تهران» است. در این پژوهش هدف نشان دادن شیوه‌های مختلف تنظیمات فضایی و تبیین فرایند تاریخی فضامندشدن سیاست‌های نوسازی شهری از مقیاس کلان تا مقیاس خرد محلی در شهر تهران معاصر در سال‌ها ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: hottg.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
>>Click here to continue<<
