@amookhtan
🔴مدل استاندارد ذرات بنيادي
براي مدتي طولاني، باور غالب بر اين بود که اتم بنياديترين ذره است و همه چيز از آن ساخته ميشود.
سپس فهميديم که خود اتم در واقعيت از ذرات کوچکتري ساخته شده است: پروتون و نوترون که در هسته اتم قرار دارند، و الکترون که دور هسته اتم ميچرخد. اما امروز ميدانيم که حتي پروتون و نوترون را هم ميشود به ذرات کوچکتري تقسيم کرد.
در کل، ۱۷ ذره بنيادي کشف شده است که وقتي تحت تاثير نيروهاي مختلف با يکديگر تعامل ميکنند، تمامي جهاني را که ميشناسيم برميسازند.
اين گروه ۱۷ گانه ذرات و نيروهاي بينشان با نام مدل استاندارد شناخته ميشوند.
ذرههاي مدل استاندارد به دو خانواده اصلي تقسيم ميشوند: فرميونها و بوزونها.
فرميونها آجرهايي اند که همه چيزهاي جهان با آنها ساخته ميشوند. آنها مانند تکههاي لگويي اند که بنا به نحوه ترکيب اتمهاي گوناگون را ميسازند.
در کل ۱۲ فرميون داريم که به ۶ کوارک و ۶ لپتون تقسيم ميشوند. به بيان ديگر: همه موادي که ميشناسيم از ترکيبهاي گوناگون کوارکها و لپتونها ساخته شدهاند.
بوزونها ذراتي اند که نيروهاي تعاملي ميان فرميونها را با خود حمل ميکنند. در کل پنج نوع بوزون داريم که هر کدام يکي از سه نيرو بنيادي را که باعث تعامل ماده ميشوند حمل ميکنند:
۱. گلوئون که حامل نيروي هستهاي قوي است که کوارکها را به هم ميچسباند؛
۲ و ۳. بوزون دبليو و بوزون زد که حامل نيروي هستهاي ضعيف اند و باعث ميشوند که هسته يک اتم در فرايند واپاشي به گونه ديگري از اتم تبديل شود؛
۴. فوتونها که نيروي الکترومغناطيس را حمل ميکنند.
يک نيروي چهارمي هم هست که شايد از همه معروفتر باشد: جاذبه.
اما جاذبه در مقياس زيراتمي چنان ضعيف است که ميتوان تاثيرش را به ميزان خوبي ناديده گرفت، براي همين بخشي از مدل استاندارد نيست.
در نتيجه، ما تقريبا مدل استاندارد را کامل کردهايم:
خانواده فرميونها در تعامل با خانواده بوزونها جهان را برميسازند.
اما هنوز راجع به بوزون پنجم حرف نزدهايم... بوزون هيگز.
بوزون هيگز چيست؟
با ۱۲ فرميون و ۴ بوزون، ما ۱۶ تا از ۱۷ تکه مدل استاندارد را در دست داريم.
تنها چيزي که غايب است تکهاي است که مدل را تکميل ميکند: بوزون هيگز.
بوزون هيگز مستلزم پاسخ دادن به يک پرسش کليدي است: ذراتي مانند کوراک و لپتون جرمي دارند که با آن ماده تشکيل ميدهند. اما چه چيزي به اين ذرات جرم ميبخشد؟
پاسخ اين پرسش را بايد در سازوکار هيگز جست، محيطي نامرئي که تمامي جهان را احاطه ميکند و به تمام ذراتي که از آن ميگذرند جرم ميدهد.
بوزونهاي هيگز در اين سازوکار هيگز قرار دارند و جرم ذراتي که ماده را تشکيل ميدهند از همين ناشي ميشود.
فرانک کلوز، پروفسور فيزيک نظري در دانشگاه آکسفورد، ميگويد «کشف بوزون هيگز به ما نشان داد که ما در چيزي شگفت غوطه ميخوريم، و آن چيز شگفت همان سازوکار هيگز است.»
۱. دانش ما از ذرات بنيادي را که همه چيز را ميسازند تکميل کرد. به گفته او «بالاخره ما همه ذراتي را که اتمهاي ما را ميسازند شناختهايم، از جمله نسبتشان با ذرات ديگر.»
۲. ذرهاي کشف شد که با ذرات ديگر متفاوت بود. بوزون هيگز نه شبيه الکترون است و نه شبيه پروتون، و مسئول نوعي برهمکنش مشخص است که به وجود جرم در اين ذرات منجر ميشود. به بيان ديگر، بوزون هيگز آن تکه کليدي است که براي ما توضيح ميدهد ذرات ديگر چرا چنين اند.
منبع: https://bbc.in/4awT2dR
@amookhtan
>>Click here to continue<<