شکاف بین نسلی: رویارویی جوانان با سالمندان ۴
علی طایفی
● از منظر نهاد خانواده، به تدریج با گسترش مناسبات و ایجاد فرصتهای اجتماعی و اقتصادی جدید بویژه با ایجاد سازمانهای بوروکراتیک در امور آموزشی، تربیتی، درمانی، مالیاتی، قضایی، دولتی، نظامی، انتظامی و دهها شغل و منزلت جدید، مناسبات اجتماعی از شکل بسته خارج شد. دراین رهگذر خانواده گسترده رو به اضمحلال نهاده و با تاسیس خانواده هستهای و جدایی پسر از خانواده پدری، به تدریج از اقتدار و سلطه موروثی پدر کاسته شد.
ظهور خانواده هستهای متشکل از زن، شوهر و فرزندان زمینهساز تکثیر قدرت و اقتدار در بین مردان مسلط در خانواده گسترده و حتی تکثیر قدرت و امکان تصمیم گیری در بین زن و مرد در خانواده هستهای گردید. از همین نقطه تخم گسست بین نسلی نیز پاشیده شد و دیگربار پسر، میراث فرهنگی زور و شور پدری را بر نتافت چرا که دیگر در، بر همان پاشنه نمیچرخید و ساختار اجتماعی و اقتصادی، کارکردهای جدیدی را میطلبید تا به حیات خود ادامه دهد.
● در حوزه فرهنگی، آموزشی و تربیتی، آموزش عمومی و سپس آموزش عالی نیز با ایجاد مدارس و تفکیک آموزشهای مدرسی و ملایان در مکتبهای دینی و تاسیس دانشگاه در کنار حوزههای علمیه، تضادها روبه فزونی نهاد. بطوریکه کنشگران هر حوزه در بخش سنتی و نوین به ستیز پرداخته و در این معرکه از دین و زین خود نیز مایهها گذاشتند تا آب ریخته را باز گردانند.
تحت تاثیر این ساختار کهن نسل جدید در فرایند اجتماعی شدن از تسلط کنشگران سنت بیرون آمد و دیگر نشانههای تعقیب کاشتههای پدر از سوی پسر رو به تحلیل نهاد. همچنین منطق تقلید صرف از رهبران سنتی در امور دینی، سیاسی و فرهنگی کنار رفته و سازوکار و اندیشه تحقیق و جستجوگری و تکثیر اندیشهورزی هر چند در سطح و با دامنه اندک، رو به توسعه نهاد.
● وقوع انقلاب و سپس جنگ و ایجاد قدرت در پرداختن به این تضاد در قلمروهای اجتماعی و اقتصادی، جامعه و دولتمردان انقلاب را با پدیده نوینی روبرو ساخت که همانا نسل نواندیش و دگراندیش بود. این نسل نه تنها پشت به پشت پدر در خانواده حرکت نمیکرد، بلکه با غلبه فرزند محوری در نهاد خانواده، این بار پدر را بدنبال خود به حرکت وا داشته، با ساختار سیاسی به ستیز در آمد و توفنده و یکپارچه تر از نسل پیش بدنبال گسست حلقههای مداوم اطاعت پذیری در قلمروی سیاست گردید.
● گسست بین نسلی که در سالهای پیش از انقلاب نضج گرفت چنان در دوران پس از انقلاب بویژه با افزایش کمی این نسل در دهه شصت و ارتقای کیفی سطح دانش، شناخت و انتظاراتش و کوچک شدن جهان بر اثر تحولات عصر ارتباطات و اطلاعات، شدت گرفت که دیگر بار توان رهبران و کنشگران حوزه سنت را گرفته و عرصه را بر آنان تنگ نمود، امری که میتوان از ان بعنوان شکاف بین نسلی یاد کرد.
ادامهدارد
سنجشگری مسایل اجتماعی ایران
https://hottg.com/alitayefi1
>>Click here to continue<<