🌐 رد بر اصول منهجی اشاعره (10)

▪️تأویل
تأویل به معنای صرف لفظ از معنای ظاهری آن به معنای مرجوح به دلیل وجود قرینه است. این تعریف از تأویل در واقع به معنای تحریف است همانگونه که شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله نیز آن را تحریف کلام از مواضعش دانسته است.
تأویل یکی از اصول منهجی اشاعره است که اختصاص به مبحث صفات ندارد بلکه اکثر نصوص ایمان که به اثبات زیاده و نقصان و مانند آن را شامل می شود، همچنین برخی از نصوص وعد و وعید و قصص انبیاء به ویژه موضوع عصمت انبیاء و برخی اوامر تکلیفیه.
علت اینکه اشاعره تأویل را ضروری دانسته اند این است که وقتی میان اصول عقلیه و نصوص شرعیه تعارض ایجاد می شود، اشاعره در چالش بزرگی گرفتار می شوند و به این بهانه که به جای رد هر دو طرف و یا قبول هر دو طرف، راه سومی را انتخاب می کنند، به تأویل نصوص شرعی می پردازند و این شیوه را از باب اضطرار می دانند.
این در حالی است که خود اشاعره مانند صابونی اعتراف کرده است که در مذهب اشاعره «تأویلات غریبه» وجود دارد.

ابن فورک اصفهانی (ت: 408هـ) از علمای اشاعره است که احادیث رسول اللهﷺ را نیز مانند آیات قرآن به دو دسته تقسیم کرده است: «أن آي الكتاب قسمان فقسم هو محكم تأويله بتنزيله يفهم المراد منه بظاهره وذاته وقسم لا يوقف على معناه إلا بالرد إلى المحكم وانتزاع وجه تأويله منه. فكذلك أخبار الرسول صلى الله عليه وسلم جارية هذا المجرى ومنزلة على هذا التنزيل فمنها الكلام البين المستقل في بيانه بذاته ومنها المفتقر في بيانه إلى غيره وذلك على حسب عادة العرب في خطابها وعرف أهل اللغة في بيانها إذ لم يكن كل خطابهم جليا بينا مستغنيا عن بيان وتفسير ولا كله خفيا مستحيلا يحتاج إلى بيان وتفسير من غيره فإذا كانت دلائل العقل الله تعالى على ما فطر عليها العقول منقسمة فكذلك دلائل السمع منقسمة» [1]
؛ آیات قرآن دو قسم هستند: بخشی محکم هستند که تأویل آن به تنزیلی است که مراد از ظاهر و ذات آن فهمیده شود و بخشی معنای آن فهمیده نمی شود مگر با بازگرداندن آن به آیات محکم و گرفتن وجه تأویل از آنها. همچنین اخبار رسول اللهﷺ بر همین منوال جریان دارد پس بخشی از آنها کلام آشکاری هستند که در بیان به ذات آن مستقل هستند و بخشی دیگر در بیانشان به غیر خودشان نیاز دارند و این بر حست عادت عرب در خطابه و عرف اهل لغت در بیانش است زیرا همه خطابهای آنان آشکار و بیّن و بی نیاز از بیان و تفسیر نیست و همچنین همه آنها مخفی نیست که فهم آن دشوار باشد و نیاز به بیان و تفسیر از غیر داشته باشد.


ادامه دارد....
ــــــــــــــــــــــــ
#ارجاعات:
[1] مشكل الحديث وبيانه ابن فورک اصفهانی (ص 40) عالم الکتاب - بیروت

✾•┈┈••✦❀✦••┈┈•✾

@Tathir_aleteqad2

«تَطهيرُ الاعتِقاد»

🌐 رد بر اصول منهجی اشاعره (10)

▪️تأویل
تأویل به معنای صرف لفظ از معنای ظاهری آن به معنای مرجوح به دلیل وجود قرینه است. این تعریف از تأویل در واقع به معنای تحریف است همانگونه که شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله نیز آن را تحریف کلام از مواضعش دانسته است.
تأویل یکی از اصول منهجی اشاعره است که اختصاص به مبحث صفات ندارد بلکه اکثر نصوص ایمان که به اثبات زیاده و نقصان و مانند آن را شامل می شود، همچنین برخی از نصوص وعد و وعید و قصص انبیاء به ویژه موضوع عصمت انبیاء و برخی اوامر تکلیفیه.
علت اینکه اشاعره تأویل را ضروری دانسته اند این است که وقتی میان اصول عقلیه و نصوص شرعیه تعارض ایجاد می شود، اشاعره در چالش بزرگی گرفتار می شوند و به این بهانه که به جای رد هر دو طرف و یا قبول هر دو طرف، راه سومی را انتخاب می کنند، به تأویل نصوص شرعی می پردازند و این شیوه را از باب اضطرار می دانند.
این در حالی است که خود اشاعره مانند صابونی اعتراف کرده است که در مذهب اشاعره «تأویلات غریبه» وجود دارد.

ابن فورک اصفهانی (ت: 408هـ) از علمای اشاعره است که احادیث رسول اللهﷺ را نیز مانند آیات قرآن به دو دسته تقسیم کرده است: «أن آي الكتاب قسمان فقسم هو محكم تأويله بتنزيله يفهم المراد منه بظاهره وذاته وقسم لا يوقف على معناه إلا بالرد إلى المحكم وانتزاع وجه تأويله منه. فكذلك أخبار الرسول صلى الله عليه وسلم جارية هذا المجرى ومنزلة على هذا التنزيل فمنها الكلام البين المستقل في بيانه بذاته ومنها المفتقر في بيانه إلى غيره وذلك على حسب عادة العرب في خطابها وعرف أهل اللغة في بيانها إذ لم يكن كل خطابهم جليا بينا مستغنيا عن بيان وتفسير ولا كله خفيا مستحيلا يحتاج إلى بيان وتفسير من غيره فإذا كانت دلائل العقل الله تعالى على ما فطر عليها العقول منقسمة فكذلك دلائل السمع منقسمة» [1]
؛ آیات قرآن دو قسم هستند: بخشی محکم هستند که تأویل آن به تنزیلی است که مراد از ظاهر و ذات آن فهمیده شود و بخشی معنای آن فهمیده نمی شود مگر با بازگرداندن آن به آیات محکم و گرفتن وجه تأویل از آنها. همچنین اخبار رسول اللهﷺ بر همین منوال جریان دارد پس بخشی از آنها کلام آشکاری هستند که در بیان به ذات آن مستقل هستند و بخشی دیگر در بیانشان به غیر خودشان نیاز دارند و این بر حست عادت عرب در خطابه و عرف اهل لغت در بیانش است زیرا همه خطابهای آنان آشکار و بیّن و بی نیاز از بیان و تفسیر نیست و همچنین همه آنها مخفی نیست که فهم آن دشوار باشد و نیاز به بیان و تفسیر از غیر داشته باشد.


ادامه دارد....
ــــــــــــــــــــــــ
#ارجاعات:
[1] مشكل الحديث وبيانه ابن فورک اصفهانی (ص 40) عالم الکتاب - بیروت

✾•┈┈••✦❀✦••┈┈•✾

@Tathir_aleteqad2

hottg.com/Tathir_aleteqad2/1037

1.8K viewsJul 26, 2021 at 05:57