Муқаддима
Аллоҳга ҳамдлар ва мақтовлар бўлсин. Ундан ёрдам сўраймиз. Нафсларимиз ёмонлиги ва амалларимиз хатоликларидан Аллоҳнинг паноҳига ўтамиз. Аллоҳ кимни ҳидоят қилса, уни ҳеч ким адаштира олмас ва Ул зот адаштириб қўйган кишини бирор кимса ҳидоят қила олмас. Ёлғиз Аллоҳдан бошқа ибодатга ҳақли бирор илоҳ йўқлигига гувоҳлик бераман. Унинг шериги йўқ. Ва Муҳаммад Ул зотнинг қули ва элчиси эканлигига гувоҳлик бераман.
Эй мўминлар, Аллоҳдан ҳақ-рост қўрқиш билан қўрқинглар ва фақат мусулмон бўлган ҳолларингида (ҳаёт кечириб, мусулмон бўлган ҳолларингида) дунёдан ўтинглар! (Оли-Имрон, 7)
Эй мўминлар, Аллоҳдан ҚЎРҚИНГЛАР ва тўғри сўзни сўзланглар! (Шунда Аллоҳ) ишларингизни ўнглар ва гуноҳларингизни мағфират қилур. Ким Аллоҳга ва Унинг Росулига итоат этса, бас, у буюк саодатга эришибди. (Аҳзоб, 70-71)
Сўнгра: Шуни билишлигимиз шартки, биз мусулмонлар оламларнинг Роббиси субҳанаҳу ва таъалони Китоб ва Суннатда келгани каби таниймиз. Бу эса ҳақиқий тавхид ва ҳақиқий диндир. Биз Аллоҳни Ўзи ва Росули билдирган исм сифатларини, шаънига лойиқ шаклда нуқсонликлардан, маҳлуқ сифатларига ўхшатишдан муназзах ва пок деб биламиз.
Аллоҳ таъало айтади:
هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آَيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آَمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا
وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ (7)
"У Сизга Китобни туширган Зотдир. Унда шу Китобнинг асли бўлган муҳкам (яъни, аниқ ва равшан) оятлар ҳам ва муташобиx (оят)лар ҳам бор. Бас, дилларида (Ҳақ Йўлдан) оғиш бўлган кимсалар (одамларни) фитнага солиш ва (ўз ҳавойи нафсларига мувофиқ) таъвил қилиш учун Унинг муташобиx (оят)ларига эргашадилар. Ҳолбуки, у (оят)ларнинг таъвилини Аллоҳдан бошқа ҳеч ким билмас. Илмда собитқадам бўлганлар эса: “У Китобга иймон келтирдик, ҳаммаси Роббимиз ҳузуридандир”, дерлар. Ва фақат ақл эгаларигина эслатма олурлар."
(Оли-Имрон, 7)
Шунинг учун ҳам биз Қуръон ва Суннатда келган Аллоҳнинг исм ва сифатларини ТАХРИФ сиз, ТАЪТИЛ сиз, ТАШБИХ сиз, ТАКЙИФ сиз ишониб иймон келтиришлигимиз шарт бўлади.
ТАХРИФ – “насс” (яъни, Қуръон ва Суннатда келган очиқ-ойдин ҳужжат)ни маъно ва лафз жиҳатдан ўзгартирмоқликдир. Масалан: «Жаҳмия» фирқаси илоҳий сифатларни маҳлуқларга ташбих қилишдан қочиб, «Раҳмон Аршига истива қилди» Тоҳа сураси 5-оятдаги истива сифатини «Раҳмон ҳукми билан Аршни истило қилди (яъни, эгаллади)» деб тахриф қилишлари каби.
ТАЪТИЛ – Аллоҳ субҳанаҳу ва таъалони Китоб ва Суннатда келган сифатларини баъзиларини тасдиқлаб иймон келтириш, баъзиларини эса нафий (инкор) қилишларидир. Масалан: охирги халаф (яъни, салафлардан кейин келган) мутакаллимларни «Самиъ» (эшитувчи) ва «Басийр» (кўрувчи) сифатларини қабул қилишлари, ҳамда Улувв ва Истива сифатларини нафий қилганликлари каби.
ТАШБИХ – Аллоҳ субҳанаҳу ва таъалога хос сифатлардан бирини, маҳлуқнинг сифатларига ўхшатишдир. Масалан: «Мушаббиха» яна бошқа исми билан мужассима тоифасини, Аллоҳнинг шаънига лойиқ ва хос бўлган «ЙАД» (қўл) сифатини, бизнинг қўлимиз каби деб, маҳлуқнинг сифатларига ташбих қилишлари каби.
ТАКЙИФ – Аллоҳнинг сифатлари қандай деб сўраш ва шу билан кўп мулоҳазаларга тушиб, адашиб кетиш. Шунинг учун ҳам, Аллоҳнинг осмонлар устида олийлигини ёки Арш узра юксалишини мавжудотнинг юксаклигига ва кўтарилишига солиштириб бўлмайди ва Аллоҳнинг етти осмон устида қандай ҳолатда эканлигини Аллоҳдан ўзга ҳеч ким билмайди. Демак, Аллоҳнинг сифатлари ҳақида улар қандай деб мулоҳаза юритиш мумкин эмас. Чунки Аллоҳнинг сифатлари Ўзигагина хос бўлиб, қандайлигини ҳам Ўзидан бошқа ҳеч ким билмайди.
#Alloh_Qayerda
🌐 @IsLomiy_KanaL
📚 @Mahsus_Fayl
>>Click here to continue<<