دموکراسی و سرکوب پلیس: نگاهی به اعتراضات اخیر آمریکا
🖊️ عقیل دغاقله
بسیاری از برخورد خشونت بار پلیس آمریکا با دانشجویان تعجب کرده اند. تعجب نکنید! کار پلیس همین است. در اینباره حداقل از منظر جامعه شناختی نوعی اجماع وجود دارد. رویکردهای محافظه کارانه جامعه شناسی که تقریبا از سکه افتاده اند (به جز ایران البته) می گویند پلیس قوه قهریه برای حفظ نظم اجتماعی است. رویکردهای انتقادی هم همین را می گویند اما باور دارند که نظم اجتماعی در خدمت طبقه مسلط است. بر این مبنا نقش پلیس حفظ قدرت گروه مسلط (نژادی، قومی، دینی، جنسی، طبقاتی) و محافظت از تداوم حکمرانی این گروها و ارزش ها و هنجارهای آنان است.
مثال روشن برخورد پلیس با جنبش مدنی آمریکا است. آن زمان سیاه پوستان مخل امنیت محسوب می شدند و به شدت سرکوب شدند. امروز که نگاه میکنیم میبینیم که پلیس در خدمت سفیدپوستانی بود که امنیت خود را به عنوان امنیت کل جامعه جا زده بودند. این یک نمونه از هزاران نمونه تاریخی. مثال دیگری بزنم. اگر امروز کارگران در هر کجای جهان تجمع اعتراضی جدی برگزار کنند پلیس آنها را سرکوب می کند. چرا؟ چون نظم اجتماعی حاکم به سود دولت، کارفرمایان و بخش های زیادی از طبقه متوسط به بالاست. اعتراضات کارگری این نظم را به چالش می کشد. البته می دانیم که آنکه سلطه دارد وضع نابرابر را وضع بهینه برای همه معرفی می کند.
اما چرا این سرکوب های خشن را در دموکراسی ها کم می بینیم و اکنون شوک زده شده ایم؟ به این دلیل که دموکراسی های با ثباتی چون آمریکا- به جز هژمونی ای که کلیدی است اما مجال آن اینجا نیست- راهکارهایی چون انتخابات، حق آزادی بیان، تشکیلات مدنی، و در یک کلمه نظام دموکراتیک را طراحی کرده اند تا امکانی برای اعتراض و سیاست ورزی نهادی ایجاد کنند. البته همه این مکانیسم ها در خدمت حل و فصل رقابت و اصطکاک میان طیف های قدرتمند جامعه است. برای مثال دموکرات ها و جمهوری خواه ها فقط دو حزب ساده سیاسی نیستند. آنها نهادهای قدرتمند جامعه آمریکا و ارزشهای آنان را نمایندگی می کنند. نهادهایی مانند کلیسا و جریانات مسیحی، جریانات نژادی، شرکت های بزرگ اقتصادی، کمپانی های نظامی و طبقات اقتصادی اکثر مرفه. و چون میان این نهادها نوعی توازن قوا وجود دارد هیچ گروهی نمی تواند بازی را به هم بزند. در این توازن پلیس توان و مشروعیت سرکوب خشن گروه هایی که بخش این ساخت قدرت هستند را ندارد. برای مثال نمی تواند جریانات مسیحی مخالف حق سقط جنین را سرکوب کند به این دلیل ساده که کلیسا قدرت دارد و بخشی از این معادله بزرگ است.
اما اگر خواسته یا اعتراض جدی بر خلاف تمایلات این نهادهای مسلط ظهور کند تفاوتی میان پلیس آمریکا با روسیه، چین یا ایران نیست. پلیس آمریکا به همان سبک کشورهای دیگر برخورد می کنند و شاید بدتر و خشن تر. چرا؟ چون پلیس آمریکا به دلیل حمایت اکثریت مشروعیتی دارد که پلیس ایران فاقد آن است. به همین دلیل است که در اعتراضات اخیر پلیس وارد می شود و به بدترین شکل سرکوب می کند.
اما برویم سراغ ایران، آنانی که به این اعتراضات و خشونت پلیس اشاره می کنند تا سرکوب های ایران را توجیه کنند ملتفت تفاوت هایی که بین آمریکا و ایران وجود دارد نیستند. تفاوت اول وسعت سرکوب است. در جامعه آمریکا در همان چارچوبی که توضیح داده شد اعتراضات همیشه برقرار است: از اعتراض موافقان و مخالفان سقط جنین، اعتراضات گروه های ال جی بی تی کیو، اعتراضات و اعتصابات اتحادیه کارگری و ده ها نمونه دیگر.همچنین اعتصاب و اشغال فضای عمومی نیز به نسبت امری عادی است. و شمار آنها آنقدر زیاد است که بخش اندکی از آنها به اخبار کلان آمریکا راه پیدا می کنند. بازداشت شدگانی هم اگر باشند حداکثر یک شب می مانند و بعد به کار و زندگی خود باز می گردند. به عبارتی، سرکوب های خشن پلیس در آمریکا استثنا است اما در ایران قاعده. در ایران اجازه اعتراض داده نمی شود تا حالا به بحث سرکوب یا عدم سرکوب برسیم.
تفاوت دوم این است که در آمریکا پلیس دست آهنین اکثریت برای سرکوب آنانی است که علیه وضع موجود شوریده اند. در ایران وضع کاملا برعکس است. این اقلیت است که این دست آهنین را به کار می گیرد. ۷۳ درصد مردم ایران موافق جدایی دین از سیاست هستند و اکثریت مخالف حجاب اجباری هستند. اما پلیس مردم را سرکوب می کند برای تحمیل خواسته ها و ارزش های اقلیت.
آخر اینکه هر نظم اجتماعی که مبتنی بر نابرابری، بی عدالتی و استثمار باشد به ناچار با قوه قهریه و مشت آهنین پلیس حفظ می شود. اگر بخشی از اکثریت (یا اقلیت) مسلط هستید از سرکوب هایی که در آمریکا می شود ذوق زده می شوید چون چنین سرکوبی آرزوست. اگر هم بخشی از حذف شدگان و له شدگان باشید مرعوب می شوید و حالتان به هم می خورد از این همه قدرت، خشونت و مشروعیتی که اکثریت می تواند داشته باشد.
@adagha
>>Click here to continue<<