«وقتی که یک پارادایم (گفتمان) توان معنادهی خود را فرسوده میکند، انسانها همیشه به آن با استیصال بیشتری میچسبند، اصرار دارند که هنوز کاربرد خودش را دارد، و هنوز میتواند پاسخ همه پرسشها را بدهد.» *
انسان برای میلیونها سال، سازگار با زندگی در طبیعت بوده است و برای هزاران سال، سازگار با فرهنگِ بومی هر اقلیم.
با نگاههای مقطعی و برشهای تکجانبه، زیستِ مدرنْ موجبات آسایش و فراغت ما را فراهم کرده و دستاوردهای عظیم برایمان به ارمغان آورده است؛ ارتباط با آنسوی جهان تنها با لمس یک صفحه، بهرهبرداری از دورترین منابع زمین با امضای یک توافق، زندگی فارغ از نگرانی سرما و گرسنگی حتی در قطب، سفرهای رویاگون و گسترش پروبال خیال تا بیکرانها…
اما وقتی به سیرِ زندگی به صورت یک کلّ منسجم و همهجانبه نگاه میکنیم عمدتا خود را گرفتار در پیچیدگیهای سرسامآور زندگی در شهر و دودهه اخیر در فضاهای مجازی، اسیر در هزارتوهای بیمقصد، دیدگاههای بیبنیان، اضطرابها و رنجهای مزمن و در نهایت خود را تنها و بییاور مییابیم.
نیک که بنگریم این وضعیتِ متضادِ هیجانبرانگیز و فرسودهکننده با الگوی «پیشرفت» عجین بوده و احتمالا امروز در حال برداشت ماحصل این سبک زندگی هستیم. گویا به مرور پیامدهای خوردن این میوههای خوشمزه در زندگی خودمان، فرزندانمان و جامعهمان در حال روشن شدن است - هر چند که پیامبرانش (عمدتا با نیت خیر) همچنان وعدهٔ بهشت (رفاه ابدی) میدهند.
ترسیدهایم و از سر ناچاری، فتح قلهٔ بعدیِ پیشرفت را تسکین دردهایمان قلمداد میکنیم؛ مُسکنی که عوارض جانبی زیادی دارد. اما فرجام این راه چیست و برای فرزندانمان چه بر جا میگذاریم؟
شاید بتوانیم همچون تماشای راه شیری، مسیر زندگیمان را هم به نظاره بنشینیم، حال که به اینهمه دستاورد نوین رسیدهایم از خود بپرسیم که ما به دنبال اینها بودیم و با رسیدن به این امکانات به خوشبختی نزدیکتر شدیم؟
تماشای فرزندانمان که در کودکی باید در اوج شوق زندگی باشند سنجه خوبی است؛ در سراسر دنیا، تنها و محبوس در چهاردیواریها نشستهاند، چشمدوخته به صفحات نورانی، مضطرب و خالی از نیروی حیات. آیا با مشاهده این وضعیت همچنان میخواهیم با قوت سابق به این مسیر برای رسیدن به سعادت اتکا کنیم؟
امید که در سال نو بتوانیم با نگاهی عمیق و ماندگارتر از تنگنظری و کوتهبینیِ مدرنیته و علم مدرن به جهان و زندگیمان بنگریم، شاید بتوانیم به راهوروشی سازگارتر با طبیعت انسانیمان برسیم و کمر همت برای تحقق آن ببندیم.
تبریک و آروزی سالی روشنگر و پرنیرو برای مادران، پدران و یاران «کودک و نوجوان» 🌸
* از کتاب میخواهیم چه کسی باشیم، مارگارت ویتلی
>>Click here to continue<<