چرا پاکستان برخلاف عراق، جواب موشک ایران را با موشک داد؟
د.اردشیر پشنگ - پژوهشگر روابط بینالملل و متخصص مسائل خاورمیانه
۱.احیای اصل بازدارندگی
از سال ۱۹۴۵ که نخستین کشور جهان (آمریکا) به بمب اتمی دست یافت در نظریههای روابط بینالملل یک واقعیت به اسم "اصل بازدارندگی" شکل گرفته است. به این معنی که کشوری که به بمب اتمی میرسد از حملات دیگر کشورها خود را مصون میدارد و بقا و امنیتش را با این بمب بازدارنده حفظ میکند.
حال وقتی با موشک به پاکستان حمله شده، یعنی بمب اتم این کشور فاقد توان بازدارندگی برای کنش جاایران بوده است! لذا عدم جواب و واکنش متقابل به این اقدام میتواند به رویهای علیه دیگر کشورهای اتمی و نیز مجددا برای خود پاکستان تلقی شود.
۲.بازگرداندن موازنه بین تهران و پاکستان
از ۱۹۴۷ و روز تاسیس پاکستان طی ۷۷ سال گذشته روابط دو کشور همواره دوستانه و با سطح تنش بسیار پایین در حالت یک موازنه پایدار بوده است، اما حال که حمله موشکی این موازنه را بهم زده طبیعی است پاکستان برای بازگرداندن توازن و بالانس دست به اقدام متقابل بزند.
۳.جلوگیری از ضعیف نشان دادن دولت موقت در سال انتخابات
عرصه سیاست داخلی پاکستان کاملا شکننده و کمثبات است عمران خان نخستوزیر پیشین و بسیاری از مقامات تحت بازداشت هستند، این کشور در آستانه برگزاری انتخابات بسیار مهم پارلمانی است و طبیعتا اگر دولت موقت حاکم جواب این حمله موشکی را نمیداد، متهم به بیواکنشی شده و دال بر ضعف آن تعبیر میشد که در نتیجه انتخابات هم به ضررش تمام میشد.
دو نکته مهم دیگر:
یکم) پیشبینی ناپذیری و شکنندهتر شدن وضعیت امنیتی در انبار پر باروت خاورمیانه
پیشتر در چند ویدئو یا مصاحبه (از جمله مصاحبه با اسپوتنیک روسیه و روداو) اشاره کرده بودم وقتی یک منطقه مثل خاورمیانه که شبیه یک انبار باروت بزرگ است امنیتیتر از قبل میشود با توجه به حضور بازیگران مختلف فرامنطقهای، منطقهای و درون ملی که اهداف و نیات متعارض و رقیب و ... دارند، با افزایش درگیریهای نیابتی هر آن ممکن است یک امر عادی به بحران و یک بحران حتی به یک جنگ تبدیل شود!
حال در این بین هیچکس از جمله خود بنده اصلا پیشبینی نمیکرد سطح روابط ایران و پاکستان نیز ممکن است به این وضعیت دچار شود حالا شما تصور کنید در یکی از حملات حوثیها یا فلان گروه یا کشور دیگر یک یا چند نیروی نظامی آمریکایی کشته شود چه ممکن است اتفاق بیافتد؟! پس خطر جنگ متاسفانه هرآن در حال افزایش است ولو بازیگران با احتیاط و محاسبات زیاد دست به کنش و واکنش علیه هم بزنند!
دوم) برآورد اشتباه از واکنشهای جدی دیپلماتیک اربیل و بغداد
هرچند دولت عراق و اقلیم کردستان عراق در شرایط فعلی توان اقدام مقابله به مثل به ایران را ندارند، اما میبینیم در سطح واکنش دیپلماتیک و سیاسی و رسانهای هرآنچه که از دستشان بر آمده در واکنش علیه حمله موشکی ایران به اربیل انجام دادهاند:
برای نخستین بار پس از رفراندوم استقلال همه احزاب کُرد در یک صف و با ادبیات جدی و تند حمله را محکوم و خواستار حمایت جامعه بینالمللی و واکنش دولت عراق شدهاند.
تهدید به تحریم واردات کالا و خدمات از ایران کردهاند.
و دولت با اکثریت شیعی و دوست ایران هم در همین راستا هم با ادبیات قابل توجه (تجاوز خواندن حمله ایران، شهید خواندن کشتهها، رد رسمی ادعاهای ایران دال بر مرکز موساد بودن محل حمله، لغو دیدار نخستوزیر با وزیر خارجه ایران، بازگرداندن سفیرش از تهران و نهایتا شکایت از شورای امنیت به این حمله واکنش نشان داده و گویی پس از سالها رقابت مخرب حال در کنار اربیل و دستکم برای این موضوع در قامت متحد و حامی ایستاده است!
همه اینها حاکی از آن است وضعیت خاورمیانه و شرایط پیشرو بسیار پیچیدهتر، پیشبینی ناپذیرتر و شکنندهتر از آن چیزی است که برخی مقامات و تصمیمسازان فکر و ارزیابی کرده بودند!
زمان ویدئو: ۴ دقیقه و ۹ ثانیه 👇
https://youtu.be/6FdCuZq-p9k?si=IiOzt_p8UH1s-3sq
>>Click here to continue<<