Tsegaye R Ararssa Webview Telegram

በኦሮሚያ ብቻ ባለፉት አምስት አመታት በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ የፖለቲካ እስረኞች በተለያዩ ማጎሪያ (ማሰቃያ) ካምፖች እና ጊዜያዊ እስር ቤቶች ታስረዋል። ከኦነግ እና ኦፌኮ አመራር ጋር እነዚህ በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ የፖለቲካ እስረኞች አሁንም በእስር ላይ ይገኛሉ። ይኼ ለእነሱ አይገባም ነበር። በነፃ መፈታት አለባቸው።

የሕግ ማሻሻያዎቹ የፖለቲካ ምህዳሩን ከመክፈት ሂደት አካል መሆን አለበት፣ ከእነዚህም መካከል የፀረ-ሽብርተኝነት አዋጁ። ማንኛውም ነጻ የሆነ የኢትዮጵያ ፖለቲካ ታዛቢ በኢትዮጵያ ውስጥ የፀረ-ሽብርተኝነት ሕጎች ስለ ሽብርተኝነት ወይም ሁከት ፈፅሞ እንደዳልነበረ ይገነዘባል። ሕጉ ሁሌም የተደራጁ ተቃዋሚዎችን እና የተቃውሞ ድምፆችን ዝም ለማሰኘት የሚያገለግል የአፈና መሳሪያ ነው። የፀረ-ሽብርተኝነት ሕጉ የፖለቲካ ምህዳሩን ለማጥበብ በቀጥታ የተዘጋጀ ነው። ግንቦት 2021 ብልፅግና የእርስ በርስ ጦርነቱ በድርድር እንዲቆም አለማቀፋዊ ጫና እንዳይፈጠር በማሰብ ህወሓትን እና ኦነግ-ኦነሰን በሽብርተኝነት ለመፈረጅ በፍጥነት ወደ ፓርላማ አቅርቧል። አዋጁ የታወጀዉ እውነተኛ ውይይትን ለማጨለም ነበር።

2. በመላ ሐገሪቱ እውነተኛ ፖለቲካዊ መግባባት ላይ መድረስ

ዋናው የግዛቲቱ የፖለቲካ ፉክክር መድረክ የጦር አውድማ በሆነበት ወቅት በሐገሪቱ የመሰብሰቢያ አዳራሽ ዉስጥ ምን አይነት ውይይት ነዉ የሚደረገው? ወጣትና በእድሜ የገፉ ለሰላማዊ ትግል ፍላጎት የነበራቸው ፍትህን እንዳያገኙና ውይይትም እንዳይደረግ አውቆ በማሳጣቱ የመሰብሰቢያ አዳራሽን ትተው ወደ ጫካ ትግል እየተመሙ ባለበት ግዜ ምን አይነት የፖለቲካ ውይይት ነው ኢትዮጵያ የምታካሂደው? አሰቃቂና ጭካኔን የተካኑ ወንጀሎችን በመፈልፈል የምታወቁትን የእርስ በርስ ጦርነቶችን እያባባሱ የሽግግር ፍትህ ሂደቱ የሚዘጋው የትኛውን የጭካኔ እና የወንጀል ምዕራፍን ነው? የነዚህ ሁሉ ጥያቄዎች መልስ የጠ/ሚ አብይን ኢትዮጵያ ወለፈንዲ መራር ቀልዶች እያስጋተ ቀጥሏል።

በቅርብ ጊዜ ዉስጥ በትግራይ ክልል አንፃራዊ እፎይታ የታየ ቢሆንም ሀገሪቱ በዉስብስብ እና ስር የሰደደ ግጭቶችን እያስተናገደችም፣ የአየር ላይ ጥቃቶች በምዕራብ (ወለጋ አከባቢዎች)፣ በደቡብ (ጉጂ አካባቢ)፣ በማዕከላዊ (ሰሜን እና ምዕራብ ሸዋ) እና በሰሜን (የአማራ ክልል አራት ዞኖች) እየማቀቀች ትገኛለች። በኦሮሚያ ላይ በኦሮሞ ህዝብ ልብ እና አእምሮ ላይ የከፈተዉን ጦርነት ማሸነፍ ባለመቻሉ አገዛዙ እቅዴን ያሳኩልኛል ብሎ ያሰበውን የተለያዩ ስልቶችን እንደ ሚድያ ላይ ፕሮፓጋንዳ፣ በሰው አልባ አውሮፕላኖች ሕዝብ ላይ ቦምብ በማዝነብ እና የሰው ማዕበል እየተጠቀመ ይገኛል።

ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ደግሞ ወታደሮቹን እና የአካባቢውን ካድሬዎች በማስተባበር የኦሮሞ ነጻነት ሰራዊት የቤተሰብ አባላት፣ አባቶች እና እናቶች፣ እና የተቃውሞ እንቅስቃሴ ደጋፊዎች ናቸው ብሎ የጠረጠራቸዉን ወገኖች የጤና ጥበቃ ተቋማትን፣ ሆስፒታሎችን፣ ት/ቤቶችን ፣ ፍርድ ቤቶችን፣ እና ማናቸዉም የማህበረሰባዊ አገልግሎቶችን የመቃብር ቦታዎችን ጨምሮ ለሞቱ የቤተሰብ አባላት እንዳይጠቀሙ እየከለከለ ይገኛል። መሬት ላይ ያለው እውነታ የፌደራል መንግስት እና የክልል ልዩ ሃይል አዳዲስ ወታደሮችን እየመለመለ እና እያሰለጠነ ይገኛል። ይህ መቀየር አለበት።

በመላ አገሪቱ ትርጉም ያለው ፖለቲካዊ መግባባት ላይ መድረስ ለማንኛውም ውይይት ወይም ፍትህ (የሽግግር ፍትህ) አስፈላጊ ቅድመ ሁኔታ ነው። እዉነተኛ ፖለቲካዊ መግባባቶች በመላው ሐገሪቱ መስፈን አለባቸው። እውነተኛ የፖለቲካ ድርድር ማለት ትጥቅ ማስፈታት፣ ወደ ህብረተሰቡ መመለስና መልሶ ማቋቋም (DDR) አይደለም። በተለይ ትጥቅ ማስፈታት፣ ወደ ህብረተሰቡ መመለስና መልሶ ማቋቋም ላይ ብቻ በማተኮር ነገር ግን ስለ መሰረታዊ የፖለቲካ ጥያቄዎች ሳያነሳ መቆየቱ አገዛዙ ከግጭት በኋላ ህይወትና ሰላማዊ ኑሮ የሚያብብበት ማህበረሰብ ለመፍጠር ፍፁም ፍላጎት እንደሌለው ማሳያ ነው። ይልቁንም አቋሙ ሐገሪቱን ከራሷ ጋር በማጋጨት የሐገሪቱን የተበታተነ ሃብት በማሰባሰብ ስልጣኑን ማጠናከር ነው። የፖለቲካ መግባባቱም አገሪቷን በሙሉ ያቀፉ መሆን አለባቸው። በእኛ እምነት ትግራይም የፖለቲካ መግባባት ያስፈልገዋል። በጥይት መግደልን ማስቆም የተቻለውን ያህል፣ CoHA የጦርነት ማቋረጥ ስምምነት ብቻ እንጂ አጠቃላይ የሰላም ስምምነት አልነበረም። ሆኖም በአሁኑ ወቅት፣ ሁሉም መረጃዎች እንደሚያሳዩት የኢትዮጵያ መንግሥት እውነተኛ የፖለቲካ መግባባት ፍላጎት እንዳለው ያሳያል። ይህም ማለት የተቃውሞው ትግል፣ ትውልድ አምባገነንነትን መታገል እና የሀገሪቱን እና የአከባቢውን የወደፊት እጣ ፈንታ የመቅረጽ ከባድ ሃላፊነት አለበት።

3. ሁሉን አቀፍ ሂደት ገለልተኛ ኮሚሽን (ኮሚሽኖች) መመስረት- ተቀባይነቱ በሁሉም ዋና ባለድርሻ እካላት መሆን

ውይይት ሰብሳቢዎችና አስተባባሪዎች በሂደት ወደ ፊት መምጣት አለባቸው፣ ይህም ዋና ባለድርሻ አካላትን በማያገል ሂደት መሆን አለበት።

ከላይ የተጠቀሱት በሌሉበት፣ የጠ/ሚኒስትር አብይ ሐገራዊ ውይይት እና የሽግግር ፍትሃዊነት ወገንተኛ አላማዎችን ብቻ ያሳካል።

በአገር ውስጥ ውይይቱ ለአማራ እና ኢትዮጵያዊነት ካምፕ ሕገ-መንግሥት ለማሻሻል ነዉ በሚል መልኩ ይንጸባረቃል። በብልጽግና ፓርቲ ውስጥ የተከሰተው የውስጥ ልዩነቶች እና ቅራኔዎች ወደ ደጋፊዎቻቸውም ከጊዜ ወደ ጊዜ እየሰፋ መጥቷል። በርካታ የጠቅላይ ሚኒስትሩ ደጋፊዎች የነበሩ ወደ መረረ ጠላትነት ተቀይረዋል። ጠ/ሚኒስትሩ ለዚህ ካምፕ የብሔራዊ ውይይቱ ሲጠናቀቅ ከዓላማቸው ጋር እንደሚጣጣሙ ቃል በመግባት ፓርቲያቸውን እና የድጋፍ መሰረታቸዉን ለጊዜውም ቢሆን አንድ ለማድረግ ይፈልጋሉ። ያለፉት ስድስት ዓመታት ትምህርት ከሆነ፣ መንግሥት ለሌሎቹ የፖለቲካ ካምፖች ደግሞ ፍጹም ተቃራኒ የሆነውን ቃል እንደሚገባ እንጠብቃለን።

ሐገራዊው ውይይቱ አገዛዙ በየፖለቲካ ካምፑ ውስጥ ያሉ ለዘብተኛና ወላዋይ ሃይሎች ብሎ የፈረጃቸውን ለመቆጣጠር የሚሞክርበትን እድል መፍጠር ነው። አገዛዙ በኦሮሞ፣ በአማራ እና በትግራይ መካከል አለመግባባት ለመፍጠር ሲጥር ቆይቷል። አገዛዙ ለዘብተኛና ወላዋይ የሚላቸውን የፖለቲካ ቡድኖችን በማበረታታት እና ብሄራዊ ውይይቱን በተሳትፎ በማስጌጥ በየፖለቲካ ካምፑ ውስጥ አዲስ አለመግባባት ለመፍጠር ተስፋ አድርጓል።

አብይ በግጭትና በኢኮኖሚ ችግር ለሚማቅቀው ህዝብ የተሳሳተ የተስፋ እና የዕድገት ስሜት ለመፍጠርም ተስፋ ያደርጋል። በመጨረሻም ከዚህ ሂደት ውስጥ አንዳች ነገር ቢመጣ ያዉ አብይ ስልጣኑን ለማጠናከር መንገድ የሚከፍትለት ህገ-መንግስታዊ ተንኮል ብቻ ነው። በሂደትም በድህረ 1991 የስርዓት ለውጥ ላይ የተደረሰውን ስስ የፖለቲካ እልባት ሊያናጋ ይችላል።

7.1K views02:24