The role of Homo sapiens in the extinction of other humanoid species is complex and not entirely clear-cut. Here's what we know:
• Extinction of other humanoids: Several humanoid species, like Neanderthals and Denisovans, co-existed with early Homo sapiens for some time. These species eventually went extinct.
• Possible role of Homo sapiens: Our arrival and competition for resources could have been a factor in their decline. Homo sapiens may have been more efficient hunters and may have outcompeted them for food.
• Not direct conflict: There's no evidence of widespread warfare between these species. The impact of Homo sapiens might have been more indirect, through competition and disease.
• Interbreeding: Genetic evidence suggests some interbreeding between Homo sapiens and Neanderthals, making the picture even more complex.
So, the answer is nuanced:
• Homo sapiens likely played a role in the extinction of other humanoids, but it wasn't necessarily through direct killing.
• Competition and changing environments were likely bigger factors.
Here are some references for further reading:
• Homo Sapiens Were to Blame for Neanderthal Extinction (Daily Mail): This article highlights a supercomputer simulation suggesting competition as a major factor (https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-8844731/Neanderthals-went-extinct-bouts-sudden-intense-climate-change.html)
• Homo sapiens is #9. Who were the eight other human species? (Big Think): This discusses various human species and extinction. (https://www.livescience.com/how-many-human-species.html)

در خبر ها
دانیال کاهنمن، روانشناسی که جایزه نوبل اقتصاد را بدست آورد و از پایه‌گذاران رشته اقتصاد رفتاری به حساب می آید در سن ۹۰ سالگی در گذشت. کتاب مشهور او تحت عنوان اندیشیدن سریع و آهسته به فارسی نیز ترجمه شده است. این کتاب فوق العاده جالب و آموزنده است.

ضمناً اگر دوستان از
ChatGpt

https://chat.openai.com/

و یا
Gemini

https://gemini.google.com/app

استفاده می کنند این هم یک ابزار هوش مصنوعی مفید دیگری است احیاناً اگر قبلاً استفاده نکرده اید.
Perplexity
https://www.perplexity.ai/

این کلیپ را فرزند من ارسال کرده اند از خورشیدگرفتگی دوشنبه ۲۰ فروردین. چون رخداد نادری است شاید برای برخی دوستان جالب باشد. در این کلیپ پدیده نگین انگشتری که انشتین با نظریه نسبیت توضیح داد قابل مشاهده است. چون نور تحت تاثیر جاذبه ماه خم می شود اطراف سایه آن روشن می ماند.

* The Bending of Light by Gravity: One of the key predictions of Einstein's general theory of relativity is that massive objects like the sun bend the fabric of spacetime around them. Light, traveling through spacetime, follows the curvature caused by gravity. During a solar eclipse, light rays from stars behind the sun pass close to the sun's edge. According to general relativity, the sun's gravity bends these light rays slightly, causing them to appear to come from a slightly different position than their actual location. This deflection is very small, but it's measurable during a total solar eclipse.

The first successful test of general relativity:

In 1919, astronomers observed a solar eclipse and measured the deflection of starlight by the sun's gravity. The measured deflection matched the predictions of Einstein's theory, providing strong evidence for its validity. This wasn't about the corona itself, but about the light from distant stars being bent by the sun's gravity.


* Einstein's general relativity explains the bending of light by gravity, which was a key observation confirmed during a solar eclipse. This bending of light doesn't explain the corona itself, but the way light from distant stars travels around the massive sun.

مطلب بالا مختصر نکاتی است که در این مورد از اِ آی یا هوش مصنوعی اخذ شده: از نکات کلیدی نظریه انتشتین این است که اجرام بزرگ شبکه زمان و مکان را خم می کنند. به دلیل این خمش است که مسیر نور خورشید در زمان خورشیدگرفتگی در اطراف ماه خم می شود و چون امتداد آن برای ناظر زمینی دیده می شود به نظر می رسد اطرف سیاهی یک حلقه نور قرار دارد که در گرد ماه دیده می شود. در سال ۱۹۱۹ ستاره شناسان زاویه انحراف نور را در یک خورشیدگرفتگی سنجیدند و تایید کردند با آنچه نظریه نسبیت پیشبینی می کند هم آهنگ است. این اولین تایید عملی نظریه نسبیت بود که در ابتدا بسیار عجیب و غیر واقعی به نظر می رسید.

از زمره آنانی که انسان را یک گام جلو بردند، پیتر هیگز

در خبر ها بود که کاشف هیگز بُسون در سن ۹۴ سالگی درگذشت. او فیزیک‌دان انگلیسی برنده جایزه نوبل سال ۲۰۱۳ است. کار او کشف ذره‌‌ای است در دل اتم که دلیل وجود جِرم اجسام است. این ذره زیر اتمی را به افتخار او بُسون (بوزون) هیگز (Higgs boson)می گویند.
این دست آورد بزرگی محسوب می شود چون برای اولین بار دلیل این که چرا ماده از جرم و وزن برخوردار است مشخص شد.
اما یک بعد جالب کار هیگز قابل توجه است. هیگز در جستجوی پاسخ به این پرسش که ماده چگونه خلق شده است، در سال های دهه ۱۹۶۰ یعنی بیش از پنجاه سال پیش از طریق محاسبات ریاضی به وجود این ذره پی برد. در حالی که در آن زمان هیچ راه عملی و آزمایشگاهی برای یافتن و مشاهده این ذره تشکیل دهنده اتم و دلیل جِرم و وزن آن وجود نداشت. حدود پنجاه سال پژوهش، همکاری هزاران نفر دانشمند و هزینه کردن میلیاردها دلار و ساخت شتابگرهای عظیم که در زیر مرز فرانسه و سوئیس در عمق صد متری زیر زمین قرار دارد و تحت مدیریت سازمان اروپایی پژهش‌های هسته‌ای (CERN) فعالیت می کند، نهایتاً دانشمندان موفق شدند دو اتم را شتاب دهند و در سرعت فوق العاده با هم برخورد داده و ذرات پخش شده را ثبت و مشاهده و آن ذره مورد نظر را بیابند. به این نحو آنچه با الگوی ریاضی ثابت شد بعد از حدود پنجاه سال در شرایط آزمایشگاهی بی سابقه مشاهده و عملاً اثبات گردید. علاوه بر فایده این دست آورد در زمینه های مختلف علمی و کار برد، این نیز خود یک دلیل دیگر از توان ریاضیات در بسط دانش بشر و امکان نفوذ به نادانسته ها با استفاده از این ابزار به حساب می آید.
.

بخشی از مطلب بالا از مقاله زیر اخذ شده

مطلب دیگری از گاردین در مورد کار و روزگار پیتر هیگز ، فیزیک دان برنده جایزه نوبل، که اخیرا در گذشت.

نگرانی جدید از جنگ و کشمکش جدید

یکم این که آنچه بر سر مردم غزه می آید یک شرم اساسی برای انسانیت است، بحثی در آن نیست، اما برای بسیاری نگرانی در مورد آنچه بر ایران می گذرد و ممکن است بگذرد یک نگرانی با اولویت و اهمیت بالا تری است. فدوی در این گروه قرار می گیرم. این را عرض کرده باشم که جای گلایه ای از طرف مخالفین نباشد.
دوم این روزها خبر های نگران کننده برای افراد عادی مثل فدوی و بعضاً خبرهای ضد و نقیض بسیار می رسد. مثل حمله می کنیم، حمله نمی کنیم، تنبیه می کنیم، زود تنبیه می کنیم، به موقع تنبیه می کنیم، درگیر کردن جمهوری اسلامی توطئه اجانب است، جواب ندادن دور از شان است…از آن طرف هم می گوید اگر حمله شد تلافی می کنیم. آقای بایدن هم جای تردید نگذاشته که بی طرف نخواهد بود، به زیان ما.
سوم وقتی، چند ماه پیش، حماس حمله کرد به داخل اسراییل، این پرسش برای اینجانب مطرح شد که آیا این یک برنامه یک روزه بوده و یا یک برنامه سنجیده و بلند مدت است. این پرسش در همین کانال شخصی هم مطرح شد، اما معلوم شد همان برنامه یک روزه بوده و از روز دوم به بعد برای چند ماه حماس و بد تر از آن مردم غزه زیر بی رحمانه ترین ضربات و بمباران قرار داشته اند. طرف مقابل هم به جز تلاش برای پنهان شدن و فرار برنامه ای ندارد.
چهارم، این نقل قول از هر کس هست درست است، می توان یک جنگ را با تصمیم شروع کرد، اما نمی توان آن را با تصمیم متوقف ساخت.
پنجم، آیا می شود فهمید که استراتژی چیست؟ چون تصمیم تاکتیکی عاقبت خوبی ندارد. پس از تصمیم برای یک حمله، برای ماه ها و شاید سال ها برنامه بعدی چه خواهد بود؟ در این مورد فضلا و حکما و استراتژیست ها فکری، ایده ای، چیزی، دارند؟
این ابهام‌ها مشغله فکری بسیاری از اکثریت خاموش اما نگران است.
.

خلاصه کتاب اندیشیدن سریع و آهسته
در یکی از پست های قبلی به مناسبت در گذشت دانیل کاهنمن، روانشناسی که در اقتصاد جایزه نوبل گرفت، مطلبی ذکر شد. در همان سال های نشر کتاب او، ۲۰۱۱، اینجانب آن را خلاصه کردم. اما در دسترس خودم نبود چون سایت رستاک که در آن آمده بود سال ها است منحل شده است. به کمک یکی از دوستان نسخه ای از آن خلاصه بدست آمد که با اندکی ویرایش در زیر ارائه می‌شود. خواندن این متن کوتاه را به تمام علاقمندان به علوم اجتماعی و یا کسانی که بیدار‌دلی را می‌پسندند توصیه می‌کنم.
.

گرچه درگذشت هر فرد برای همه غم انگیز و تاسف بار است اما تجربه افرادی که در مناصب عمومی و مقام تصمیم سازی بوده اند، اندیشه ها و اقدامات و تصمیم سازی های آنان چون بر زندگی میلیون ها نفر تاثیر گذاشته به عنوان حق عمومی بهتر است جمعبندی و ثبت شود. برای اینجانب حمایت از تحریم ها مخالفت با پیوستن به FATFمخالفت با برجام و پیش برد یک برنامه تنش با کشور های دیگر، معلوم نشدن سرنوشت حدود هفتصد میلیاد دلار درآمد نفتی در دولت مربوط و تیم آن ، رویکرد ها و رخدادهایی است که تاثیر گسترده بر زندگی و روزگار یک ملت داشت. شایسته است این کارنامه ها برای درس آموزی ثبت و حفظ شود.

نقش فعال روسیه در تشدید بی ثباتی جهان
امروز مقاله زیر را دیدم از روزنامه واشنگتن پست. در باره سندی که بدست این روزنامه رسیده و گفته شده ماخذ درز کردن آن یک نهاد امنیتی اروپایی است. در این سند به تفصیل در مورد شیوه هایی که سفارتخانه‌ها و عوامل روسیه بایستی بکار ببرند تا در جهان و داخل کشور ها و بین کشور ها بحران آفرینی شود توضیح داده شده. متن زیر ترجمه دو پاراگراف از این مطلب است:
“ ولادیمیر ژاریخین، آکادمیک، از روسیه خواست تا ‘به تدارک و تسهیل روی کار آمدن نیروهای راست انزواطلب در آمریکا ادامه دهد’ همچنین درجهت ‘بی ثبات کردن کشورهای آمریکای لاتین و کمک در به قدرت رسیدن نیروهای افراطی خواه چپ افراطی و یا راست افراطی تلاش کند.’ و همچنین «بازیابی حاکمیت کشورهای اروپایی از جامعه اروپا و سایر پیوندهای منطقه ای با حمایت از احزاب ناراضی از فشار اقتصادی ایالات متحده» را تسهیل کند.
نکات دیگری در این پیشنهاد سیاستی که در اختیار روزنامه واشنگتن پست قرار گرفت وجود دارد، حاکی از آن است که مسکو بایستی به درگیری بین ایالات متحده و چین بر سر تایوان دامن بزند تا روسیه و چین را به هم نزدیکتر کند و همچنین ‘وضعیت بحرانی خاورمیانه را در اطراف مسئله اسرائیل، ایران و سوریه تشدید کند.’ برای منحرف کردن تمرکز امریکا به مشکلات این منطقه.“
اصل مقاله در پایین آمده که برای علاقمندان به سیاست بین‌الملل و همچنین درک برخی دلایل روند های موجود جهانی و منطقه ای قابل استفاده است.