TG Telegram Group Link
Channel: ایبنا (خبرگزاری کتاب ایران)
Back to Bottom
🔰الهام از داستان‌های شاهنامه در تولید گران‌ترین ساعت‌های دنیا

🔸این ساعت‌ها دارای قاب چرخشی معروف ریورسو هستند که در قسمت پشتی آن‌ها نقوش میناکاری شده با دست از داستان‌های شاهنامه نقش بسته است.

🔸به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از واچز، در نمایشگاه «ساعت‌ها و شگفتی‌ها» سال ۲۰۲۵ (Watches and Wonders 2025) در شهر ژنو، شرکت و برند ساعت‌ساز «ژژلکولت» (Jaeger-LeCoultre) از مجموعه جدید و خیره‌کننده‌ای به نام «ریورسو تریبوت انامل شاهنامه» رونمایی کرد که با ترکیب هنر میناکاری و حکاکی، صحنه‌هایی از شاهنامه فردوسی را به تصویر می‌کشد.

🔸این ساعت‌ها دارای قاب چرخشی معروف ریورسو هستند که در قسمت پشتی آن‌ها نقوش میناکاری شده با دست از داستان‌های شاهنامه نقش بسته است. صفحه جلویی ساعت‌ها نیز با میناکاری سیاه‌رنگ تزئین شده و نشانگرهای ساعت به‌صورت برجسته و دست‌ساز بر روی آن قرار گرفته‌اند.‌

🔸این مجموعه نشان‌دهنده مهارت بالای هنرمندان و صنعتگران «ژِژه لکولتر» در ترکیب هنرهای سنتی با ساعت‌سازی مدرن است و به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین معرفی‌های نمایشگاه امسال مورد توجه قرار گرفته است.‌

🔸در نقش‌های میناکاری شده این ساعت ورزش سنتی چوگان و تصاویری از شاهنامه استفاده شده است.

🔸به گفته مسئولان این شرکت چهار داستان به تصویر کشیده شده در این مجموعه ساعت به شرح زیر است: «فریدون پسرانش را آزمایش می‌کند»، «سام به کوه البرز می‌آید»، «رستم اکوان دیو را تعقیب می‌کند» و «سیاوش در حال چوگان».


ibna.ir/x6xvr

@ibna_official
🔰یادداشت مهمان؛
دلیری و دلبری


یک بحث ایجابی درباره سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران

🔸مرتضی بریری، کارشناس روابط عمومی معتقد است؛ سی‌وششمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران خاص است به‌دلیل دشواری «لحظه اکنون» چراکه گویی همه خصم، تیرهای زهرآگین خود را در چله گذاشته تا به سمت «ایران» و «ایرانیت» و «ایرانیان» شلیک کند.

🔸سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مرتضی بریری، کارشناس روابط عمومی: سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را به‌عنوان «بهار کتاب» پیش رو داریم که از بسیاری جهات خاص و یکه است و همگی فعالان فرهنگی ضرورتاً باید برای برگزاری هرچه بهتر و درخشان‌تر آن بکوشند. اما چرا این دوره از نمایشگاه خاص است؟

🔸اصل این رویداد با توجه به سابقه و تاثیرگذاری‌اش یکی از مواریث ملی ایرانیان است و باید در جهت تقدیس و احترام آن کوشش بسیار کرد و در این شکی نیست اما خاص بودن سی‌وششمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به جهت دشواری «لحظه اکنون» است، لحظه‌ای که گویی همه خصم، تیرهای زهرآگین خود را در چله گذاشته تا به سمت «ایران» و «ایرانیت» و «ایرانیان» شلیک کند.

🔸هرچند ما همیشه در معرض تهدید و تحریم بوده‌ایم، اما اکنون دیگر خصم وقاحت را به حد اعلای خود رسانده است. فکر می‌کنید همزمانی تهدید آمریکا به جنگ مستقیم، غیرایرانی خواندن «نوروز»، غیرایرانی خواندن «نظامی گنجوی»، «دعوت به ناآرامی‌های قومیتی» و… اتفاقی است؟

🔸یوهان گوتفرید هردر، فیلسوف سرشناس آلمانی اعتقاد داشت که فرهنگ‌های مختلف جواب‌های مختلف به مسائل محوری فرهنگ خویش می‌دهند. او بر این قول بود که هر فرهنگی، گرانیگاه خود و مراجع و مستندات خود را دارد و هیچ دلیلی نیست که فرهنگ‌ها با هم بجنگند. فرهنگ ایران که مختصات و هندسه متفاوتی از دیگر فرهنگ‌ها دارد و محدود به مرزهای سیاسی ایران فعلی هم نیست، همیشه راه‌حل‌های مختلفی در «هنگام مواجهه» داشته است؛ بنابراین نباید از شرایط سیاسی فعلی و مسئله تهدیدها هراس به دل‌ها راه داد.

🔸نمایشگاه کتاب تهران یک ایران کوچک را ذیل چتری به نام «کتاب» که اساس فرهنگ است، گردهم می‌آورد، بنابراین باید از طریق این رویداد که مهم‌ترین رویداد در عرصه فرهنگ ایران معاصر است، بر همبستگی اجتماعی تاکید و هویت ایرانی و غنای خرده فرهنگ‌های ذیل آن را تبلیغ کرد و با تاکید بر این هویت ملی اصیل و غنای خرده فرهنگ‌ها به امر دیپلماسی فرهنگی و ارتباط با جهانیان پرداخت.

🔻ادامه یادداشت را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xvm

@ibna_official
🔰دربارۀ کتاب «مزین‌السلطنه و روزنامۀ شکوفه»
رسانۀ زنان روزگار قاجار


🔸«شکوفه» تلاش کرد زنان ایرانی را با حقوق خود آشنا و آگاه کند و برای بهبود وضعیت اجتماعی آنان و بالندگی‌شان بکوشد.

🔸گروه تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – حمیدرضا محمدی: «به جهت این‌که هیچ زنی را نشنیدیم روس‌فیل، انگلیس‌فیل یا آلمان‌فیل بگویند، برخلاف بعضی از مردها که همه‌چیز می‌شوند به‌غیر از وطن‌فیل. ولی زنان شب و روز دعا می‌کنند در حفظ وطن خودشان و در راه وطن از همه‌چیز می‌گذرند.» این بخشی از یادداشتی در شمارۀ پنجمِ دورۀ چهارمِ روزنامۀ «شکوفه» به تاریخ شعبان ۱۳۳۴ (خرداد ۱۲۹۵) است. دومین جریدۀ زنان ایران (پس از دانش به سردبیری معصومه کحّال) و نخستین مطبوعۀ مصور زنان ایران که به‌مدت چهار سال و طی چهار دوره، از ذی‌الحجه ۱۳۳۰ تا ذی‌القعده ۱۳۳۴ (آبان ۱۲۹۱ تا شهریور ۱۲۹۵) با مدیریت مریم عمید ملقب به مزین‌السلطنه (۱۲۶۱- ۱۰ تیر ۱۲۹۸) در «طهران، خیابان ماشین، نمرۀ ۳، مدرسۀ مزینیه» در چهار صفحه ابتدا به‌بهای صد دینار و بعد، سه شاهی منتشر می‌شد و دوهفته‌نامه‌ای بود «اخلاقی، ادبی، حفظ‌الصحۀ اطفال، خانه‌داری و بچه‌داری» بود.

🔸و حالا گلاره مرادی، پژوهش‌گر مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، یک‌صد سال پس از آن روزگار به‌سراغ آن رفته و زمینه و زمانۀ انتشار شکوفه واکاوی کرده است. پژوهشی که یک‌دهه پیش انجام شد و زمستان ۱۴۰۳ با عنوان «مزین‌السلطنه و روزنامۀ شکوفه» ازسوی نشر تاریخ ایران به زیور طبع آراسته شد.

🔸نخستین شمارۀ شکوفه هفت سال پس از فاجعۀ دختران قوچان که به عوض مالیات به ترکمانان و ارامنه عشق‌‎آباد فروختند و زنان باشقانلو را دزدیدند و به اسارت بردند، شش‌سال پس از صدور فرمان مشروطه، سه‌سال پس از پایان استبداد صغیر و یک‌سال پس از انحلال مجلس دوم شورای ملی آغازبه‌کار کرد و حین آن، احمدشاه بر تخت نشست و ایران در آتش جنگ جهانی اول افتاد. در چنین حال‌وهوایی بود که برای نخستین‌بار فضایی برای انعکاس افکار و دغدغه‌ها و مشکلات زنان ایرانی فراهم شد و نخستین مظاهر زندگی مدرن هم‌چون مدارس جدید و نظام بهداشتی و پزشکی نوین را مطرح کرد و تلاش کرد زنان ایرانی را با حقوق خود آشنا و آگاه کند و برای بهبود وضعیت اجتماعی آنان و بالندگی‌شان بکوشد.

🔸کتاب پس از مقدمه، مشتمل بر سه فصل کلیِ «مزین‌السلطنه (مریم عمید)؛ داستان کوتاه ستاره‌ای درخشان»، «روزنامۀ شکوفه؛ از حق تحصیل و بهداشت تا پرستاری از مادر وطن» و «کاریکاتورهای شکوفه؛ آینۀ تاریخ اجتماعی و فرهنگی» است.

🔸در فصل نخست تاریخچه‌ای از آغاز نظام‌مند شدن فعالیت‌های اجتماعی زنان در اواخر دورۀ قاجار در قالب تأسیس روزنامه‌ها، مدارس و انجمن‌های زنان آمده است و سپس به زندگی خانوادگی و فعالیت‌های اجتماعی مزین‌السلطنه و به‌ویژه راه‌اندازی «شرکت خیریه خواتین ایرانی» و «مدرسۀ مزینیه» پرداخته شده است.

🔸فصل دوم پس از بررسی ساختار شکوفه ازجمله قطع، تعداد صفحات، نوع چاپ، اقلام خوشنویسی، ویژگی‌های سرلوحه و شیوۀ صفحه‌آرایی، محتوای آن را مورد مداقه قرار داده و به فراخور موضوع، نقل قول‌های متعدد آمده تا خواننده هم در فضای روزنامه تنفس کند و با اندیشه و سبک نگارش نویسندگان‌اش آشنا شود و هم سیر تغییرات محتوایی آن را بشناسد.

🔻ادامه یادداشت را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xvs

@ibna_official
🔰گزارش ایبنا از آذربایجان‌غربی؛
انتقاد فعالان چاپ از اجرا نشدن معافیت مالیات بر ارزش افزوده


🔸آذربایجان‌غربی- صنعت نشر در استان آذربایجان‌غربی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است اما برخی چاپخانه‌های فاقد مجوز، در این صنعت اخلال ایجاد کرده‌اند که طبق دستورالعمل جدید چاپخانه‌های بدون پروانه حق فعالیت ندارد.

🔸سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - فاطمه صمدزاده
: صنعت نشر و چاپ در آذربایجان‌غربی به عنوان یک بخش مهم فرهنگی و اقتصادی، نقش حیاتی در انتقال دانش و اطلاعات ایفا می‌کند. این صنعت شامل فرآیندهای طراحی، چاپ و توزیع کتاب‌ها، نشریات و سایر محصولات چاپی است که توسط ناشران و چاپخانه‌ها انجام می‌شود.

🔸استان آذربایجان‌غربی با تاریخ و فرهنگ خود، می‌تواند به عنوان یک مرکز مهم برای انتشار آثار ادبی و علمی در نظر گرفته شود. در حال حاضر، بیش از ۵۵۰ واحد چاپی در سراسر آذربایجان‌غربی فعال هستند که به اشتغال حدود ۳ هزار نفر به صورت مستقیم کمک می‌کنند. این صنعت شاهد رونق و توسعه است و بسیاری از ناشران محلی روی به انتشار آثار علمی و ادبی با کیفیت‌تر آورده‌اند.

روند اداری گریبان‌ گیر فعالان صنعت چاپ استان آذربایجان غربی

🔸رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران و کانون‌های آگهی تبلیغاتی آذربایجان غربی به خبرنگار ایبنا در ارومیه گفت: صنعت چاپ امروزه در دنیا یکی از صنایع مادر و تکمیل کننده تمامی صنایع است و ما در زندگی خود در تمام زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی صنعت چاپ را می‌بینیم.

🔸شادلو عنوان کرد: در استان ۵۵۰ چاپخانه فعالیت می‌کنند که از این تعداد ۳۰۰ چاپخانه در ارومیه فعال هستند و سه هزار نفر درگیر این صنعت هستند و ۱۲ تا ۱۵ هزار خانوار از این صنعت ارتزاق می‌کنند.

🔸وی ادامه داد: مقررات دست و پاگیر و روند اداری مانع از رشد صنعت چاپ شده و هم‌اکنون صنعت چاپ برای کسب کمک و جلب حمایت باید انرژی و وقت زیادی را صرف کند و این به ضرر توسعه صنعت چاپ در استان است.

🔻مشروح گزارش را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xq2

@ibna_official
🔰ریچارد فلاناگان از کتاب تحسین‌شده‌اش می‌گوید؛
عشق پاسخی برای تمام رنج‌ها و مصیبت‌هاست


🔸پیتر کری، یکی از غول‌های ادبی استرالیا، کتاب «سوال هفتم» را احتمالا مهم‌ترین اثر هنری استرالیایی در صد سال اخیر خوانده است. ریچارد فلاناگان در گفت‌وگو با گاردین، ضمن پرداختن به این تحسین بزرگ، از مضامین عمیق کتابش، از جمله نقش عشق در جهانی بی‌معنا و پیوند وقایع تاریخی با سرنوشت فردی، سخن می‌گوید.


🔸سرویس جهان کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الهه شمس: ریچارد فلاناگان، نویسنده‌ی ۶۳ ساله اهل تاسمانی، در تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴ مصاحبه‌ای با روزنامه گاردین انجام داد. او در این گفتگو به تفصیل درباره کتاب جدید خود با عنوان «سوال هفتم» (Question 7) صحبت کرد؛ اثری که به شکلی بدیع، خاطرات شخصی، وقایع تاریخی و عناصر داستانی را در هم می‌آمیزد. انگیزه اصلی نگارش این کتاب، تجربه دریافت تشخیص نادرست بیماری زوال عقل بود و این اثر پس از انتشار، توانست نامزد دریافت جوایز معتبر ادبی شود.

🔸فلاناگان که در زادگاهش، تاسمانی، اقامت دارد، پیش از این با رمان تحسین‌شده «جاده باریک به اعماق شمال» (The Narrow Road to the Deep North) به شهرت جهانی دست یافته بود. این رمان که بر پایه تجربیات تکان‌دهنده پدرش به عنوان یک زندانی جنگی در دست ژاپنی‌ها نوشته شده، در سال ۲۰۱۴ موفق به کسب جایزه معتبر بوکر شد. گفتنی است که این رمان در حال حاضر دستمایه ساخت یک سریال تلویزیونی قرار گرفته که در آن جیکوب الوردی، ستاره فیلم پر سر و صدای «سالتبرن» (Saltburn)، ایفای نقش خواهد کرد.

🔸آخرین اثر فلاناگان، «سوال هفتم»، نیز توجه محافل ادبی را به خود جلب کرده و در فهرست نهایی نامزدهای جایزه بیلی گیفورد (Baillie Gifford Prize) برای آثار غیرداستانی و همچنین جایزه فرانسوی «پری فمینا اترانژه» (Prix Femina Étranger) برای رمان‌های خارجی قرار گرفته است.

🔸نشریه معتبر «اسپکتیتور» (Spectator) این کتاب را به عنوان “ترکیبی جذاب از خاطرات، تاریخ و تخیل” ستوده و آن را اثری “کاملاً منحصر به فرد” توصیف کرده است. پیتر کری، دیگر نویسنده برجسته استرالیایی، پا را فراتر گذاشته و «سوال هفتم» را “شاید مهم‌ترین اثر هنری استرالیایی در صد سال اخیر” دانسته است.

🔻گفت‌وگو با ریچارد فلاناگان در گاردین ۱۶ نوامبر :


ibna.ir/x6xpv

@ibna_official
🔰مژده الفت در گفت‌وگو با ایبنا:
در ایران به حد کافی به ادبیات ترکیه توجه نشده است


🔸مژده الفت، مترجم کتاب «رویاقاپ»، نوشته جمیل کاووکچوو گفت: استقبال از کتاب‌های تمام نویسندگان ترک یکسان نیست و هنوز در ایران به حد کافی به ادبیات ترکیه توجه نشده است اما من خیلی خوشبین هستم و امیدوارم که در آینده‌ای نه چندان دور ادبیات ترکیه به جایگاه برتری برسد.

🔸به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، انتشارات مان اخیراً مجموعه داستان رویاقاپ با ترجمه مژده الفت را همراه با یادداشتی کوتاه از مترجم در معرفی جمیل کاووکچوو برای خوانندگان فارسی‌زبان با قیمت ۱۴۵ هزار تومان منتشر کرده است. رویاقاپ یازده داستان کوتاه با نام‌های «دو نقطه روی هم»، «دُچ»، «دوقلوها»، «باطل‌السحر»، «نوای سرخِ پیانو»، «حشره رمنده»، «رویاقاپ»، «معدنچی»، «مرغ عروس‌نما»، «داستان شب عید» و «بابای سبیل‌چخماقی» دربردارد که در سه بخش با عنوان‌های «گریزان»، «درپی‌افتاده» و «گیرافتاده» تنظیم شده‌اند.

🔸مژده الفت، مترجم این اثر در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه کاووکچوو یکی از داستان‌نویسان مهم و مطرح ترکیه است، هدف از ترجمه «رویاقاپ» را آشناکردن مخاطب ایرانی با قلم این نویسنده عنوان و بیان کرد: کاووکچوو از حدود ۱۹۸۰ شروع به نوشتن کرده و قبل از «رویاقاپ» ۱۶ کتاب دیگر از او منتشر شده است.

🔸وی با بیان اینکه پس از «رویاقاپ» کتاب دیگری را با نام «باقیش بماند» از کاووکچوو ترجمه کرده که هنوز منتشر نشده است افزود: کاووکچوو معمولاً داستان‌های پست‌مدرن می‌نویسد. در داستان‌هایش که اغلب سمبلیک هستند مرز بین حقیقت و خیال چندان روشن نیست. نوشته‌های کاووکچوو معمولاً پیچیده و نمادین هستند و بعضی منتقدان معتقدند آثار او ویژگی‌های سورئالیستی دارند. در مجموع می‌توان گفت نمادگرایی، تصاویر غیرعادی و رویاگونه در آثارش نمود دارد. شخصیت‌های داستان‌های او معمولاً دچار بحران‌های روحی هستند و مفاهیمی چون تنهایی، جست‌وجوی هویت و کنار آمدن با دنیای مدرن در آثارش بسیار پررنگند.

🔸وی همچنین گفت: داستان‌های کاووکچوو برای مخاطبان جدی ادبیات مناسب‌تر است و شاید برای مخاطبی که اهل مطالعه مستمر نیست کمی گیج‌کننده باشد.

🔸الفت در پاسخ به این پرسش که ترجمه رمان یا داستان کوتاه ترکیه‌ای برای مترجمان ایرانی آسان‌تر است، تاکید کرد: در واقع درجه سختی ترجمه به نثر و سبک نویسنده بستگی دارد و نه به داستان یا رمان بودنش؛ چه بسا که ترجمه یک داستان به جهت نثر پیچیده نویسنده‌اش خیلی سخت باشد و ترجمه رمانی که نثر ساده‌ای دارد آسان و برعکسش هم صادق است.

🔸وی همچنین گفت: استقبال از کتاب‌های تمام نویسندگان ترک یکسان نیست و هنوز در ایران به حد کافی به ادبیات ترکیه توجه نشده است اما من خیلی خوشبین هستم و امیدوارم که در آینده‌ای نه چندان دور ادبیات ترکیه به جایگاه برتری برسد.



ibna.ir/x6xtC

@ibna_official
🔰ایبنا گزارش می‌دهد؛
درهای بسته بر نسخ کهن! نقش کتابخانه‌ ملی و ایجاد دسترسی آزاد به منابع


🔸کارشناسان معتقدند، ایجاد سازوکار الکترونیکی برای دسترسی آزاد به منابع کهن ازجمله نسخ خطی، موثرترین راه‌حل برای تحقق اصل دسترسی آزاد به اطلاعات است.


🔸سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، فاطمه میرزاجعفری
: محافظت؛ احتمالاً اصلی‌ترین مفهومی است که درباره «نسخ خطی» شنیده‌ایم. بی‌تردید نگهداری از منابع خطی برای ماندگاری بیشتر آن‌ها، اصل غیرقابل انکار و وظیفه اصلی متولیان امر، از سیاست‌گذاران تا متولیان کتابخانه‌های بزرگ کشور است. اما حفاظت، صرفاً برای تماشای این منابع از پشت ویترین‌های شیشه‌ای موزه‌ها و گنجینه‌های کتابخانه‌ای است؟

🔸کارشناسان و صاحب‌نظران معتقدند، درباره نسخ خطی و منابع ارزشمند مکتوب کشور، دو دیدگاه وجود دارد؛ نخست رویکرد سنتی که تاکید دارد، بهره‌مندی از منابع ارزشمند، صرفاً باید برای محققان و پژوهشگران مهیا باشد؛ در حالی که دیدگاه مقابل با تکیه بر توسعه فناوری به‌ویژه فناوری اینترنت، از دسترسی آزاد برای همه علاقه‌مندان می‌گوید.

🔸مفهومی که طرفداران دیدگاه دوم بر آن تاکید دارند، نتیجه‌ای را به‌دنبال خواهد داشت که خالقان مفهوم «مدیریت دانش» مطرح می‌کنند؛ یعنی بیرون کشیدن «دانش پنهان» و تبدیل آن به دانش عیان برای بهره‌مندی دوباره و در نهایت تولید دانش‌های جدید. بنابراین دسترسی به منابع خطی و کهن که در بسیاری از کشورها برای علاقه‌مندان و پژوهشگران در سطوح مختلف، ایجاد شده، دیگر به‌عنوان یک اقدام آسیب‌زا قلمداد نمی‌شود؛ به‌عبارت دیگر با وجود امکانات و فناوری‌ها دسترسی به این منابع حتی برای علاقه‌مندان بیرون ازمرز کشورها نیز مهیا است.

در ایران اوضاع چطور است؟ دسترسی به منابع کهن فراهم شده است؟ مطالبه‌گران چه می‌گویند؟

دسترسی به نسخ خطی با ورود دوربین‌های دیجیتال سهل شده است

🔸احسان‌الله شکراللهی، مدیر انتشارات کتابخانه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار (ایبنا) درباره لزوم دسترسی به نسخ خطی و اقدامات انجام شده در این زمینه گفت: در ایران به تناسب پیشرفت فناوری‌های نوین، اقداماتی در زمینه دسترسی به نسخ خطی صورت گرفته است که بخشی از محتوای هویتی این سرزمین اعم از نسخه‌های خطی و اسناد تاریخی در قالب فایل دیجیتال در دسترس پژوهشگران باشد.

🔸وی افزود: به دلیل آسیب‌پذیر بودن نسخ خطی سیاست‌های سختگیرانه پیشین در زمان خود به‌درستی انجام می‌شدند اما بعد از ورود دوربین‌های دیجیتال، و امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری جدید، خوشبختانه این خدمات در حوزه نسخ خطی سهل‌تر شده است.

🔸شکراللهی بیان کرد: از آغاز این فرایند در دهه ۷۰، نزدیک به دو دهه زمان بُرد تا به شرایط ایده‌آل نزدیک شویم و بخش عمده نسخه‌های خطی و اسناد تاریخی در برخی کتابخانه‌ها و مراکز پژوهشی تصویربرداری شود. شروع‌کننده و خط‌شکن این مسیر هم کتابخانه مجلس، به عنوان نهادی که نمایندگان مردم در آن حضور دارند، بود.

🔸مدیر انتشارات کتابخانه مجلس افزود: درحال حاضر تصویر عمده نسخ خطی و بخشی از اسناد تاریخی به‌ویژه مشروح مذاکرات مجلس، رایگان در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است؛ البته در کتابخانه مجلس این اسناد، طوری عرضه شده که قابل خواندن و بهره پژوهشی باشد، و برای چاپ باید درخواستِ تصویر باکیفیت ارائه شود.

🔸وی گفت: این اقدام ازسوی رسول جعفریان که در آن زمان رئیس کتابخانه بودند، انجام شد؛ البته این ایده تا حدودی مخاطره‌آمیز بود، چون موافقان و مخالفانی داشت. بعد از کتابخانه مجلس برخی از کتابخانه‌های بزرگ مثل کتابخانه ملی نیز این مسیر را دنبال کردند و بخشی از نسخ خطی را در سامانه اطلاع‌رسانی خود قرار دادند، و خدماتی را شروع کردند؛ البته برخی از این تصمیمات باید نهادمحور باشد، نه شخص‌محور، تا با تغییر مدیریت تغییر نکند، که متاسفانه این‌گونه نیست و به برخی از تصمیم‌های درست به دلیل اعمال سلیقه و مشکلات فنی ادامه‌دار نیست.

🔸شکراللهی ادامه داد: درحال حاضر بسیاری از کتابخانه‌های کشور، خدمات خود را سهل‌تر کردند و با وجود فراز و فرودهای این مسیر، دسترسی پژوهشگران به نسخه‌های خطی و اسناد تاریخی، راحت‌تر شده است؛ برای مثال کتابخانه مجلس سامانه «باغ میراث بهارستان» را دارد که در آن دسترسی به نسخ خطی و برخی اسناد کتابخانه راحت‌تر شده است.

🔻ادامه گزارش را اینجا بخوانید:


ibna.ir/x6xvZ

@ibna_official
🔰ادبیات کودک و موانع جهانی شدن/۲:
برخی نویسندگان ما همچنان درگیر «حسنی به مکتب نمی‌رفت» هستند!


🔸رویا بیژنی براین باور است که بعضی از نویسندگان ما همچنان درگیر «حسنی به مکتب نمی‌رفت» و قصه‌های عامیانه هستند. او می‌گوید: آخر چند درصد آدم‌های امروزی در روستا زندگی می‌کنند و در تنور نان می‌پزند؟!

🔸به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) یکی از مسائل مهم حوزه نشر، به‌ویژه در بخش کودک و نوجوان این است که چرا کتاب‌های ما نتوانسته‌اند توجه مخاطب جهانی را به خود جلب کنند؟ این به محدودیت زبان فارسی و ترجمه نشدن آثار یا برگردان‌های ضعیف برمی‌گردد؟ علت این مساله را باید در ضعف تالیف جست‌وجو کرد یا عوامل دیگر بر آن تاثیر می‌گذارند؟ این پرسشی است که خبرگزاری کتاب ایران در قالب گفت‌وگو با نویسندگان، تصویرگران و ناشران کتاب کودک و نوجوان مطرح می‌کند و به چرایی آن می‌پردازد.

🔸رویا بیژنی، تصویرگرکتاب‌های کودک و نوجوان است. او شناخت مخاطب را یکی از مهم‌ترین دلایل جهانی شدن می‌داند و می‌گوید: ما باید بازار هدف را بشناسیم و متناسب با خواست و سلیقه مخاطب خود به انتخاب و ترجمه کارها بپردازیم. برای مثال ممکن است داستان‌های فلان نویسنده را مردم فرانسه دوست داشته باشند اما اسپانیایی زبان‌ها نپسندند. پس لازم است افراد یا نهادهایی وجود داشته باشند که هم مخاطب را می‌شناسند هم بدون سوگیری و نگاه ایدئولوژیک، بهترین کارها را انتخاب می‌کنند و به زبان‌های دیگر برمی‌گردانند.

🔸تصویرگر مجموعه «زنان و مردانی که ایران را ساخته‌اند» براین باور است که زبان فارسی، گستره جغرافیایی محدودتری را به نسبت زبان‌های انگلیسی و اسپانیایی و فرانسوی و… دربرمی‌گیرد پس ترجمه کتاب‌های کودک و نوجوان به زبان‌های پرمخاطب جهان، ضرورت دارد به‌شرط این‌که انتخاب‌ها با دقت و از روی شناخت باشد.

وجود آژانس‌های ادبی، ضروری است

🔸به گفته بیژنی، تصویرگران ایرانی برای شرکت در مسابقه‌های جهانی، مسیر هموارتری را پشت سر می‌گذارند چون زبان تصویر، جهانی است و مرز و محدوده ندارد اما بسیاری از تصویرگران راه را از چاه نمی‌شناسند و نمی‌دانند چگونه باید در جشنواره‌های جهانی شرکت کنند؟ سال‌ها پیش (حدود ۱۴ یا ۱۵ سال پیش)، هر زمان فراخوانی منتشر می‌شد، همه اعضا یا کسانی که با انجمن تصویرگران در ارتباط بودند، کارهاشان را به دبیرخانه تحویل می‌دادند و خانم شهلا حائری، چون زبان خارجی بلد بودند و با نمایشگاه‌ها و ناشران خارجی ارتباط داشتند، زمان و انرژی می‌گذاشتند و از بین آثار، تعدادی را انتخاب می‌کردند تا مثلاً در مسابقه نوما یا براتیسلاوا شرکت کنند. اما در حال حاضر، چنین اتفاقی نمی‌افتد و انجمن فعالی وجود ندارد که از خانم حائریِ نوعی بخواهد کارها را گزینش و ارسال کند.

🔸تصویرگرداستان کودکانه «نبات خانومی» در پاسخ به این پرسش که چرا همیشه اسامی محدود و مشخصی در جشنواره‌های خارجی شرکت می‌کنند و برنده می‌شوند می‌گوید: چون زبان انگلیسی بلدند و راه‌های ارتباطی را می‌شناسند. البته من منکر توانمندی و خلاقیت‌شان در زمینه تصویرگری نیستم. روشن است که در این شرایط من و امثال من که مهارت زبانی‌مان اندک یا در حد متئوسط است از قافله عقب می‌مانیم. به همین جهت وجود افراد یا مراکزی در قالب آژانس ادبی یا هر اسم دیگری که رویش می‌گذارید ضرورت دارد.

🔻ادامه گفت و گو را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xw2

@ibna_official
🔰هوشمندی حیوانات در گفت‌و گو با محمد مهدی هاتف؛
تا کجا حق داریم به جانوران رنج وارد کنیم؟


🔸هوشمندی فندق‌شکن کلارک در این است که چطور بیست هزار دانۀ کاجی را که در فصل پاییز در صدها نقطۀ مختلف انبار کرده در بهار و تابستان بازیابی کند. هوشمندی میمون وِروِت در این است که چطور با تمایزگذاری میان صداهای هشداردهنده به هم‌نوعانش بفهماند که در خطر هستند، به این ترتیب که با یک صدای هشدار به آنها بفهماند که «پلنگ دارد می‌آید» تا فورا از درخت بالا بروند، و با صدای هشدار دیگری بفهماند که «عقاب دارد نزدیک می‌شود» تا لای بوته‌های پناه بگیرند.

🔸به گزارش سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - محسن آزموده؛ خوشبختانه در سالهای اخیر به علل و دلایل مختلفی رابطه آدم‌ها با حیوانات بهتر شده. گسترش و افزایش اطلاعات و آگاهی ما از دنیای آنها و زیاد شدن زندگی با آنها در مناطق شهری از عواملی هستند که باعث شده دیگر چنین نیاندیشیم که مرزی سفت و سخت و برناگذشتنی میان انسان و حیوان می‌توان کشید و حیوانات ماشین‌هایی بی‌احساس و بدون شعور و برنامه‌‎ریزی شده هستند. با اینهمه هنوز درک عموم از معنا و مفهوم هوشمندی حیوانات دقیق نیست و وقتی از صفت‎‌هایی چون باهوش یا زرنگ یا خودآگاه و آینده‌‎نگر درباره آنها استفاده می‎‌کنیم، عمدتاً به جهان زیسته انسانی خودمان نظر می‎‌کنیم و می‌کوشیم مشابهت‎‌یابی کنیم. اما آیا در واقع نیز چنین است؟ آیا به راستی حیوانات هوشمند و خودآگاهند؟ آیا برای کارهایشان برنامه‌‌‎ریزی می‎کنند؟ آیا برای کارهایشان از حافظه‎‌شان مدد می‌گیرند؟ سال گذشته کتاب ارزشمندی در این زمینه منتشر شد، با عنوان «آنقدر هوشمند هستیم که هوشمندی جانوران را درک کنیم» نوشته فرانس دوال پژوهشگر برجسته حوزه شناخت حیوانات در دانشگاه ادریخت هلند با ترجمه محمد مهدی هاتف پژوهشگر فلسفه و مطالعات علم که نشر پارسه آن را منتشر کرد. دوال در این کتاب بر اساس تحقیقات و پژوهش‎‌های گسترده کوشیده معنا و مفهوم دقیق هوشمندی حیوانات را توضیح بدهد. به این مناسبت با مترجم این کتاب گفتگو کردم.

پیش از شروع بحث درباره کتاب بفرمایید اصلاً چرا به این حوزه علاقه‌مند شدید و کتابی در زمینه رفتارشناسی حیوانات ترجمه کردید؟

🔸علاقۀ من به این کتاب در امتداد علاقۀ عمومی من به حوزۀ تکامل است. برای من جذاب‌ترین بخش جهان، عالم موجودات زنده است، و جذاب‌ترین بخش این عالم هم برای من مسائل مرتبط با رفتار آنهاست، و طبیعتاً شناخت جانوری در کانون این مسائل است. من هرچه بیشتر دربارۀ جانوران می‌خوانم می‌فهمم که ما چقدر آنها را دست‌کم گرفته‌ایم و در واقع چقدر خودشیفتگی‌مان را با دست‌کم گرفتن آنها ارضا کرده‌ایم. اما مطالعۀ رفتار و شناخت جانوران برای من دو وجه دارد. یک وجهش شناخت قابلیت‌های شگفت‌انگیز جانوران گوناگون است. اینکه اختاپوس محبوس در بطری چطور از داخل، درب بطری را باز می‌کند، یا اینکه فیل آسیایی چطور قلم‌مو را به خرطوم می‌گیرد و نقاشی می‌کند. اما وجه دیگرش هم فایده‌ای است که شناخت جانوران می‌تواند برای شناخت خود انسان داشته باشد. در واقع این رفتارشناسی جانوری خودش یک ستون علمی برای انسان‌شناسی است. اگر جملۀ معروف داروین را بخاطر بیاوریم که «تفاوت میان ذهن انسان و جانوران عالی، هرقدر هم که باشد، تفاوت به درجه است نه نوع» آن وقت دانش ما از رفتارشناسی و شناخت جانوری می‌تواند پرتوی بیندازد بر درک ما از رفتار و شناخت انسان.

🔻ادامه گفت وگو را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xvX

@ibna_official
🔰یادداشت میهمان؛
محصولات دانش‌بنیان و افزایش رقابت‌پذیری در صنعت چاپ


🔸آتشه سلیمانی، فعال حوزه دانش‌بنیان معتقد است؛ توجه به فناوری‌های نوین و تولید محصولات دانش‌بنیان، به افزایش رقابت‌پذیری صنایع چاپ ایران در بازارهای داخلی و خارجی کمک کند.

🔸سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) _ آتشه سلیمانی گرگانی، فعال حوزه دانش بنیان: با توجه به پیشرفت روزافزون صنعت چاپ در تمامی صنایع مانند صنایع الکترونیک، نساجی، سرامیک، انرژی، دارویی، پزشکی، بسته‌بندی، محیط زیست، توجه به تولید محصولات دانش‌بنیان در صنعت چاپ می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی داشته باشد. یکی از این موارد تنوع محصولات و همچنین افزایش کیفیت محصولات می‌باشد که اینکه نه تنها می‌توانند نیازهای بازار را بهتر پاسخگو باشند بلکه کمک به صادرات و ارزآوری برای کشورمان خواهد بود.

🔸در عصر جهانی‌سازی، توجه به فناوری‌های نوین و تولید محصولات دانش‌بنیان می‌تواند به افزایش رقابت‌پذیری صنایع چاپ ایران در بازارهای داخلی و خارجی کمک کند. توسعه فناوری‌های نوین در صنعت چاپ می‌تواند به ایجاد مشاغل جدید و تخصصی کمک کند، که در نهایت به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کند. یکی از مسائل مهم در مجامع بین المللی، پایداری محیط زیست و بازگشت محصول به چرخه اقتصادی است که تولیدکننده را تشویق می‌کند به تولید محصولاتی با تأثیر کمتر بر محیط‌زیست، مانند استفاده از جوهرهای بر پایه آب، همراه با منابع طبیعی یا استفاده ازروش‌های چاپ دوستدار محیط زیست می‌کند. به‌طور کلی، توجه به تولید محصولات دانش‌بنیان در صنعت چاپ، نه‌تنها به بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به رشد و توسعه پایدار این صنعت نیز منجر شود.

🔸برای ارتقای حوزه صنعت چاپ و توجه به محصولات دانش‌بنیان، می‌توان کارخانجات را تشویق کرد که به بخش تحقیقات و توسعه به منظور ایجاد فناوری‌های جدید و بهبود فرآیندهای تولید توجه بیشتری بکنند و با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی به نوآوری در این صنعت کمک کند. ایجاد مشوق‌های مالی و تسهیلات برای شرکت‌های فعال در این حوزه که به تولید محصولات دانش‌بنیان مشغول هستند. این مشوق‌ها می‌توانند شامل معافیت‌های مالیاتی یا حمایت‌های دولتی باشد.

🔸این اقدام با هدف حمایت از نوآوری‌های استارتاپی تشویق (شامل معافیت‌های مالیاتی یا حمایت‌های دولتی) و اجبار دولت از خرید محصولات دانش‌بنیان ازسوی ادارات دولتی و تشویق شرکت‌های خصوصی از خرید محصولات دانش‌بنیان باشند تا استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا در حوزه چاپ که ایده‌های نوآورانه و فناوری‌های جدید را معرفی می‌کنند، بتوانند در صنعت بمانند. توجه به تولید محصولات دوستدار محیط زیست و استفاده از مواد اولیه پایدار به عنوان یک اولویت در فرآیند تولید با اجرای این پیشنهادات، صنعت چاپ می‌تواند به سمت تولید محصولات دانش‌بنیان حرکت کند و در نهایت به بهبود کیفیت، کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت‌پذیری خود دست یابد.

🔻ادامه یادداشت را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6wXZ

@ibna_official
🔰کار مهمی که بازیگر سریال فرندز با کتابش انجام داد؛
زندگینامه «متیو پری»؛ قصه پرغصه یک ستاره


🔸متیو پری پس از انتشار «فرندز: زندگی و خاطرات متیو پری» اذعان داشت که این کتاب را برای کمک به همه معتادانی که در حال مبارزه‌اند و با مرگ روبه‌رو هستند، نوشته است تا بتوانند از تجربیات او بیاموزند.

🔸خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - احمد محمدتبریزی: سرگذشت متیو پری به قصه‌ای پرغصه برای طرفداران او تبدیل شده است. او به فاصله بیش از یک سال از مرگش بار دیگر به صدر اخبار آمده؛ خبری که نشان می‌دهد ستاره سریال فرندز (دوستان) نه به مرگ طبیعی، بلکه به شکلی سیستماتیک توسط پزشکان معالجش به قتل رسیده است.

🔸آبان سال ۱۴۰۲ خبر مرگ ناگهانی پری، عاشقان سریال فرندز را در بهت فرو برد. پیکر بی‌جان او در وان آب گرم منزلش پیدا شد و پزشکی قانونی لس‌آنجلس، علت مرگ او تأثیرات حاد کتامین و در پی آن، غرق‌شدگی اعلام کرد.

🔸حالا مشخص شده این مرگ به شکلی اتفاقی رخ نداده و دکتر فِلِمینگ و گروهی از افراد به خاطر تامین مواد مخدر برای پری، در این قتل نقش داشته‌اند.

زندگی تراژیک یک کمدین

🔸سرگذشت دراماتیک این کمدین نه تنها برای طرفداران سریال بلکه برای اهالی کتاب هم مهم است. متیو پری تصمیم گرفت شرح زندگی پرفراز و نشیبش را در قالب کتابی با نام «فرندز: زندگی و خاطرات متیو پری» منتشر کند.

🔸کتابی که به شکلی عجیبی با مرگ نویسنده‌اش همزمان شد و در داخل و خارج ایران مورد توجه قرار گرفت. اما چرا کتاب زندگینامه متیو پری تا این حد مورد خواننده پیدا کرد و باعث شد تا نام نویسنده‌اش پس از سال‌ها در صدر اخبار قرار بگیرد؟

🔸همه چیز به زندگی پر از اوج و فرود پری بر می‌گردد. متیو تصمیم گرفته بود زندگی‌اش را در نهایت صداقت با خوانندگانش در میان بگذارد و از سویه‌های تاریک شخصیت و زندگی‌اش بنویسد. کاری که معمولاً افراد مشهور انجام نمی‌دهند و سعی می‌کنند همان تصویر خوبِ همیشگی در ذهن مردم باقی بماند.

🔸تا پیش از انتشار کتاب هم بسیاری از طرفداران سریال فرندز، تصور می‌کردند پری به خاطر بازی در این سریال، زندگی‌ای ایده‌آل و کم نقص دارد. پری به خاطر بازی در ۱۰ فصل این سریال به شهرتی جهانی و موقعیت مالی خوبی دست پیدا کرده بود. اما این تنها سطح ماجرا بود و کسی از حفره‌های موجود در زندگی این بازیگر خبر نداشت.

🔸پری با انتشار کتاب، دست به کار بزرگی زد و شجاعانه از اتفاقات زندگی‌اش پرده باشد. او از این نوشت که پدر و مادرش خیلی زود طلاق گرفته‌اند و حسرت داشتن خانواده برای همیشه با او بوده است. پری از پنج سالگی مدام میان پدر و مادرش در رفت‌وآمد بود و گاهی به تنهایی از مونترال برای دیدار پدرش در لس‌آنجلس با تابلویی که روی آن نوشته شده بود «کودک بدون همراه» سفر می‌کرد. متیو مدام بین پدر و مادرش در رفت‌وآمد بود و به هیچکدام از آنها تعلق نداشت.

🔸احساسِ ناخوشایندِ رهاشدگی از همان کودکی در وجود متیو پری ریشه دوانید و همزمان با او رشد پیدا کرد. او در همین رابطه در کتاب می‌نویسد: «نداشتن والدین در آن پرواز یکی از چیزهایی است که منجر به احساس رها شدن مادام‌العمر شده است.»

🔻ادامه این یادداشت را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xw9

@ibna_official
🔰«فلسفه سیاسی هابز» به روایت اشتراوس:
فرار از جنگ همه علیه همه


🔸کتاب لئو اشتراوس تحلیلی موشکافانه از توماس هابز ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد چگونه مفاهیمی چون صیانت نفس، وضعیت طبیعی و ترس، سنگ بنای فلسفه سیاسی او شدند؛ فلسفه‌ای که به ضرورت لویاتان، یعنی حاکمیت مطلق، برای فرار از «جنگ همه علیه همه» ختم شد.

🔸سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الهه شمس: کتاب «فلسفه سیاسی هابز: مبنا و تکوین آن»، تالیف لئو اشتراوس و ترجمه یاشار جیرانی که توسط انتشارات ققنوس به چاپ رسیده، یکی از آثار برجسته و عمیق در حوزه فلسفه سیاسی به شمار می‌رود. این اثر نه تنها تحلیلی موشکافانه از اندیشه‌های توماس هابز ارائه می‌دهد، بلکه خواننده را به سفری در دل تاریخ و بسترهای فکری‌ای می‌برد که به تکوین این اندیشه‌ها انجامیده‌اند. پیشگفتار کتاب، با دقتی مثال‌زدنی، به تشریح زمینه‌های تاریخی، فرهنگی و فلسفی قرن هفدهم میلادی می‌پردازد؛ دورانی که با تحولات عظیم سیاسی و اجتماعی همچون جنگ‌های داخلی انگلستان، منازعات میان سلطنت‌طلبان و جمهوری‌خواهان، و بحران‌های عمیق فلسفی و دینی همراه بود. اشتراوس در این مقدمه، بر اصالت و نوآوری دیدگاه‌های هابز تاکید ورزیده و نشان می‌دهد که چگونه این آشفتگی‌ها و تنش‌های فکری، هابز را به سمت جستجوی اصولی بنیادین برای سامان‌دهی به روابط انسانی و ایجاد نظمی پایدار سوق داد.

🔸این بخش همچنین به پیشینه فکری خود هابز اشاره دارد؛ تحصیلات کلاسیک او در زبان لاتینی و یونان، دوران تحصیل در آکسفورد و آشنایی با فلسفه مدرسی، گرایش عمیق او به انسان‌گرایی که پیش از چرخش به ریاضیات و علوم طبیعی بر او تاثیری تعیین‌کننده داشت و همچنین تاثیر محافل آریستوکراتیک که به واسطه ارتباطش با ویلیام کوندیش با آن‌ها حشر و نشر داشت. پیشگفتار به خوبی روشن می‌سازد که فهم فلسفه هابز بدون درک این بافت پیچیده تاریخی و فکری ممکن نیست و بر ضرورت بررسی دقیق اصول اندیشه‌های سیاسی وی و نقش محوری فلسفه اخلاقی و سیاسی در ساختار فکری و آثارش تاکید می‌کند. در واقع، این مقدمه، خواننده را برای ورود به تحلیل عمیق اشتراوس از یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین متفکران سیاسی مدرن آماده می‌سازد.

تحلیل اشتراوس از بنیان‌های فلسفه سیاسی هابز

🔸یکی از محورهای اصلی تحلیل لئو اشتراوس در این کتاب، ریشه یابی بنیان‌های فلسفه سیاسی هابز است. اشتراوس استدلال می‌کند که برخلاف تصور رایج، فلسفه هابز صرفاً محصول سنت فلسفی پیشین یا دستاوردهای علم جدید در زمانه او نیست، بلکه عمیقاً در درک خاص هابز از «طبیعت انسان» ریشه دارد. این دیدگاه به اشتراوس امکان می‌دهد تا به ورای ظواهر رفته و تناقض‌ها و پیچیدگی‌های نهفته در آثار هابز را آشکار سازد. او نشان می‌دهد که چگونه نگاه هابز به انسان به عنوان موجودی اساساً خودخواه، منفعت‌طلب و در پی «صیانت نفس»، به سنگ بنای نظریه او در باب «وضعیت طبیعی» بدل می‌شود؛ وضعیتی که در آن، فقدان قدرت مرکزی منجر به «جنگ همه علیه همه» می‌شود.

🔸اشتراوس به دقت بررسی می‌کند که چگونه مفاهیمی چون ترس (به ویژه ترس از مرگ خشونت‌بار) و نیاز به امنیت، هابز را به سمت نظریه «قرارداد اجتماعی» و ضرورت وجود یک «حاکمیت قدرتمند» و مطلق برای حفظ صلح و ثبات سوق می‌دهد. او همچنین به بررسی بنیان اخلاقی فلسفه هابز می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه ایده‌های او در مورد قانون طبیعی، با وجود گسست از برداشت سنتی (ارسطویی و مدرسی)، چارچوبی اخلاقی-عملگرایانه را شکل می‌دهد که هدف اصلی‌اش نه کشف حقایق متعالی، بلکه ایجاد نظم و جلوگیری از هرج‌ومرج است. او این رویکرد واقعگرایانه و گاه بدبینانه به طبیعت انسان و نسبت آن با اخلاق و قانون را به عنوان یکی از وجوه تمایز اصلی فلسفه هابز نسبت به سنت کلاسیک و قرون وسطی برجسته می‌سازد و رابطه فکری هابز با متفکرانی چون افلاطون، ارسطو و حتی دکارت را مورد کاوش قرار می‌دهد تا نشان دهد هابز چگونه ضمن رد برخی جنبه‌های سنت، همچنان بر مبانی آن، بنای جدیدی را استوار کرد.

🔻ادامه این یادداشت را اینجا بخوانید:


ibna.ir/x6xvN

@ibna_official
🔰درباره کتاب «پیش‌نیازهای سوسیالیسم» نوشته برنشتاین؛
چپ اصلاح‌طلب


🔸برنشتاین، با انتقاد از مارکسیسم ارتدوکس، پیشنهاد می‌دهد که سوسیالیسم می‌تواند در قالب دموکراسی‌های پارلمانی و نهادهای مدنی پیش برود، نه با انقلاب‌های خشونت‌آمیز. این ایده، نه تنها در زمان خود بلکه در دنیای امروزی که با بحران‌های مختلف مواجه است، اهمیت خاصی پیدا کرده است. تأکید بر اصلاحات تدریجی، دموکراسی، و مشارکت عمومی، همچنان می‌تواند راه‌گشای حرکت به سمت جامعه‌ای عادلانه‌تر و انسانی‌تر باشد.

🔸به گزارش سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - زهرا زمانی:

کتاب «پیش‌نیازهای سوسیالیسم» نوشته ادوارد برنشتاین اثری بنیادین در تبیین گرایش سوسیال‌دموکراتیک است. این کتاب در انتهای قرن نوزدهم در مقابل مارکسیسم ارتدوکس مطرح شد و تلاش می‌کند راهی دیگر برای تحقق عدالت اجتماعی، به جای استفاده از انقلاب‌های قهرآمیز، ارائه دهد. برنشتاین، به عنوان یکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان سوسیال‌دموکراسی، در این اثر به تحلیل نقد مارکسیسم و ارائه استراتژی‌های اصلاح‌طلبانه می‌پردازد که می‌تواند برای جامعه معاصر هم کاربرد داشته باشد. کتاب با ترجمه سیدمحمد حاجی‌سیدجوادی توسط انتشارات «حزب اراده ملت ایران» منتشر شده است.

ساختار کتاب و محتوای آن

🔸کتاب با بخش‌هایی مقدماتی مانند «یادداشت ویراستار»، «فهرست»، و «زندگینامه برنشتاین» آغاز می‌شود. سپس در چهار فصل اصلی به تبیین موضوعات مختلفی از جمله اصول مارکسیسم، نقد دیالکتیک هگلی، تحلیل اقتصادی جامعه مدرن و اهداف سوسیال‌دموکراسی پرداخته می‌شود.

فصل اول: اصول بنیادین سوسیالیسم مارکسیستی

🔸در این فصل، برنشتاین به تحلیل مفاهیم کلیدی مارکسیسم می‌پردازد. او از یک سو به ماتریالیسم تاریخی و نظریه تعارض طبقاتی اشاره می‌کند و از سوی دیگر، انتقادات خود را نسبت به پیش‌بینی‌های قطعی مارکسیسم مطرح می‌سازد. برنشتاین می‌گوید که مارکسیسم با پیش‌بینی فروپاشی قطعی سرمایه‌داری، به شکل‌گیری انقلاب‌هایی که به طور حتم به فروپاشی آن منتهی می‌شوند، پرداخته است، در حالی که سرمایه‌داری همچنان مقاوم و قادر به تطبیق با تحولات اجتماعی است.

فصل دوم: مارکسیسم و دیالکتیک هگلی

🔸در این فصل، برنشتاین نقدهای خود را به روش دیالکتیکی هگل و تأثیر آن بر تفکر مارکسیستی مطرح می‌کند. او معتقد است که دیالکتیک هگل، مارکسیسم را به نوعی جبرگرایی تاریخی تبدیل کرده است که به جای توجه به شرایط واقعی اجتماعی و اقتصادی، بر پیش‌بینی‌های غیرواقعی و حتمی درباره آینده تأکید دارد. برنشتاین این نوع جبرگرایی را نادرست می‌داند و به جای آن، بر ضرورت توجه به واقعیت‌های کنونی و تغییرات تدریجی تأکید می‌کند.

🔻ادامه این یادداشت را اینجا بخوانید:


ibna.ir/x6xwk

@ibna_official
🔰امروز هفتادمین سال آغاز نخست‌وزیری «حسین علاء» است؛
دیوان‌سالار محافظه‌کار


🔸دستور کار علاء در دوران نخست‌وزیری، تثبیت فرآیند پیوستن به بلوک غرب بود
نقش مهم حسین علاء در مقام نمایندۀ ایران در سازمان ملل به‌همراه سیدحسن تقی‌زاده و مخالفت با دخالت شوروی در آذربایجان و راضی کردن انگلیس و امریکا به حمایت جدی از ایران و تهدید شوروی در صورت عدم تخلیۀ آذربایجان و کردستان یکی از مقاطع مهم زندگی سیاسی اوست که در سایۀ قوام‌السلطنه قرار گرفته است.

🔸گروه تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - «حسین علاء» از مهم‌ترین رجال پهلوی دوم بود. سیاست‌مدار و دیپلماتی که اعتقاد داشت نباید گرد و خاک به‌پا کرد. مردی فاضل و دانشمند که کتابخانۀ عظیم و محبوب‌اش که در زمان خود و در نوع خود کم‌نظیر بود؛ شامل نسخ خطی قدیمی از ادبیات و تاریخ ایران در کنار چاپ اول سفرنامه‌های اروپاییانی که در قدیم به ایران سفر کرده بودند.

🔸علاء پس از فضل‌الله زاهدی، در ۱۸ فروردین ۱۳۳۴ به نخست‌وزیری منصوب شد و نیمۀ فروردین دوسال بعد در این سمت ماند. او که در کارنامۀ کاری‌اش، تصدی‌گری وزارت‌خانه‌های دربار، امور خارجه و تجارت، سفارت‌خانه‌های ایران در بریتانیا، فرانسه و آمریکا و نمایندگی مجلس پنجم شورای ملی را در کارنامه دارد، ۲۱ تیر ۱۳۴۳ در ۸۳ سالگی در تهران درگذشت.

🔸به‌همین‌بهانه، «اسماعیل شمس»، استادیار تاریخ ایران دورۀ اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی و عضو شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در گفت‌وگو با ایبنا گفت: حسین علاء یکی از رجال اصلی و اثرگذار تاریخ سیاسی ایران در دوران معاصر است و من او را نماد تداوم در سیاست این دوره می‌دانم. علاء فرزند محمدعلی علاءالسلطنه از دیپلمات‌های کهنه‌کار دوران قاجار و نخست‌وزیر ایران در چند مقطع تاریخی بود. کودکی و نوجوانی او در دوران سفارت پدرش در انگلستان در لندن سپری شد و برخلاف بسیاری از سیاست‌مداران آن روز ایران فقط برای تحصیل، مسافر فرنگ نشده بود، بلکه در آن‌جا سال‌های سال زیسته و زندگی کرده بود.

🔸وی در ادامه افزود: علاء علاوه بر تحصیل در رشتۀ حقوق، کار سیاسی را زیر نظر پدرش آموخت و نخستین منصب سیاسی‌اش را هم در سی‌سالگی به‌عنوان ریاست دفتر پدرش در وزارت خارجه در ایام مشروطه عهده‌دار شد. پس از آن علاء برای نیم‌قرن مداوم در سمت‌های مختلفِ وزارت، وکالت، سفارت و سرانجام صدارت (نخست‌وزیری) فعالیت کرد. مهم‌ترین ویژگی او پیشرفت آرام و تدریجی در سطوح مختلف قدرت به‌مثابۀ یک بوروکرات و دیوان‌سالار بود. علاء عضو حزب مشخص و خاصی نبود و در طول دوران کاری‌اش چندان دیدگاه محافظه‌کارانه‌اش را تغییر نداد. او وابسته به جناح راست و محافظه‌کار بود و همین روحیۀ محافظه‌کارانه سبب شد که در دوران پرآشوب پس از مشروطه تا خرداد ۱۳۴۲ مورد غضب قرار نگیرد.

🔸در هریک از مقاطع جنگ جهانی اول، کودتای ۱۲۹۹ و تغییر سلطنت، اوج استبداد رضاشاه در دهۀ دوم پادشاهی، سقوط رضاشاه و جنگ جهانی دوم، ترورهای سیاسی دهۀ بیست، دوران مصدق و کودتای ۲٨ مرداد ۱۳۳۲ او هم‌چنان باقی ماند. پس از شهریور ۱۳۲۰ تا سال ۱۳۴۲ بیش‌ترین حضور او در سیاست در نقش وزیر دربار محمدرضاشاه و عملاً عقل منفصل او بود. او به سرنوشت هیچ‌یک از نخست‌وزیران قبل و بعد خویش مانند رزم‌آرا و زاهدی و خویشاوندانش همچون قوام و مصدق گرفتار نشد و تا پایان عمر از نزدیکان شاه باقی ماند.

🔻ادامه گفت وگو را اینجا بخوانید:


ibna.ir/x6xvV

@ibna_official
🔰نگاهی به کتاب «از جبهه روسیه در جنگ با اوکراین»؛
مردم مستاصل از کشاکش اوکراین و روسیه
خوش و بش خبرنگاران معترض به جنگ با سربازان روس


🔸کتاب «از جبهه روسیه در جنگ با اوکراین به روایت فرستاده‌ای در دل سربازان پوتین» اثر لوکا اشتاین‌مان ترجمه رویا سیدحسینی گزارشی از اوکراین در اوایل جنگ است که در گزارش او مردم کم و بیش حضور دارند.

🔸به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ کتاب «از جبهه روسیه در جنگ با اوکراین به روایت فرستاده‌ای در دل سربازان پوتین» اثر لوکا اشتاین‌مان ترجمه رویا سیدحسینی در نشر لگا به چاپ رسیده است. لوکا، خبرنگار ایتالیایی در این کتاب سفری به اوکراین و روسیه در حال جنگ دارد و دست ما را می‌گیرد و به روزهای آغازین جنگ می‌برد، جنگی که در ابتدا گمان بر آن بود که یا درنمی‌گیرد یا خیلی طول نخواهد کشید!

🔸مزیت کتاب در این است که لوکا تنها در میان نظامیان نیست و وقتی در شهر در حال رفت وآمد است به زندگی مردم هم سرک می‌کشدو اطلاعاتی از نگرانی‌ها، اعتقادات و نگاه آنها به روسیه و اوکراین به ما می‌دهد. او از دو دستگی مردم در منطقه مورد منازعه اوکراین و روسیه می‌گوید و از آنچه یک خبرنگار در میدان جنگ با آن دست به گریبان است. خبرنگاری که به مرور می‌فهمیم در لبنان، سوریه و افغانستان هم حضور داشته است و حالا با تکیه بر این تجربه در آسیا، جنگ دیگری را گزارش می‌کند.

🔸لوکا در جنگ روسیه و اوکراین حضور دارد با این تصور که بیش از ۱۰ روز طول نخواهد کشید، اما مبدل به جنگی طولانی در قلب اروپا شد. به گفته خودش او تنها غیرروسی در دنباس (دو استان دونتسک و لوهانسک) است که جنگ را گزارش می‌کند؛ «خبرنگاری که به او می‌گفتند می‌روید که چکار کنید روسیه هیچ وقت حمله نمی‌کند…» اما لوکا راهی شد تا روایتگر یک اتفاق بزرگ باشد، روایتی که از دو طرف قابل نقد است، از یک طرف شاید چندان موردپسند روس‌ها نباشد آن‌طور که انتظار تبلیغ برای آنها باشد و از طرف دیگر اروپایی‌ها که انتظار روایتی منطبق بر دیدگاه‌های خود را دارند.

🔸وقتی که روسیه آرام آرام و خزنده آماده حمله به اوکراین می‌شود، حرف و حدیث‌های زیادی میان خبرنگاران مطرح است، برخی بر این باورند که روسیه چندان جلو نخواهد رفت و بعضی دیگر چنین پیش‌بینی می‌کنند که اروپا اجازه پیشروی چندانی به روسیه نمی‌دهد. در میان این همه حرف‌های ناتمام، لوکا آماده می‌شود که برای مدت کوتاهی در جنگ روسیه و اوکراین حضور پیدا کند، اما او که تجربه حضور در لبنان، سوریه و افغانستان را دارد به باور عموم برای مدت کوتاهی به روسیه میرود.

🔻ادامه یادداشت را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xvB

@ibna_official
🔰محمود حسینی‌زاد در گفت‌گو با ایبنا:
هنوز در حیطه زبان بیست‌سالگی‌ام می‌نویسم


🔸محمود حسینی‌زاد، داستان‌نویس و مترجم کشورمان گفت: زبانم در طی این همه سال تغییراتی کرده ولی در حیطه زبانی خودم بوده و هنوز در حیطه همان زبان بیست‌سالگی‌ام می‌نویسم.

🔸به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، محمود حسینی‌زاد زاده ۱۹ فروردین ۱۳۲۵، نمایشنامه‌نویس، نویسنده، منتقد ادبی و مترجم ادبیات آلمانی است که سریال پرمخاطب «زخم کاری» براساس رمان «بیست زخم کاری» وی نوشته شده است. در مقام نویسنده تا به حال چهار مجموعه داستان و یک رمان منتشر کرده و در مقام مترجمی پرکار آثار متعددی از ادبیات آلمانی٬ از جمله نمایشنامه‌های برتولت برشت، داستان‌ها و رمان‌های یودیت هرمان، رمان‌های پلیسی فریدریش دورنمات و داستان‌ها و رمان‌ها و نمایشنامه‌هایی از اینگو شولتسه، پتراشتام، فالک ریشتر و هینر مولر از وی عرضه شده است. در ادامه گفت‌وگوی ما را با این مترجم ایرانی ساکن آلمان به مناسبت زادروزش می‌خوانید.

ادبیات معاصر ایران در سال‌های اخیر با دگرگونی‌های گوناگونی مواجه بوده است؛ از زبان و فرم گرفته تا دغدغه‌های اجتماعی. ارزیابی شما از وضعیت کنونی ادبیات داستانی ایران چیست؟

🔸دگرگونی در زبان نویسندگان طبیعی است. با پیشرفت زمان همه‌چیز پیشرفت می‌کند و متحول می‌شود از جمله زبان، روشنفکر و هنرمند و هنوز هم اگر بخواهیم یکی دو رمان شاخص ادبیات معاصرمان را نام ببریم، مسلماً از کارهای دهه ۴۰ و ۵۰ نمونه می‌آوریم. ادبیات ما سال‌هاست به دلایل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در حال گذراندن تجربه است و تا زمانی که نویسنده‌های ما با یک کار شناخته می‌شوند نمی‌توان نظری داد. باید بگذاریم تا نویسنده‌هایی پیدا شوند که در کارنامه‌شان دست کم چهار یا پنج کار درست و حسابی داشته باشند.

به نظر شما، در جامعه امروز ایران، ادبیات داستانی چه جایگاهی دارد؟

🔸جایگاه خاصی ندارد جز شعر که همیشه جایگاه خاص و خوب خودش را دارد، ادبیات منثور جائی پیدا نکرده، نه سیاست این اجازه را می‌دهد و نه اقتصاد؛ سیاست که ممیزی و اقتصاد هم تنگی معیشت دارد.

داستان‌های شما همواره واجد فضایی خاص، گاه سرد و گاه درون‌گراست؛ فضایی که خواننده را به تأمل و سکوت وامی‌دارد. با توجه به این ویژگی، تا چه میزان از فضاهای داستانی شما برگرفته از تجربه زیستی‌تان است؟ و تا چه حد ریشه در نگاه انتقادی یا اجتماعی شما دارد؟

🔸تجربه زیسته یا زندگی هر نویسنده در آثارش نقش دارد و اگر می‌شنویم که فلان نویسنده کاملاً با نظم کار می‌کند و از ساعت ۸ تا ۱۶ بر اساس یک سازماندهی و برنامه خاصی پشت میزش می‌نشیند و می‌نویسد باز هم می‌دانیم که در آن نظم و انضباط تجربه‌ها و دیده‌های نویسنده و زندگی شخصی اش تاثیرگذار است. حالا شاید یکی تجربه‌هایش را پرطمطراق و با جمله‌بندی های طولانی و مفصل بیان کند و نویسنده‌ای دیگر فضایی تجریدی، موجز و خشک خلق کند. من در دسته دوم جا دارم و مایلم تا خواننده و مخاطب در پی بردن به تجربه‌های من در لابه‌لای نوشته‌هایم سهیم باشد.

🔻ادامه گفت وگو را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xwP

@ibna_official
🔰گفت‌وگوی ایبنا با ویراستار ادبیات کودک؛
فقدان آگاهی ناظران درباره جایگاه تخصصی ویراستاری کتاب کودک و نوجوان


🔸کردستان - زهرا دودانگه ویراستار کتاب کودک و نوجوان، با اشاره به اهمیت ویراستاری در متون کودک، گفت: ویراستاری کتاب کودک و نوجوان کاری تخصصی است و افرادی هستند که در جایگاه نظارت بر روند انتشار کتاب کودک و نوجوان کار می‌کنند به این موضوع واقف نیستند.

🔸سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): زهرا دودانگه با اشاره به وضعیت زبانی کتاب‌های کودک در سال‌های اخیر و برخی مشکلات ساختاری حرفه ویراستاری کتاب کودک و نوجوان اشاره کرد.

چرا و چطور وارد حوزه ویراستاری کتاب شدید؟ و چرا ادبیات کودک و نوجوان؟

🔸علاقه به ویراستاری حتماً ریشه در علاقه به ادبیات دارد و شکل‌گرفتن انگیزه‌اش به سال‌ها قبل بازمی‎گردد. اما دغدغۀ ویراستاری، در جایگاه حرفه، برای نخستین بار زمانی در ذهنم شکل گرفت که با انجمن صنفی ویراستاران آشنا شدم و در دوره‌های خوبی که در انجمن برگزار می‌شود شرکت کردم.

🔸پس از آن به صورت پراکنده ویراستاری می‌کردم؛ اما از زمان ورودم به انتشارات کودک و نوجوان میچکا به صورت منسجم وارد این حرفه شدم و ویراستاری کودک و البته ویراستاری متون دیگر را به صورتی جدی‌تر انجام دادم. در میچکا، در همکاری نزدیک با شهرام اقبال‌زاده، در واقع با معلمی و نظارت او، بسیار در زمینۀ ویراستاری آموختم.

🔸آموزش درستی که با عمل همراه باشد، درونی می‌شود و فراموش نخواهد شد و این اتفاق برای من هم افتاد. همین‌جا بود که به ادبیات کودک و نوجوان نیز علاقه‌مند شدم؛ درست مثل خیلی‌های دیگر که نزد شهرام اقبال‌زاده با این قلمرو آشنا شدند و در آن ماندگار… با وجود آنکه پیش از آن هم توجهم به ادبیات کودک معطوف شده بود و برای کودکان و نوجوانانی که می‌شناختم همواره کتاب می‌خریدم، انتظار نداشتم با چنین دنیای گسترده‌ای روبه‌رو شوم.

🔸مدتی بعد که در کنار کتاب‌های کودک، ویراستاری آثاری در زمینۀ نقد ادبی کودک را تجربه کردم و دربارۀ مفاهیمش با آقای اقبال‌زاده گفت‌وگو می‌کردیم، دریافتم که قلمروی ادبیات کودک و نوجوان از نظر گستره و ژرفا، بی‌کران است. با وجود علاقه‌ای که همواره به دانش میان‌رشته‌ای داشته‌ام، به نظرم رسید کمتر زمینه‌ای هست که دانشی چنین وسیع و عمیق بطلبد و همین کافی است برای آنکه علاقه‌مند باشم ارتباطم را با این عرصه همواره حفظ کنم.

ارزیابی شما از وضعیت زبان کتاب‌های امروز کودک و نوجوان کشور چیست؟

🔸به گمان من در سال‌های اخیر، وضعیت زبان کتاب کودک و نوجوان بسیار بهتر از قبل است. ناشرانی خوب و حرفه‌ای در حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان کار می‌کنند و توجه بیشتر آن‌ها به ضرورت ویراستاری در فرآیند نشر کتاب‌های کودک معطوف شده است. در فرایند رقابتی که ناشران کودک و نوجوان بر سر کیفیت کتاب‌ها دارند، و اهمیت ارزیابی سالانۀ نهادهای فعال در حوزۀ کتاب کودک، بذل چنین توجهی ناگزیر است.

🔸اما این به معنی آن نیست که هنوز کتاب کودک و نوجوان با زبان ناویراسته در دسترس نیست. هست و به صورت گسترده هم توزیع می‌شود. بهترشدن این وضعیت مستلزم ارتقای آگاهی عمومی، یعنی توجه خانواده‌ها و نهادهای آموزشی به اهمیت این مقوله است تا در انتخاب کتاب برای کودکان دقت کنند.


🔻ادامه گفت وگو را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xv6

@ibna_official
🔰ایبنا گزارش می‌دهد؛
انتخابات اتحادیه چاپخانه‌داران؛ حل مشکلات صنعت چاپ با رویکرد مسئله‌محور


🔸چشم‌انداز صنعت چاپ ترکیبی از فناوری‌های پیشرفته، تغییرات زیست‌محیطی و نیازهای جدید مشتریان است، ترکیبی که هیئت‌مدیره جدید اتحادیه چاپخانه‌داران تهران باید در برنامه‌ریزی‌های خود، راهکاری برای آن‌ها داشته باشد.

🔸به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،
یک هفته دیگر یعنی ۲۶ فروردین‌ماه، انتخابات اتحادیه چاپخانه‌داران برگزار خواهد شد، انتخاباتی که به نظر می‌رسد یکی از پُرچالش‌ترین رویدادهای صنفی سال‌های اخیر صنعت چاپ باشد، با داوطلبانی که بخش عمده آن‌ها از دل صنعت بیرون آمده‌اند و میراث‌دار پدر و پدربزرگ‌هایشان هستند.

🔸انتخابات صنفی را می‌توان فرصتی ارزشمند برای پیشرفت، توسعه و تحول ساختاری در صنوف دانست، در این میان اتحادیه چاپخانه‌داران تهران به عنوان نهاد صنفی اثرگذار و قابل اتکا در صنعت چاپ کشور از اهمیت خاصی برخوردار است؛ زیرا تصمیمات کلان این حوزه بر صنعت چاپ سایر استان‌ها هم تاثیرگذار است و به توسعه و ارتقای جایگاه صنعت چاپ و صحافی کمک می‌کند.

🔸این اتحادیه از سال ۱۳۲۵ فعالیت خود را آغاز کرده و با حدود هشت‌دهه فعالیت، یکی از قدیمی‌ترین تشکل‌های صنفی کشور است که افراد بزرگ و چاپخانه‌داران بنامی طی سال‌های مختلف به عنوان هیئت‌مدیره آن فعال بودند. طی روزهای اخیر تنور انتخابات در میان صنف داغ شده و چاپخانه‌داران در قالب ۲ ائتلاف، در حال تبلیغات انتخاباتی پُرشوری در فضای مجازی هستند؛ از ایجاد کانال و گروه در شبکه‌های اجتماعی تا پیشنهاد مناظره و معرفی و تبلیغ دستاوردها و برنامه‌ها.

🔸نکته‌ای که در این میان اهمیت دارد این است که صنعت چاپ کشور، درگیر مسائلی مانند تورم، قیمت مواد اولیه، هزینه‌های نیروی انسانی، سیاست‌های مالیاتی و بیمه‌ای و عوامل کلان دیگر است، این صنف در برخی فعالیت‌ها تابع قوانین نظام صنفی است و شرح وظایف خود را طبق قانون نظام صنفی دنبال می‌کند اما در بُعدهای دیگر، تابع شرایط اقتصادی است که به آن اشاره شد.

🔸در دوره کنونی موضوعاتی چون، کمبود نیروی کار حرفه‌ای، به‌روزرسانی ماشین‌آلات و ملزومات، تامین مواد اولیه مثل کاغذ و زینک، مباحث مالیاتی و.. دغدغه‌های اصلی فعالان صنعت چاپ هستند، دغدغه‌های که هرکدام به تناسب آسانی و سختی مشکل، درجه‌بندی و اولویت‌بندی می‌شوند.

🔻ادامه گزارش را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xwB

@ibna_official
🔰ضرورت و اهمیت مفهوم‌شناسی تاریخ در گفت‌وگو با بهزاد کریمی؛
دوران کرّ و فرّ پست‌مدرنیسم در جهان به سر آمده


🔸متاسفانه در ایران ما هیچ‌گاه نتوانسته‌ایم مکتب‌های تاریخ‌نگاری مشخصی داشته باشیم. به این معنا که برای دهه‌ها حول محور یک یا چند شخصیت دانشگاهی با مد نظر قرار دادن ایده‌هایی روشن و متمایز، آثار تاریخ‌نگارانه تولید شود. سال‌هاست بیشتر مباحثی را که در این زمینه مطرح می‌شود افراد مشخصی مطرح می‌کنند که اصلاً نماینده‌ی مکتب خاصی نیستند و صرفاً بر اساس علاقه و ذوق شخصی این مباحث را دنبال کرده‌اند.

🔸به گزارش سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - محسن آزموده؛ در سال‌های اخیر موضوع نوع نگاه و رویکرد به تاریخ در میان اهالی تاریخ ایران داغ شده است، بحثی که اگرچه به طور تخصصی ذیل موضوع به نظر پیچیده و انتزاعی فلسفه تاریخ می‌گنجد، اما اصل آن خیلی ساده و قابل فهم است: آیا تاریخ نگاران باید بیشتر به توصیف و روایت دقیق و عمیق و گسترده بپردازند یا درباره نوع نگاه به تاریخ و مباحث نظری پیرامون آن حساسیت به خرج بدهند، مباحثی مثل اینکه تاریخ چیست؟ چه کسی یا کسانی و چطور آن را می‌نویسند؟ آیا روایتی واقع‌نما و طابق النعل‌بالنعل با واقعیت بیرونی است؟ آیا اصلاً می‌توان به آنچه فی‌الواقع رخ داده دسترسی پیدا کرد؟ از اینها مهم‌تر، آیا اصلاً واقعیتی بیرونی و عینی وجود دارد؟ و … الخ.

🔸این نزاع به نوعی تقابل و رویارویی میان اهل تاریخ بدل شده، یک طرف کسانی هستند که می‌گویند این نظریه‌بازی‌ها و مفهوم‌پردازی‌های انتزاعی باعث شده ما از پرداختن به خود تاریخ غافل شویم و دانشجویان تاریخ را هم در میان بحث های بی‌پایان و احیاناً بی‌حاصل گمراه کنیم و طرف دیگر آنهایی هستند که می‌گویند نگاه خام و ساده‌انگارانه شما به تاریخ گام گذاشتن در همان مسیرهای پیموده شده پیشین است و حاصلی جز تکرار مکررات در بر ندارد با این رویکرد شما نیز در چنبره یک چارچوب نظری خاص به تاریخ قرار گرفته اید که با این اصرارتان بر بحث نظری نکردن عملاً خودتان یا مخاطبان تان را از آن ناآگاه نگاه داشته اید.

🔸کتاب «مفهوم‌شناسی تاریخ: راهنمای مطالعات تاریخی» نوشته آلان مانزلو که به تازگی با ترجمه مشترک سید هاشم آقاجری و بهزاد کریمی توسط نشر نو منتشر شده، به نظر اثری بیشتر در چارچوب رویکرد دوم است. نویسنده این کتاب در مقدمه جامع و مفصلی که بر آن نگاشته، تحول در رویکردها به تاریخ را نشان داده و بر این اساس در خود کتاب به معرفی و توضیح مفاهیم و اسامی کلیدی در تاریخ و تاریخ پژوهی پرداخته. به مناسبت انتشار این کتاب با یکی از مترجمان آن بهزاد کریمی گفتگو کردم.

🔸دکتر کریمی نویسنده و مترجم آثار فراوانی در هر دو رویکرد مذکور به تاریخ است که از آن میان می‌توان به این عناوین اشاره کرد: ترجمه «خانه های تاریخ: خوانشی انتقادی از تاریخ و نظریه در سده بیستم» (نوشته مشترک آنا گرین و کاتلین تروپ)، تالیف «از طلسم تا تاریخ» (ایران عصر شاه عباس از منظر علوم غریبه) و «زمان نگری و کیهان باوری در عصر صفویه» (تالیف).

🔻این گفت وگو را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xwW

@ibna_official
🔰دربارۀ زندان‌نوشته‌های حسینقلی‌خان رستم ممسنی
از ارس تا زاگرس


از سنگینی وقایع مربوط به غائلۀ فارس و اخبار اعدام چند جوان ممسنی، برای بخت سوختۀ روزگار ایل و تبارم، شروه می‌خواندم و گریه می‌کردم.

🔸حسینقلی‌خان رستم ممسنی در این یادداشت‌ها، فضای اجتماعی و اقتصادی و سیاسی جهانی زمانۀ خود را تجزیه و تحلیل می‌کند و با جرأت به قلمرو مردم‌شناسی، حقوق، جامعه‌شناسی، ادبیات و هنر، زبان و موسیقی وارد می‌شود.

🔸گروه تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): کتاب «از ارس تا زاگرس؛ نوشته‌های زندان حسینقلی‌خان رستم ممسنی» ویراستۀ سجاد محمدی و کوشش هوشنگ خسروی تلاشی برای جمع‌آوری دست‌نوشته‌های این شخصیت در زمان حضور او در زندان است که از سوی انتشارات نگاه منتشر شد. کتاب یادداشت‌هایی است برداشت شده از پانزده دفترچۀ حسینقلی‌خان رستم ممسنی. نگاهی به ساختار، رویکرد و محتوای فصل‌ها، اهمیت این کتاب را تبیین می‌کند و نشان می‌دهد که این اثر می‌تواند در مطالعه تاریخ پهلوی و هم‌چنین تاریخ عشایر ایران مفید و مثمر باشد.

دربارۀ رئیس ایل رستم ممسنی

🔸نگارنده شرحی از آخرین تاریخی که حسینقلی‌خان رستم دست به قلم برده و مطلبی یادداشت کرده است، به دست می‌دهد و آن را دست‌کم شصت سال قبل ذکر می‌کند. بیشتر این مطالب را نیز در زندان نوشته است. پدرش در سال ۱۳۱۳ به فرمان رضاشاه و خود او و فرزند جوان‌اش سی سال بعد، یعنی در سال ۱۳۴۳ به دستور محمدرضاشاه اعدام شدند. چنان‌که از محتوای یادداشت‌ها برمی‌آید، او از هواداران سلطنت بوده است؛ ولی هنگام اجرای اصلاحات ارضی، به اتهام برپاسازی غائله‌ای در فارس، دستگیر و پس از مدتی اعدام می‌شود.

🔸در این یادداشت‌ها، حسینقلی‌خان رستم بارها از القاب و عناوینی دربارۀ رضاشاه و محمدرضاشاه استفاده کرده که آن زمان میان دوستداران سلطنت رایج بوده است و این موضوع چندان غیرطبیعی نمی‌نماید. نظر به این‌که این شخصیت در قید حیات نیست، گردآورنده با رعایت امانت از هرگونه دخل و تصرف در این القاب و عناوین پرهیز کرده است و تأکید می‌کند که هیچ گرایشی به کاربست آن‌ها ندارد.

چگونه این یادداشت‌ها را به دست آوردم؟

🔸خسروی دربارۀ چگونگی گردآوری یادداشت‌ها چنین نوشته است: «هرازگاهی در جمع خانوادۀ رئیس ایل رستم ممسنی، خاطرات تلخ و شیرین ولایت را مرور می‌کردیم. روزی دفترچه کوچکی با جلد کهنه قرمز، روی صندوقچه‌ای دیدم. از فرزند خان اجازه گرفتم و نگاهی اجمالی به آن انداختم. اولین صفحه نوشته‌ای با نگارش خط شکسته‌ای نظرم را جلب کرد که صورت‌حساب روزانه را با دقت و مرتب یادداشت کرده بود. آن را بستم و سر جایش گذاشتم. صاحب دفترچه در سکوتی پرمعنی مرا ورانداز کرد و پرسید: «چی شد؟» گفتم: «حس کنجکاوی باعث شد نگاهی بیندازم.» ادامه داد: «این نوشتۀ پدرم در زمان تبعید تبریز است.» مدت‌ها بود می‌اندیشیدم ریشۀ حکمرانی خانان در این منطقه از کجاست و کی به این سرزمین آمده‌اند. چگونه حق حکمرانی و امرونهی بر مردم را پیدا کردند و حتی آنان را به جنگ‌های مکرر با ایل و تبار خودشان یا نیروهای حکومتی واداشتند. پرسیدم: «پدرت دفترچه خاطرات یا اسناد اجدادی و تاریخی هم داشته است؟» سکوتی کرد و بعد گفت: «نمی‌دانم؛ ولی چشمان او حرفش را تأیید نکرد. مدتی بعد به دیدارم آمد و نه‌تنها همان دفترچۀ جلد قرمز، بلکه دو دفترچۀ کوچک دیگر برایم آورد. قول گرفت کسی نبیند و به او برگردانم.» اندیشۀ پشت این خطوط شکسته، گرچه همۀ صورت‌حساب و مراودات مالی را در برمی‌گرفت، مرا به تفکر واداشت. زمانی که دفترچه‌ها را برگرداندم، به او گفتم: «این دفترچه‌ها پیشاهنگ مدارک و اسناد مهمی هستند.» حسینقلی‌خان رستم در این یادداشت‌ها، فضای اجتماعی و اقتصادی و سیاسی جهانی زمانۀ خود را تجزیه و تحلیل می‌کند و با جرأت به قلمرو مردم‌شناسی، حقوق، جامعه‌شناسی، ادبیات و هنر، زبان و موسیقی وارد می‌شود.»

🔻ادامه یاداشت را اینجا بخوانید:

ibna.ir/x6xx2

@ibna_official
HTML Embed Code:
2025/04/08 13:18:20
Back to Top